ضرورت تدوین پیوست هوش مصنوعی برای پروژه‌های خراسان جنوبی
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در شرایطی که جهان با شتابی بی‌سابقه به سمت استفاده گسترده از هوش مصنوعی در تمام عرصه‌ها حرکت می‌کند، ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای برای توسعه این فناوری بیش از پیش اهمیت پیدا کرده‌اند. خراسان جنوبی با وجود نخبگان، دانشگاه‌های فعال و نیازهای خاص زیست‌محیطی و اقتصادی، می‌تواند به الگویی ملی در بهره‌گیری هدفمند از هوش مصنوعی تبدیل شود. در همین راستا، مصطفی سبزه‌کار عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند و مسئول شاخه استانی انجمن ملی هوش مصنوعی، در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار تسنیم به تبیین ظرفیت‌ها، چالش‌ها و راهبردهای این حوزه در استان پرداخت.
تسنیم: از نگاه شما چرا خراسان جنوبی ظرفیت پیشگام بودن در حوزه هوش مصنوعی در کشور را دارد؟
سبزه‌کار: خراسان جنوبی به چند دلیل مشخص می‌تواند در حوزه هوش مصنوعی پیشگام باشد. اول، وجود نیروی انسانی تحصیل‌کرده و دانشگاه‌های فعال در سطح استان به‌ویژه در رشته‌های مرتبط با علوم داده، مهندسی و فناوری اطلاعات. دوم، رشد قابل توجه در زمینه پژوهش و کارهای فناورانه در سال‌های اخیر که بستر مناسبی برای توسعه نوآوری ایجاد کرده است.
همچنین، چون استان با مشکلاتی مثل کم‌آبی، پراکندگی جمعیت و چالش‌های زیرساختی روبه‌روست، هوش مصنوعی می‌تواند راه‌حل‌هایی کارآمد برای حل این مسائل ارائه دهد. یعنی هم از نظر علمی توانمندی داریم و هم از نظر نیاز واقعی، شرایطی داریم که استفاده از این فناوری را توجیه‌پذیر و حتی ضروری می‌کند.
تسنیم: نقش هوش مصنوعی را در توسعه علمی، اقتصادی و اجتماعی استان چگونه می‌بینید؟
سبزه‌کار: در حوزه علمی، استفاده از هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی می‌تواند مسیر پژوهش را متحول کند. تحلیل داده‌ها، مدل‌سازی و پیش‌بینی روندها با الگوریتم‌های یادگیری ماشین، سرعت و دقت تحقیقات را بالا میبرد. در حوزه اقتصادی، مثلاً در بخش کشاورزی که شریان اصلی اقتصاد استان است، هوش مصنوعی با ابزارهایی مانند آبیاری هوشمند، سنجش از دور، یا پیش‌بینی آفات، می‌تواند بهره‌وری را افزایش و مصرف منابع را کاهش دهد. در معدن، امکان پیش‌بینی رفتار زمین، ایمنی بیشتر و استخراج دقیق‌تر را فراهم می‌کند.
در حوزه اجتماعی نیز می‌توان خدمات درمانی را با مشاوره‌های آنلاین، تشخیص هوشمند بیماری‌ها و مدیریت منابع بهبود داد، حتی در حوزه آموزش، ما می‌توانیم با سیستم‌های هوشمند به آموزش شخصی‌سازی‌شده در مناطق کم‌برخوردار دست یابیم.
تسنیم: مهم‌ترین فرصت‌هایی که این فناوری برای استان فراهم می‌کند، چیست؟
سبزه‌کار: مهم‌ترین فرصت، بهینه‌سازی مصرف منابع است. خراسان جنوبی استانی خشک و با چالش‌های زیست‌محیطی است. هوش مصنوعی با کشاورزی دقیق، مدیریت منابع آبی و انرژی، و پایش لحظه‌ای شرایط اقلیمی، می‌تواند ما را به سمت توسعه پایدار ببرد. همچنین در صنایع کوچک و متوسط، با هوشمندسازی خطوط تولید یا خدمات پس از فروش، می‌توان کیفیت و بازدهی را افزایش داد و این یعنی فرصت برای رشد اقتصادی از طریق ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های فناورانه است.
تسنیم: شما پیشنهاد تشکیل «هیئت اندیشه‌ورز هوش مصنوعی» زیر نظر بنیاد نخبگان را مطرح کردید. این هیئت چه کارکردی دارد؟
سبزه‌کار: برای اینکه استان بتواند از ظرفیت‌های موجود به‌درستی استفاده کند، نیاز به یک ساختار حکمرانی مشخص در حوزه هوش مصنوعی داریم. هیئت اندیشه‌ورز، می‌تواند با شناسایی فرصت‌ها و چالش‌ها، اولویت‌بندی نیازها و تدوین برنامه عملیاتی، نقش بسیار مؤثری ایفا کند. این هیئت در واقع بازوی مشورتی و راهبردی است که می‌تواند با وحدت رویه، چهار مأموریت اصلی فرهنگ‌سازی، شبکه‌سازی، توانمندسازی و ظرفیت‌سازی را دنبال کند. باید این فناوری را به زبان ساده به مدیران اجرایی معرفی و کاربردی کنیم و این هیئت می‌تواند این خلأ را پر کند.
تسنیم: شما از «پیوست هوش مصنوعی» برای پروژه‌های استان سخن گفتید. این مفهوم دقیقاً چیست و چه کمکی به اجرای بهتر پروژه‌ها می‌کند؟
سبزه‌کار: هوش مصنوعی یک فناوری مستقل نیست، بلکه ابزاری است که می‌تواند در همه پروژه‌ها و بخش‌ها کارآمد باشد. پیوست هوش مصنوعی یعنی برای هر پروژه، از عمرانی گرفته تا خدماتی و صنعتی، بررسی کنیم که چگونه می‌توان از داده، تحلیل، پیش‌بینی و الگوریتم‌های هوشمند برای بهینه‌سازی فرایندها استفاده کرد. مثلاً در پروژه‌های راه‌سازی، با داده‌کاوی می‌توان نقاط حادثه‌خیز را شناسایی و طراحی مسیر را بهینه کرد. در بخش بهداشت، با تحلیل سوابق بیماران، پیش‌بینی شیوع بیماری‌ها و مدیریت منابع بیمارستانی ممکن می‌شود. این پیوست می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها شود.
تسنیم: حرف پایانی؟
سبزه‌کار: استان خراسان جنوبی اگرچه از نظر منابع طبیعی فقیر است، اما از نظر منابع انسانی غنی است. اگر از توان نخبگان، دانشجویان و جوانان به درستی استفاده کنیم و از فناوری‌های نوین مثل هوش مصنوعی نهراسیم، می‌توانیم جهشی بزرگ در توسعه منطقه‌ای رقم بزنیم.
انتهای پیام/258