زنگ خطر برای روستاهای رباط‌کریم/ کمبود آب و تغییر کاربری اراضی کشاورزی
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از رباط‌کریم، روستاهای بخش مرکزی رباط‌کریم در سال‌های اخیر دیگر آن سکونتگاه‌های خاموش حاشیه پایتخت نیستند، این روزها، بسیاری از آن‌ها به کارگاه‌های فعال عمرانی، فرهنگی و اقتصادی تبدیل شده‌اند. از بهسازی معابر و توسعه فضای سبز تا اجرای طرح‌های اشتغال‌زایی روستایی، همه نشانه‌هایی از آغاز فصلی تازه در حکمرانی محلی است، فصلی که «ثبات مدیریتی»، «نظارت دقیق» و «اعتماد به مردم» کلیدواژه‌های اصلی آن است.
در روزهایی که بخش قابل توجهی از روستاهای اطراف تهران با معضلاتی مانند ساخت‌وساز غیرمجاز، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و کمبود منابع آبی مواجه‌اند، بخشداری مرکزی رباط‌کریم تلاش دارد با اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه و هماهنگی میان دهیاری‌ها، از گسترش بی‌رویه حاشیه‌نشینی جلوگیری کند و چهره‌ای تازه از توسعه پایدار ارائه دهد.
به مناسبت روز ملی روستا و عشایر، خبرنگار تسنیم گفت‌وگویی تفصیلی با لادن اکبری، بخشدار مرکزی شهرستان رباط‌کریم انجام داده است، گفت‌وگویی که در آن از چالش‌های ساخت‌وساز غیرمجاز و تغییرات مدیریتی گرفته تا برنامه‌های اشتغال‌زایی، حفظ هویت فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی روستایی سخن به میان آمده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید متن کامل گفت‌وگوی تسنیم با لادن اکبری است:
تسنیم: در آستانه روز ملی روستا و عشایر، مهم‌ترین دستاوردهای بخشداری مرکزی رباط‌کریم در حوزه توسعه پایدار روستاها را چه می‌دانید؟
توسعه زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی در سال‌های اخیر به یکی از محورهای اصلی فعالیت بخشداری مرکزی تبدیل شده است. در بسیاری از روستاها عملیات آسفالت، جدول‌گذاری، و بهسازی معابر با هدف افزایش کیفیت زندگی و ایمنی اجرا شده است. همچنین توسعه فضاهای سبز و پارک‌های روستایی در چندین نقطه با مشارکت دهیاری‌ها انجام گرفته تا روحیه نشاط و همدلی در میان ساکنان تقویت شود. در کنار این پروژه‌ها، ارتقای شبکه آبرسانی در روستاهای دارای بحران آب شرب نیز در اولویت قرار گرفت. پروژه‌های پایش تصویری در برخی روستاها برای افزایش امنیت عمومی راه‌اندازی شده و تأمین ماشین‌آلات مورد نیاز برای کلیه دهیاری‌ها در دستور کار است تا ضمن تسهیل در خدمات‌رسانی، زمینه صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری فراهم آید.
تسنیم: در سال‌های اخیر شاهد تغییرات مکرر دهیاران در برخی روستاهای بخش مرکزی بوده‌ایم؛ این تغییرات چه تأثیری بر ثبات مدیریت و روند توسعه روستاها گذاشته است؟
کوتاه بودن عمر مدیریتی دهیاران یکی از آسیب‌های جدی در حوزه مدیریت محلی بوده است. در سال‌های گذشته بسیاری از دهیاری‌ها با مدیریت موقت و سرپرستی اداره می‌شدند و این مسئله باعث کاهش بهره‌وری، توقف پروژه‌ها و افت مشارکت مردمی شد. در چند ماه گذشته بخشداری تمرکز ویژه‌ای بر ایجاد ثبات مدیریتی داشته است و انتصاب دهیاران جدید در روستاهایی همچون انجم‌آباد، یقه و آدران انجام شده است. فرآیند اداری انتصاب چند دهیار دیگر نیز در حال انجام است و شوراهای اسلامی در معرفی افراد شایسته همکاری خوبی داشته‌اند. بدون شک تداوم حضور مدیران محلی توانمند و باانگیزه، پایه توسعه پایدار روستاها را شکل خواهد داد.
