"شهریار" می‌تواند قطب شعر و ادب غرب استان تهران باشد / حافظ یادآور عقلانیت، عشق و اخلاق
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شهریار، در آستانه روز بزرگداشت لسان‌الغیب، خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، خبرنگار تسنیم به سراغ فرشید ستایش‌راد، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شهریاررفت تا درباره جایگاه شعر، حافظ‌خوانی، وضعیت انجمن‌های ادبی و چالش‌های فرهنگی این شهرستان گفت‌وگو کند.
شهریار از دیرباز به عنوان یکی از کانون‌های مهم فرهنگی و ادبی غرب استان تهران شناخته می‌شود و زادگاه و زیستگاه بسیاری از شاعران، خوش‌نویسان، هنرمندان و پژوهشگران بوده است. این پیشینه درخشان، مسئولیت متولیان فرهنگی شهرستان را در پاسداشت مفاخر و ترویج شعر و ادب فارسی دوچندان کرده است.
در این گفت‌وگوی صمیمانه، ستایش‌راد با نگاهی تحلیلی از وضعیت موجود، برنامه‌های فرهنگی، و اهمیت بازخوانی پیام‌های اخلاقی حافظ در فضای امروز جامعه سخن گفت.
آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این گفت‌وگو است:
تسنیم: جناب آقای ستایش، شهرستان شهریار که دارای بسیاری از شاعران و هنرمندان محلی است، چه برنامه‌هایی برای پاسداشت روز حافظ در نظر گرفته است؟
اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شهریار چندین انجمن ادبی فعال دارد که هرکدام به‌صورت هفتگی یا ماهیانه نشست‌های تخصصی برگزار می‌کنند. در تمام مناسبت‌های ملی و ادبی، از جمله بزرگداشت شاعران بزرگی همچون حافظ، این انجمن‌ها نشست‌های ویژه‌ای برگزار می‌کنند. امسال نیز بزرگداشت شاعر بلندآوازه زبان فارسی، حافظ شیرازی، در قالب برنامه‌ای شهرستانی با حضور انجمن‌های ادبی، شاعران و هنرمندان در شهر فردوسیه برگزار خواهد شد.
افزون بر این، انجمن ادبی بامداد نیز عصر شنبه، در سالن همایش فرهنگسرای استاد شهریار ویژه‌برنامه‌ای برای حافظ‌خوانی و نقد و بررسی اشعار او تدارک دیده است. این برنامه‌ها فرصتی است تا اهالی فرهنگ ضمن پاسداشت حافظ، درباره پیام‌های اخلاقی و فلسفی اشعارش نیز گفت‌وگو کنند.
تسنیم: از نگاه شما، چه شباهت‌هایی میان فضای فرهنگی امروز شهرستان شهریار و روح لطیف و مردم‌محور اشعار حافظ وجود دارد؟
به نظر من، معرفی شاعران بزرگ پارسی‌گوی، از جمله حافظ، آن‌طور که باید در سطح کشور و حتی در شهریار انجام نشده است. ما هنوز به کار فرهنگی عمیق‌تر در این زمینه نیاز داریم. شعر حافظ به مردم و زندگی واقعی آنان نزدیک است؛ او شاعری است که با زبان عشق، حکمت و نقد اجتماعی سخن می‌گوید و این ویژگی‌ها در روحیه مردم شهریار هم به‌خوبی دیده می‌شود.
فرهنگ شهریار فرهنگی مردمی، صمیمی و عاطفی است و همین روح لطافت و مردم‌محوری را می‌توان در اشعار حافظ نیز دید. ما تلاش داریم در برنامه‌های فرهنگی، از جمله شب‌های شعر و نشست‌های ادبی، این پیوند میان شعر حافظ و روح زندگی معاصر را پررنگ‌تر کنیم.
تسنیم: جایگاه شعر و ادب فارسی در میان نسل جوان شهریار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا نسل جدید هنوز با شعر حافظ ارتباط برقرار می‌کند؟
صادقانه باید بگویم که ارتباط نسل جدید با شعر کلاسیک، به‌ویژه حافظ، آن‌گونه که شایسته است برقرار نشده است. در عین حال، علاقه‌مندی جوانان به شعر و هنر در ذات آنان وجود دارد، اما باید راه‌های تازه‌ای برای پیوند دادن آنان با میراث ادبی گشود. استفاده از قالب‌های نو، فضای مجازی و محافل دوستانه شعرخوانی می‌تواند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کند.
اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهریار در تلاش است با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های شعرخوانی و استفاده از ظرفیت مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌های محلی، این پیوند را تقویت کند. حافظ آموزگار خرد و عشق است؛ اگر نسل جوان با زبان امروز با او آشنا شود، بی‌تردید جذب جهان فکری‌اش خواهد شد.
تسنیم: اداره فرهنگ شهرستان شهریار برای احیای محافل شعرخوانی، حافظ‌خوانی و نشست‌های ادبی چه اقداماتی انجام داده یا در دست اجرا دارد؟
وظیفه ذاتی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدور مجوز برای انجمن‌های ادبی و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی است. از تمام شاعران و علاقه‌مندان دعوت می‌کنم برای دریافت مجوز و تشکیل محافل ادبی به این اداره مراجعه کنند. این نشست‌ها می‌تواند در قالب کارگاه‌های آموزشی و جلسات نقد آثار بزرگان ادب فارسی مانند دیوان حافظ، مثنوی معنوی، شاهنامه فردوسی و آثار نظامی و عطار برگزار شود.
ما باور داریم که اگر این جلسات در محیطی منسجم و قانونی برگزار شود، هم از انحراف محتوایی جلوگیری می‌کند و هم به رشد فرهنگی شهرستان می‌افزاید. شهریار استعداد بالقوه‌ای برای تبدیل شدن به قطب شعر و ادب در غرب تهران دارد و این مهم تنها با همکاری فعالان فرهنگی محقق می‌شود.
تسنیم: با توجه به سابقه‌ی فرهنگی شهریار و وجود شاعران محلی، آیا برنامه‌ای برای پیوند میان شعر معاصر و شعر کلاسیک فارسی دارید؟
بله، اخیراً به مناسبت روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار، عصر شعری با موضوع پیوند شعر معاصر و کلاسیک در فرهنگسرای اندیشه برگزار کردیم. این رویدادها فرصت ارزشمندی است تا شاعران جوان از آموزه‌های بزرگان بهره‌مند شوند. در آینده نیز قصد داریم با همکاری انجمن‌ها و مؤسسات فرهنگی، نشست‌هایی تحت عنوان «حافظ امروز» و «سایه شعر کلاسیک بر شعر معاصر» برگزار کنیم تا این تعامل ادبی میان نسل‌ها تقویت شود.
تسنیم: چگونه می‌توان آموزه‌های اخلاقی و فلسفی شعر حافظ را در قالب فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در سطح شهرستان گسترش داد؟
حافظ در شعر خود بر مدارا، دوستی و اخلاق انسانی تأکید دارد. در شرایط امروز جامعه که فشارهای اقتصادی و اجتماعی بر مردم سنگینی می‌کند، بازگشت به این آموزه‌ها ضرورتی فرهنگی و اخلاقی است. ما در برنامه‌های فرهنگی تلاش می‌کنیم پیام حافظ را با نیازهای امروز جامعه گره بزنیم؛ یعنی اخلاق، ادب، انصاف و احترام.
همان‌طور که حافظ می‌فرماید: «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است / با دوستان مروت با دشمنان مدارا» این بیت، خلاصه فلسفه زندگی اجتماعی سالم است. امیدوارم بتوانیم این نگاه عرفانی و انسانی را در بطن جامعه شهریار گسترش دهیم.
تسنیم: وضعیت انجمن‌های ادبی و هنری شهریار در حوزه شعر و ادبیات فارسی چگونه است و تا چه اندازه فعال هستند؟
در حال حاضر، پنج انجمن ادبی فعال با مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شهرستان شهریار فعالیت می‌کنند. این انجمن‌ها به‌صورت هفتگی و ماهیانه نشست‌های تخصصی برگزار می‌کنند و محور اصلی فعالیتشان شعر و نقد ادبی است. البته ظرفیت شهرستان بسیار فراتر از این تعداد است. ما از تمامی هنرمندان و علاقه‌مندان دعوت می‌کنیم به خانه خود، یعنی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیایند تا با همکاری و هم‌افزایی بیشتر، محافل ادبی گسترده‌تری شکل گیرد.
