تل‌آویو به تعهدات خود وفادار نیست؛ پاسخ حماس به طرح ترامپ مدبرانه بود
خبرگزاری مهر،گروه بین الملل: جنبش مقاومت اسلامی حماس اخیرا موافقت مشروط خود با طرح ۲۰ ماده ای رئیس جمهور آمریکا را اعلام کرد و بر همین اساس، آتش بس غزه برقرار شد و مرحله اول آن نیز با آزادی حدود ۲۰۰۰ اسیر فلسطینی در مقابل ۲۰ اسیر صهیونیست، به انجام رسید. واکنش مقاومت اسلامی حماس به طرح ترامپ که در قالب یک موافقت مشروط قابل تعریف است، بازتاب گسترده ای به دنبال داشت.
در همین راستا با عماد نجار، کارشناس مسائل بین الملل به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛
پاسخ حماس به «طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای غزه» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حماس در پاسخ به طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ در مورد غزه تدبیر بسیار مناسبی به کار گرفت و آن پذیرش مشروط این طرح بود. طرح ترامپ بندهای مختلفی داشت که حماس در مورد پذیرش تمام طرح ها اعلام موافقت نکرد و این طرح را به طور کلی به طور مشروط پذیرفت و با بندهای آن مخالفت کرد. باید این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که برای پذیرفتن این طرح رایزنی‌هایی بین گروه های مختلف فلسطینی صورت گرفت و در این میان فشارهای زیادی هم از سوی امریکا، قطر، مصر و ترکیه برای پذیرش این شروط به مقاومت فلسطین و حماس اعمال شد.
طرح ۲۰ بندی ترامپ نسبت به طرح های قبلی تغییراتی کرده و این امر حاکی از نحوه برخورد حماس با طرح ها است؛ انعطاف و ایستادگی حماس باعث شد طرح‌های آتش بسی که از سوی غرب یا هر کسی مطرح می شود، تغییراتی در خودش به وجود بیاورد. طرح های قبلی کوچ اجباری فلسطینی ها و تخلیه غزه را در نظر داشتند و به دنبال این بودند تا غزه به یک منطقه توریستی کاملاً غربی و آمریکایی تبدیل شود اما طرح ۲۰ بندی ترامپ نسبت به طرح های قبلی تغییرات اساسی زیادی کرده است.
دقیقاً کدام بندهای طرح ترامپ با پاسخ مثبت و کدام بندها با پاسخ منفی حماس روبه‌رو شد؟
حماس با پذیرش مشروط طرح، یک اقدام تاکتیکی انجام داد و شرایط را برای حضور در دوره‌های بعدی مذاکرات فراهم آورد. حماس اگر این طرح را نمی‌پذیرفت در مذاکرات بعدی امکان حذفش وجود داشت و این بهانه را به دست غرب و رژیم صهیونیستی می داد که حماس را از دور مذاکرات طرد و حذف کنند و یک جایگزین غیر رسمی و حتی غیر فلسطینی بیاورند اما با این رفتار، حماس فرصت دارد تا با استفاده از پذیرش مشروط، این روند را باز نگه دارد.
حماس بازیگری است که در چندین سطح در حال بازی کردن است؛ حماس به عنوان یک پایگاه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی در حال کنترل کردن بحران داخلی غزه و کرانه باختری است. همچنین حماس در سطح منطقه‌ای در حال کنترل کردن روابط خودش با جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، قطر و مصر است. همچنین این جنبش، در سطح بین المللی و در تعاملات خود با آمریکا و غرب و سازمان‌های بین‌المللی و نهادهایی که به عنوان نهاد ناظر مطرح هستند هم یک روابط و یک چارچوبی را ایجاد کرده است.
حماس به جامعه فلسطینی و جامعه بحران زده غزه نشان داد که از اصول مقاومت فاصله نگرفته و در همان راستا در حال حرکت کردن است. همچنین حماس به منطقه هم فهماند که بازیگر باید منعطف، معقول و کاربلد باشد. در سطح جهانی هم خود را ثابت کرد که در حاشیه نیست و به صورت تاکتیکی و اصولی تصمیم گیری می کند.
مخالفت با بندهای خلع سلاح و کنترل غزه توسط غرب به این معنا است که جهان متوجه شد حماس، غزه و فلسطین دارای یک هویت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی نظامی هستند. اگر حماس تمام بندها را می پذیرفت دیگر برای آن هیچ هویتی در هیچ سطحی و لایه ای نمی شد متصور شد و پذیرش مشروط طرح ترامپ در حقیقت یک مانور تاکتیکی و دیپلماتیک از سوی حماس بود.
همانطور که می دانید، مدتی است که آتش بس در غزه برقرار شده است. با توجه به بدعهدی‌های طرف مقابل، می‌توان به آتش‌بس در غزه امیدوار بود؟
بدعهدی‌های طرف مقابل موضوع مشخص و روتینی است. رژیم صهیونیستی به هیچیک از تعهدات و توافقات حتی قطعنامه های بین المللی پایبند نبوده و نیست. رژیم اشغالگر قدس به وضوح و به طور علنی همه آن ها را نقض می کند و قطعا توافقات جدید را هم نقض خواهد کرد.
افکار آزاد اندیش در جهان به این موضوع پی برده است که اگر حماس طرح ترامپ را به طور مشروط می‌پذیرد به این دلیل است که رژیم صهیونیستی، آمریکا و غرب هدفشان خدمت و ایجاد شرایط مناسب برای فلسطین نبوده و نیست بلکه آن ها سعی دارند این ملت آزاده را که برای آزادی سرزمین‌شان مبارزه می‌کنند، از بین ببرند. پذیرش مشروط طرح ترامپ اکنون شرایطی را رقم زده که دنیا نگاهش به فلسطین و غزه تغییر کرده است. از این به بعد شاهد افزایش تحرکات خودجوش و مردمی مشابه آنچه که در خصوص ناوگان صمود بودیم، خواهیم بود.