تسنیم: آیا نظام ارزیابی عملکرد دهیاران در شهرستان به‌گونه‌ای طراحی شده که مانع از تغییرات سلیقه‌ای و غیرکارشناسی در انتصاب یا برکناری آن‌ها شود؟
بله، طی ماه گذشته بازرسی‌های منظم و میدانی از دهیاری‌ها آغاز شده است. تیم کارشناسی متشکل از نیروهای باسابقه در حوزه مالی و عمرانی، عملکرد دهیاران را به صورت مستمر بررسی می‌کنند تا معیارهای عینی و مستند برای ارزیابی فراهم شود. این بازرسی‌ها نه تنها در شناسایی ضعف‌ها و تخلفات مؤثر است، بلکه به ارتقای سطح مهارت‌های مدیریتی دهیاران نیز کمک می‌کند. ما معتقدیم تصمیم‌گیری درباره انتصاب یا برکناری باید بر پایه شاخص‌های عملکردی و گزارش‌های دقیق کارشناسی باشد، نه بر اساس سلایق یا فشارهای بیرونی.
تسنیم: ساخت‌وسازهای بی‌رویه و غیرمجاز در برخی روستاهای اطراف رباط‌کریم به معضل جدی تبدیل شده است؛ بخشداری چه برنامه‌ای برای کنترل و سامان‌دهی این وضعیت دارد؟
ساخت‌وساز غیرمجاز یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بخش مرکزی است و مقابله با آن از اولویت‌های اصلی ما محسوب می‌شود. برای نخستین‌بار، گشت نظارت بر ساخت‌وسازها با حضور نیروهای توانمند و سالم تشکیل شده تا رصد دقیق و گزارش مستمر از وضعیت ساخت‌وسازها ارائه دهد. تخریب تعدادی از بناهای غیرمجاز در ماه‌های اخیر نشان از عزم جدی بخشداری در اجرای قانون دارد. علاوه بر آن، کنترل مجوزهای انشعاب برق و آب به عنوان ابزار بازدارنده در دستور کار است تا از ادامه فعالیت متخلفان جلوگیری شود. هدف ما برخورد قهری نیست، بلکه ایجاد انضباط کالبدی و حفظ حقوق عمومی است.
تسنیم: تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سال‌های اخیر نگرانی‌هایی درباره از بین رفتن ظرفیت تولیدی روستاها ایجاد کرده؛ چه اقداماتی برای جلوگیری از نابودی اراضی حاصلخیز انجام شده است؟
خشک‌سالی‌های اخیر و کاهش منابع آب زیرزمینی، کشاورزی رباط‌کریم را تحت فشار قرار داده و برخی کشاورزان را به تغییر کاربری سوق داده است. این موضوع تهدیدی جدی برای آینده روستاها محسوب می‌شود. در این زمینه بخشداری با همکاری جهاد کشاورزی و دستگاه قضایی، نظارت بر تغییر کاربری‌ها را تشدید کرده است. همچنین با اجرای طرح‌های جایگزین مانند توسعه گلخانه‌ها و کشت‌های کم‌آب‌بر، تلاش داریم از زمین‌های کشاورزی حفاظت کنیم. گزارش‌های دوره‌ای از وضعیت اراضی تهیه و به مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌شود تا تصمیمات پیشگیرانه به‌موقع اتخاذ شود.
تسنیم: با توجه به نزدیکی بخش مرکزی رباط‌کریم به تهران و رشد سریع جمعیت، چه راهکارهایی برای حفظ هویت روستایی و جلوگیری از تبدیل روستاها به سکونتگاه‌های حاشیه‌ای در نظر گرفته‌اید؟
مهم‌ترین راهکار، احیای ظرفیت فرهنگی و اجتماعی روستاهاست. برگزاری نمایشگاه بزرگ توانمندی‌های روستایی، جشنواره‌های آشپزی سنتی و نمایشگاه‌های صنایع دستی بخشی از برنامه‌های ما برای تقویت هویت بومی بوده است. روستاهای بخش مرکزی باید به عنوان پایگاه‌های فرهنگی و اقتصادی شناخته شوند نه حاشیه شهر تهران. توسعه گردشگری روستایی و ایجاد فضاهای فرهنگی برای جوانان در همین راستا در دستور کار قرار گرفته است.