تسنیم: در مسیر ترویج شعر و ادبیات، با چه چالش‌هایی در شهرستان مواجه هستید؟ آیا کمبود زیرساخت فرهنگی یا بی‌توجهی به ادبیات از سوی نهادها احساس می‌شود؟
بزرگ‌ترین چالش، کمبود فضای فیزیکی و زیرساخت فرهنگی است. متأسفانه ساختمان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهریار قدمتی بیش از 40 سال دارد و هیچ سنخیتی با نیازهای امروز ندارد. نبود سالن همایش، فضای آموزشی و امکانات گفت‌وگو، از دغدغه‌های جدی ما و اهالی فرهنگ است. اگر امکانات به‌روز و فضاهای فرهنگی متناسب فراهم شود، شاهد جهشی چشمگیر در فعالیت‌های ادبی خواهیم بود. ظرفیت انسانی و فرهنگی شهریار بالاست، اما زیرساخت‌ها هنوز پاسخگوی این توان نیستند.
تسنیم: امروزه فضای مجازی ابزار مهمی برای ترویج شعر و هنر است، اداره فرهنگ شهریار چه برنامه‌ای برای استفاده از این فضا در معرفی حافظ و شعر فارسی دارد؟
این نکته بسیار مهم است، در نشست‌هایی که با انجمن‌های ادبی برگزار می‌کنیم، یکی از محورهای اصلی گفت‌وگو، نحوه بهره‌گیری از فضای مجازی برای معرفی شعر فارسی است. البته اکنون نیز از این فضا استفاده می‌شود، اما باید زیرساخت‌ها تقویت و تولید محتوای فاخر بیشتر شود. فضای مجازی فرصتی است تا شعر حافظ و دیگر بزرگان ادبیات فارسی به نسل جدید معرفی شود. ما برنامه‌هایی برای راه‌اندازی صفحه‌های رسمی شعرخوانی و حافظ‌خوانی داریم تا پیام شعر فارسی با زبان رسانه‌های نوین به مخاطبان برسد.
تسنیم: شهرستان شهریار با وجود پیشینه‌ی غنی فرهنگی و نزدیکی به تهران، گاه از کم‌توجهی رسانه‌ها رنج میبرد، چه راهکاری برای دیده شدن ظرفیت‌های فرهنگی شهرستان دارید؟
متأسفانه اقتصاد ضعیف مطبوعات محلی موجب شده بسیاری از رسانه‌ها برای بقا ناچار به تمرکز بر آگهی‌ها شوند و نتوانند رسالت واقعی فرهنگی خود را انجام دهند. ما در دور جدید مدیریت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم داریم از ظرفیت همین رسانه‌ها، که فرزندان فرهنگی شهرستان هستند، بیشتر استفاده کنیم. با تقویت ارتباط میان رسانه‌ها و انجمن‌های فرهنگی، می‌توان فعالیت‌های ادبی و هنری شهریار را در سطح استانی و ملی منعکس کرد. هدف ما دیده شدن تلاش‌های هنرمندان و شناساندن چهره فرهنگی شهریار به کشور است.
تسنیم: در کنار بزرگداشت حافظ، چه برنامه‌هایی برای تقویت جایگاه سایر مفاخر فرهنگی و شاعران بومی در دستور کار دارید؟
اکنون در چند مؤسسه فرهنگی، برنامه‌های نقالی، شاهنامه‌خوانی و مثنوی‌خوانی در حال برگزاری است. انجمن‌های ادبی نیز تاکنون بزرگداشت‌هایی برای سعدی، مولانا، نظامی و عطار برگزار کرده‌اند. در آینده نزدیک قصد داریم برای مفاخر بومی شهرستان هم برنامه‌هایی ویژه داشته باشیم. همچنین در هفته کتاب و کتاب‌خوانی از یکی از نویسندگان شاخص شهرستان در حوزه شهریارشناسی تجلیل خواهیم کرد تا الگویی برای سایر نویسندگان جوان باشد.
تسنیم: در پایان، پیامی که مایلید در روز حافظ به شاعران، فرهنگیان و مردم شریف شهرستان شهریار بدهید چیست؟
در این روزها که فشارهای اقتصادی و اجتماعی بر مردم سنگینی می‌کند، شاید بیش از هر زمان دیگر به پیام‌های اخلاقی حافظ نیاز داشته باشیم. او به ما می‌آموزد که در کنار عقل و خرد، عشق، دوستی، مدارا و اخلاق را فراموش نکنیم. به قول خودش: «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است / با دوستان مروت با دشمنان مدارا» این شعر، منشور اخلاقی زندگی امروز ماست. امیدوارم جامعه فرهنگی و مردم عزیز شهریار با الهام از حافظ، روحیه مهربانی، گذشت و دوستی را در جامعه زنده نگه دارند.
انتهای پیام/