فرصت‌سوزی در قلب طبیعت ایران/ وقتی مهدیشهر از نقشه گردشگری حذف می‌شود
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از مهدیشهر، در جایی میان بادهای آرام البرز و سکوت جاده‌های منتهی به شمال، شهری نهفته است که اگرچه از نظر اقلیم، طبیعت و فرهنگ بومی، در زمره نگین‌های گردشگری ایران قرار دارد، اما سهمش از توسعه گردشگری کشور تنها اندکی بیش از یک وعده‌ی ناگفته بوده است. مهدیشهر، شهرستانی با مردمی سخت‌کوش و فرهنگی غنی، سال‌هاست در انتظار نگاهی ملی به ظرفیت‌هایش در حوزه گردشگری است؛ ظرفیتی که اگر به درستی دیده شود، می‌تواند نه تنها چرخ اقتصاد محلی را به حرکت درآورد، بلکه الگوی توسعه پایدار در مناطق نیمه‌کوهستانی ایران باشد.
در حالی‌که بسیاری از شهرهای کشور با برنامه‌ریزی دقیق، از مزایای گردشگری طبیعت‌محور، عشایری و فرهنگی بهره می‌برند، مهدیشهر هنوز در پیچ‌وخم تصمیمات متغیر و نگاه‌های کوتاه‌مدت گرفتار مانده است. نبود آمایش سرزمینی و ناهماهنگی مدیریتی سبب شده فرصت‌های ارزشمند این منطقه به تدریج از دست برود و توسعه گردشگری به‌جای آنکه موتور محرک اقتصاد باشد، به یک پروژه فراموش‌شده بدل شود.
هر بار که استاندار، فرماندار یا مدیرکلی در استان تغییر می‌کند، سیاست‌های گردشگری نیز دستخوش دگرگونی می‌شود؛ بدون آنکه نقشه راهی منسجم برای آینده ترسیم گردد. این در حالی است که مهدیشهر، با دارا بودن جاذبه‌هایی چون شهمیرزاد، طبیعت کوهستانی، مسیرهای عشایری ایل سنگسر، و موقعیت منحصربه‌فرد در امتداد جاده ابریشم، می‌تواند یکی از قطب‌های گردشگری داخلی و حتی بین‌المللی ایران باشد.
اما واقعیت تلخ این است که تاکنون هیچ سهم مشخصی از کنسرسیوم گردشگری جاده ابریشم یا پروژه‌های ملی مشابه نصیب این منطقه نشده است؛ گویی در تقسیم نگاه‌های توسعه‌ای، مهدیشهر در سایه شهرهای پرنام و نشان‌تر پنهان مانده است.
مهدی متقی، رئیس میراث فرهنگی مهدیشهر از این وضعیت با واژه «فرصت‌سوزی مدیریتی» یاد می‌کند و معتقد است که وقتی برای یک شهرستان آمایش دقیق، نقشه راه گردشگری و سیاست‌گذاری بلندمدت نداشته باشیم، هر مدیری با سلیقه خود مسیر را تغییر می‌دهد و نتیجه این می‌شود که پروژه‌ها نیمه‌تمام بمانند و سرمایه اجتماعی و طبیعی منطقه به تدریج تحلیل برود.
از دید متقی، گردشگری نه یک فعالیت تفریحی، بلکه یک صنعت اجتماعی و فرهنگی است که باید با برنامه‌ریزی منسجم و رویکرد پایدار دنبال شود. او تأکید دارد که ابتدا باید نگاه مسئولان نسبت به گردشگری تغییر کند تا مردم نیز به مشارکت در این عرصه ترغیب شوند.
با وجود همه این چالش‌ها، مهدیشهر هنوز زنده است و امید در رگ‌هایش جریان دارد. شهمیرزاد، شهر خوش‌آب‌وهوای این شهرستان، هر ساله هزاران گردشگر را از سراسر کشور می‌پذیرد، اما کمبود زیرساخت‌های اقامتی و خدماتی، سبب شده که ظرفیت‌های این منطقه هیچ‌گاه به صورت کامل بالفعل نشود.
