گیلان دیگر تابستان‌های خنک گذشته را تجربه نخواهد کرد
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از رشت، گیلان در تابستان امسال چهره‌ای متفاوت از خود نشان داد؛ گرمایی ماندگار، بارش‌هایی کمتر از نرمال و نشانه‌هایی از خشکسالی که آرام‌آرام از نواحی جنوبی و غربی استان سر برمی‌آورد.
تازه‌ترین گزارش تحلیلی اداره‌کل هواشناسی گیلان از وضعیت همدیدی و اقلیمی تابستان 1404 حاکی از تغییرات قابل توجه در الگوهای دما و بارش نسبت به میانگین بلندمدت است؛ تغییری که کارشناسان آن را نشانه‌ای از ادامه روند گرمایش اقلیمی در شمال کشور می‌دانند.
افزایش میانگین دمای گیلان نسبت به بلندمدت
به گفته محمد دادرس، مدیرکل هواشناسی گیلان، بررسی داده‌های ایستگاه‌های سینوپتیک استان نشان می‌دهد که میانگین دمای تابستان 1404 برابر با 23.3 درجه سلسیوس بوده و در مقایسه با دوره بلندمدت حدود 1.4 درجه افزایش را نشان می‌دهد.
طبق اعلام هواشناسی، بیشترین میانگین دما در انزلی و صومعه‌سرا با 26.5 درجه و کمترین در سیاهکل با 15.8 درجه سلسیوس ثبت شده است، همچنین بیشینه مطلق دما در منجیل با 39.6 درجه و کمینه مطلق در جیرنده با 7.3 درجه سلسیوس به ثبت رسیده است؛ داده‌هایی که از گرمای محسوس‌تر نسبت به سال‌های گذشته خبر می‌دهد.
محمد دادرس در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه نقشه‌های همدیدی نشان می‌دهد که در ماه‌های جولای تا سپتامبر 2025، فشار سطح زمین در شمال کشور کمتر از میانگین بلندمدت و دمای تراز 850 هکتوپاسکال حدود 2 تا 3 درجه بالاتر از نرمال بوده است، گفت: این پدیده، موجب تقویت پشته‌های ارتفاعی و پایداری هوا در بیشتر روزهای تابستان شد که خود عاملی برای افزایش دما و کاهش بارش‌ها محسوب می‌شود.
بارش کمتر از نرمال و نشانه‌های خشکسالی
مدیرکل هواشناسی گیلان با اشاره به کاهش چشمگیر بارش‌ها بیان کرد: مجموع بارش تابستان 1404 حدود 183.7 میلی‌متر بوده که نسبت به نرمال بلندمدت حدود 28.9 میلی‌متر کاهش دارد، بیشترین بارش در تالش با 212.6 میلی‌متر و کمترین در آستارا با 66.3 میلی‌متر ثبت شده است.
بر پایه شاخص خشکسالی SPEI، بیشتر مناطق مرکزی و ساحلی استان در وضعیت نرمال تا ترسالی خفیف قرار دارند، اما نواحی جنوبی و غربی شامل رودبار، منجیل و ماسوله در وضعیت خشکسالی ضعیف تا شدید گزارش شده‌اند.
دادرس در این‌باره هشدار داد که تداوم روند کاهش بارش می‌تواند بر منابع آبی، کشاورزی و پوشش گیاهی مناطق کوهپایه‌ای اثرگذار باشد و لازم است مدیریت مصرف آب و برنامه‌ریزی برای کشت‌های مقاوم به خشکی در دستور کار قرار گیرد.
هشدارهای جوی و وضعیت دریای خزر
به گفته مدیرکل هواشناسی گیلان، در تابستان امسال 12 هشدار سطح زرد و 5 هشدار نارنجی در استان صادر شد که بیشتر آن‌ها مربوط به تداوم گرما، وقوع بارش‌های رگباری، وزش باد شدید و بالا آمدن تراز موج در دریا بوده است.
وی با بیان اینکه در بخش دریایی، ایستگاه ساحلی بندرانزلی روزهایی با موج بالاتر از 150 سانتی‌متر را گزارش کرده است که می‌تواند خطراتی برای صیادان و گردشگران ساحلی به همراه داشته باشد، افزود: بیشینه سرعت باد در استان نیز به 35 متر بر ثانیه در ایستگاه‌های منجیل و دیلمان رسید که نسبت به میانگین بلندمدت افزایش قابل ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد.
طبق اعلام هواشناسی، در حوزه دریایی نیز، ایستگاه بندرانزلی در تیر، مرداد و شهریور در مجموع 8 روز با امواج بالاتر از 150 سانتی‌متر را ثبت کرده است که مدیرکل هواشناسی گیلان در این‌باره گفت: ارتفاع موج در برخی روزها به بیش از 170 سانتی‌متر رسید که نشان‌دهنده ناپایداری‌های قابل توجه در سواحل استان است.
دادرس با اشاره به تحلیل الگوهای اقلیمی تصریح کرد: میانگین فشار سطح زمین و دمای تراز 850 هکتوپاسکال در سه‌ماهه تابستان نسبت به نرمال بلندمدت تغییراتی نشان داده که حاکی از پایداری توده‌های هوای گرم در شمال کشور است، استمرار این روند می‌تواند موجب افزایش احتمال خشکسالی‌های مقطعی و کاهش بارش‌های مؤثر در نیمه دوم سال شود.
وی تأکید کرد: هواشناسی گیلان با استفاده از داده‌های به‌روز و سامانه‌های پیش‌بینی کوتاه‌مدت و میان‌مدت، وضعیت جوی استان را به‌صورت شبانه‌روزی پایش می‌کند و هشدارهای لازم برای دستگاه‌های اجرایی و مدیریت بحران صادر می‌شود.
براساس این گزارش، تابستان 1404 برای گیلان فصلی گرم‌تر و کم‌بارش‌تر از میانگین بلندمدت بوده است، روند تغییرات دما و بارش در این فصل نشان می‌دهد که اثرات گرمایش اقلیمی در استان به‌تدریج در حال تثبیت است و نیاز به توجه بیشتر به سازگاری با اقلیم جدید احساس می‌شود؛ اقلیمی که دیگر تابستان‌های مرطوب و خنک گذشته را تکرار نمی‌کند.
انتهای پیام/