افزایش اشتغال ناقص در تابستان 1404؛ زنگ خطر برای بازار کار ایران
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم, براساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، 7.6 درصد جمعیت شاغل 15ساله و بیشتر در تابستان 1404دچار اشتغال ناقص بوده‌اند. این عدد نسبت به تابستان سال گذشته 0.3 درصد افزایش یافته و نگرانی‌ها را درباره کیفیت اشتغال در کشور افزایش داده است.
درحالی‌که سیاست‌های اشتغال‌زایی اغلب بر افزایش تعداد فرصت‌های شغلی متمرکز شده‌اند، اما آمارها نشان می‌دهند که کیفیت اشتغال نیز به شدت تحت‌تأثیر قرار گرفته است؛ به‌ویژه در بخش‌هایی از جامعه که یا دستمزد ناکافی دارند، یا ساعات کاری‌شان پایین‌تر از حد استاندارد است، یا از نظر مهارتی در جایگاه مناسبی قرار ندارند.
اشتغال ناقص چیست؟
اشتغال ناقص به حالتی اطلاق می‌شود که فرد شاغل، آمادگی انجام کار بیشتر را دارد یا تمایل دارد ساعات بیشتری کار کند، اما به دلایلی نظیر نبود فرصت شغلی کافی، عدم نیاز کارفرما، یا محدودیت‌های ساختاری، قادر به انجام آن نیست.
افرادی که کمتر از 44ساعت در هفته کار می‌کنند و خواهان اشتغال بیشتر هستند، در این دسته قرار می‌گیرند.
بنابراین گزارش, بررسی‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که مردان بیش از زنان دچار اشتغال ناقص هستند؛ این می‌تواند به ساختار بازار کار مردمحور، مشاغل فصلی، و فعالیت‌های روزمزدی مربوط باشد.
در نقاط روستایی نرخ اشتغال ناقص بالاتر از شهرهاست؛ این مسئله ناشی از وابستگی شدید به کشاورزی، کمبود فرصت‌های صنعتی و خدماتی، و مهاجرت نیروی ماهر است.
مشکلات ناشی از اشتغال ناقص
افزایش اشتغال ناقص، پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد و جامعه دارد,از جمله کاهش درآمد خانوار،کاهش بهره‌وری نیروی کار،نارضایتی شغلی و بی‌ثباتی اجتماعی و فرار مغزها و مهاجرت نیروی کار ماهر است.
کاهش درآمد خانوار؛ افراد دچار اشتغال ناقص اغلب با حقوق پایین زندگی می‌کنند که منجر به فقر پنهان می‌شود.کاهش بهره‌وری نیروی کار؛ نیروهایی که کمتر از توان واقعی‌شان به کار گرفته می‌شوند، موجب هدررفت سرمایه انسانی می‌شوند.نارضایتی شغلی و بی‌ثباتی اجتماعی؛ احساس بی‌عدالتی و عدم امنیت شغلی در بین این افراد افزایش می‌یابد.فرار مغزها و مهاجرت نیروی کار ماهر؛ اشتغال ناقص می‌تواند افراد متخصص را به مهاجرت سوق دهد.
علل شکل‌گیری اشتغال ناقص در ایران شامل ساختار معیوب بازار کار, عدم تطابق مهارت ها با نیاز بازار, رکود در بخش های مولد و تمرکز مشاغل در کلان شهرها است.
بسیاری از شاغلان در ایران در مشاغل غیررسمی، فصلی و موقتی فعالیت دارند که پایداری لازم را ندارند.یکی از دلایل اصلی اشتغال ناقص، عدم مهارت کافی یا نامتناسب بودن آموزش دانشگاهی با نیاز واقعی بازار کار است.رکود در بخش‌هایی مانند صنعت و ساخت‌وساز، موجب کاهش فرصت‌های تمام‌وقت شده است.در شهرهای کوچک و مناطق روستایی، تنوع شغلی وجود ندارد و اغلب تنها مشاغل فصلی مانند کشاورزی در دسترس است.
بنابر این گزارش, راهکارهایی برای کاهش اشتغال ناقص شامل توسعه مشاغل پایدار و با کیفیت, ارتباط نظام آموزش با بازار کار, افزایش بهره وی و اصلاح قوانین کار,توسعه متوازن منطقه ای,رصد و پایش بازار کار است.
کارشناسان برای کاهش اشتغال ناقص سرمایه‌گذاری در صنایع کوچک و متوسط (SMEs)،حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا،اصلاح نظام آموزشی و تقویت آموزش‌های مهارتی و فنی‌وحرفه‌ای،اصلاح قراردادهای موقت و روزمزدی،ایجاد مشوق‌های مالیاتی برای کارفرمایانی که فرصت‌های شغلی تمام‌وقت ایجاد می‌کنند،تمرکز بر ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق محروم،اعطای تسهیلات به کارآفرینان روستایی و ایجاد پایگاه‌های اطلاعاتی دقیق برای شناسایی مناطق بحرانی و مداخله هدفمند اشاره دارند.
به گزارش تسنیم, افزایش 0.3 درصدی نرخ اشتغال ناقص در تابستان 1404نسبت به سال گذشته، زنگ خطری برای سیاست‌گذاران بازار کار است. این افزایش نشان می‌دهد که صرفاً ایجاد شغل کافی نیست، بلکه باید به کیفیت، پایداری و بهره‌وری اشتغال نیز توجه شود. بدون توجه به اشتغال ناقص، نمی‌توان به توسعه پایدار اقتصادی و عدالت اجتماعی دست یافت.
انتهای پیام/