در روزگاری که گردشگری روستایی، عشایری و طبیعت‌محور در بسیاری از کشورهای جهان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع اشتغال و درآمد پایدار شناخته می‌شود، بی‌توجهی به چنین مناطقی در ایران نه تنها نوعی عقب‌ماندگی مدیریتی، بلکه تهدیدی برای اقتصاد محلی و مهاجرت‌زدایی از مناطق کم‌برخوردار است.
مهدیشهر می‌تواند مقصدی باشد که گردشگر، اقتصاد و فرهنگ را در کنار هم معنا کند؛ شهری که در آن صدای زنگ کاروان‌های ایل سنگسر با طراوت باد کوهستان و بوی باغ‌های گردو درهم می‌آمیزد. اما برای تحقق این رؤیا، باید نگاه کلان مدیریتی از تغییرات روزمره فراتر رود و با برنامه‌ای هدفمند، سهم این منطقه از توسعه ملی بازگردانده شود.
مهدی متقی رئیس میراث فرهنگی مهدیشهر اظهار داشت: فقدان آمایش سرزمینی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که روند توسعه گردشگری در استان سمنان و به‌ویژه شهرستان مهدیشهر را با مشکل روبه‌رو کرده است.
وی افزود: طی سال‌های اخیر، با تغییر هر استاندار، فرماندار یا مدیرکل، سیاست‌های متفاوتی در حوزه گردشگری دنبال شده که این ناهماهنگی‌ها مانع تحقق برنامه‌های بلندمدت توسعه گردشگری در منطقه شده است.
متقی تصریح کرد: نبود برنامه عملیاتی منسجم و آمایش دقیق، آسیب بزرگی به اقتصاد مهدیشهر وارد کرده است زیرا مهم‌ترین مزیت توسعه‌ای این شهرستان، صنعت گردشگری است که بدون نگاه کلان و پایدار نمی‌تواند به ثمر برسد.
وی بیان کرد: برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های بی‌نظیر مهدیشهر در حوزه طبیعت و اقلیم، ابتدا باید رویکرد مسئولان نسبت به گردشگری اصلاح شود تا مردم نیز به سمت مشارکت در اقتصاد گردشگری ترغیب شوند.
متقی یادآور شد: رسانه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در معرفی قابلیت‌های گردشگری و تبیین جایگاه این صنعت در توسعه اقتصادی شهرستان داشته باشند و به نوعی پیشران فرهنگ گردشگری باشند.
او با اشاره به برنامه‌های پیش‌رو در حوزه گردشگری عنوان کرد: هدف ما این است که مهدیشهر به یک مقصد گردشگری پایدار تبدیل شود؛ شهری که با برخورداری از طبیعت زیبا و آب و هوای دلپذیر، قابلیت میزبانی از گردشگران داخلی و خارجی را دارد.
متقی اظهار داشت: با وجود مزیت‌های فراوان، تاکنون هیچ سهمی از کنسرسیوم گردشگری جاده ابریشم یا پروژه‌های ملی مرتبط با آن نصیب مهدیشهر نشده است که این مسئله یکی از گلایه‌های جدی ما محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: انتظار داریم مسئولان استانی و ملی با تخصیص مسیر عشایر راه ابریشم به مهدیشهر و برنامه‌ریزی برای حضور فعال این شهرستان در جشنواره ایل سنگسر، زمینه معرفی ظرفیت‌های بومی و فرهنگی منطقه را فراهم کنند.
متقی با اشاره به جایگاه ویژه شهمیرزاد در کنار بسطام و 13 شهر نمونه گردشگری کشور گفت: تخصیص اعتبارات خاص و نگاه ویژه به این شهرها، مطالبه جدی مردم مهدیشهر از مسئولان اجرایی و نماینده مجلس است تا شاهد رشد متوازن گردشگری در سطح استان باشیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مهدیشهر به عنوان نگین گردشگری سبز استان سمنان، سالانه پذیرای هزاران گردشگر است اما کمبود زیرساخت‌ها در شهمیرزاد و دیگر نقاط شهرستان، مانع ارائه خدمات مطلوب به مسافران شده است و انتظار می‌رود دولت برای رفع این مشکلات حمایت جدی‌تری داشته باشد.
انتهای پیام/363/