تسنیم: نقش دهیاری‌ها در اجرای طرح‌های عمرانی و زیربنایی تا چه اندازه مؤثر بوده و چه میزان از اعتبارات تخصیصی واقعاً به دست روستاها می‌رسد؟
با حمایت فرماندار رباط‌کریم و معاونت عمرانی، هر روستا موظف شده است دو پروژه عمرانی شاخص را تعریف و اجرا کند. خوشبختانه بخش عمده‌ای از اعتبارات تخصیص یافته جذب شده و تلاش شده هیچ بودجه‌ای بدون استفاده باقی نماند. پروژه‌های عمرانی عمدتاً در حوزه بهسازی معابر، توسعه فضای سبز و ایجاد درآمدهای پایدار تعریف شده‌اند. همچنین بخشداری به دنبال گسترش پروژه‌های انرژی خورشیدی در روستاهاست که می‌تواند به درآمد پایدار و کاهش هزینه‌ها کمک کند.
تسنیم: آیا بخشداری مرکزی برنامه‌ای مشخص برای توسعه اشتغال محلی و جلوگیری از مهاجرپذیری اتباع دارد و چه طرح‌هایی در دست اجراست؟
اشتغال محلی از مهم‌ترین محورهای توسعه روستایی است. با همکاری بنیاد علوی، چندین طرح کارآفرینی در حوزه تولیدات خرد و صنایع‌دستی شناسایی و برای دریافت تسهیلات کم‌بهره معرفی شده‌اند. در حوزه بانوان روستایی نیز جلسات حمایتی برگزار شده تا زنان شاغل بتوانند از تسهیلات اداری و مالی بهره‌مند شوند. این سیاست‌ها به کاهش مهاجرت، افزایش تولید و رونق اقتصادی روستاها کمک می‌کند.
تسنیم: وضعیت خدمات عمومی مانند بهداشت، آموزش، حمل‌ونقل و پسماند در روستاهای بخش مرکزی را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه کمبودهایی همچنان وجود دارد؟
خانه‌های بهداشت در اغلب روستاها فعال هستند اما امکانات موجود با نیاز جمعیت فعلی متناسب نیست. حضور اتباع خارجی در بسیاری از روستاها، ضرورت تجهیز بیشتر خانه‌های بهداشت به‌ویژه در حوزه مادر و کودک را دوچندان کرده است. در بخش پسماند، حمل زباله با وسایل نیمه‌سنگین به محل دفن مرکزی انجام می‌شود، اما کمبود ماشین‌آلات در برخی روستاها محسوس است. برای حل این مشکل، پیگیر جذب اعتبارات استانی برای خرید تجهیزات جدید هستیم.
تسنیم: به عنوان بخشدار مرکزی، چه پیامی برای دهیاران، شوراهای اسلامی روستا و مردم به مناسبت روز روستا و عشایر دارید و چه انتظاری از نهادهای بالادستی دارید؟
با گرامیداشت 15 مهرماه، روز ملی روستا و عشایر، این روز را به مردم شریف، متعهد و پرتلاش بخش رباط‌کریم تبریک می‌گویم. روستاها مهد تولید و اصالت فرهنگی هستند و دهیاران و شوراهای اسلامی نقشی بی‌بدیل در مدیریت مردمی دارند. انتظار ما از نهادهای بالادستی تخصیص به‌موقع اعتبارات، تسهیل صدور مجوزهای عمرانی و واگذاری اختیارات اجرایی بیشتر به سطوح محلی است. تنها با اعتماد به ظرفیت‌های محلی می‌توان توسعه پایدار و عدالت‌محور را در روستاها محقق کرد.
انتهای پیام/