شرکت‌های کارور برای گاز ایران چه می‌کنند؟
به گزارش بخش اقتصادی وبانگاه به نقل از ایسنا، ایده شرکت‌های کارور (اپراتورهای انرژی) برای ایجاد مشارکت بخش خصوصی در زنجیره فعالیت‌های شرکت ملی گاز ایران شکل گرفته است. هدف اصلی از تشکیل این شرکت‌ها بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری اعلام شده است.
بررسی تجربه‌های جهانی در این باره نشان داده که حضور شرکت‌های واسط می‌تواند زمینه کاهش مصرف غیرمولد، انتقال انرژی به بخش‌های مولد صنعتی و ایجاد انگیزه اقتصادی برای همه ذی‌نفعان را فراهم کند.
طبق اعلام مسوولان، شرکت‌های کارور با اجرای طرح‌ها و پروژه‌های کاهش مصرف، علاوه بر کمک به بهینه‌سازی مصرف، مزایای اقتصادی نیز دریافت می‌کنند، مانند گواهی صرفه‌جویی که قابلیت معامله در بورس انرژی را دارد. این مدل، پلی میان بخش دولتی و خصوصی است که به گفته، مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، یک بازی برد – برد – برد برای شرکت کارور، مصرف‌کننده و حاکمیت ایجاد می‌کند.
در واقع بر اساس این مدل، پس از اجرای موفق اقدام‌ها و احراز حجم صرفه‌جویی، مزایای حاصل از این کاهش مصرف که هم‌اکنون به‌صورت گواهی‌های صرفه‌جویی تعریف شده به شرکت کارور تعلق می‌گیرد. در واقع، یا مسئولیت مستقیم طرح‌ها به این شرکت‌ها واگذار می‌شود، یا منافع حاصل از صرفه‌جویی در مصرف انرژی به آنان اختصاص می‌یابد.
طبق توضیحاتی که تاکنون از سوی مدیران وزارت نفت و شرکت‌های زیرمجموعه و مرتبط با این طرح ارایه شده، یک شرکت کارور با تعدادی از مشترکان گاز وارد مذاکره می‌شود و با آنها قرارداد همکاری منعقد می‌کند. شرکت ملی گاز ایران نیز سوابق مصرف آن مشترکان را در سال‌های گذشته بررسی و با مصرف فعلی مقایسه می‌کند. هر مقدار کاهش مصرفی که نسبت به الگوی گذشته مشاهده شود، به نام شرکت کارور گواهی صرفه‌جویی صادر می‌شود.
این گواهی‌ها در واقع اوراقی هستند که شرکت کارور می‌تواند آنها را در بورس انرژی عرضه کند و با نرخ بالاتری به فروش برساند. در نتیجه، یک انگیزه اقتصادی واقعی برای شرکت‌های کارور ایجاد می‌شود، زیرا گاز خانگی را با نرخ یارانه‌ای خریداری می‌کنند، اما گواهی صرفه‌جویی آن را می‌توانند با نرخ بازار آزاد به فروش برسانند.
در این میان مشترک خانگی نیز منتفع می‌شود، زیرا شرکت کارور به‌طور معمول برای کاهش مصرف، اقدام به نوسازی تجهیزات فرسوده یا استفاده از فناوری‌های کارآمدتر می‌کند. حتی ممکن است بخشی از منافع حاصل از صرفه‌جویی را به خود مشترک بازگرداند تا او نیز انگیزه بیشتری برای مشارکت داشته باشد. این موضوع کاملاً به نوع قرارداد بین شرکت کارور و مصرف‌کننده بستگی دارد.
نقش شرکت ملی گاز ایران
طبق گفت‌وگوی سعید پاک‌سرشت، مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران با وزارت نفت، شرکت ملی گاز در این توافق‌ها دخالت مستقیم ندارد، اما نظارت دقیق انجام می‌دهد تا حقوق مصرف‌کنندگان حفظ شود و هیچ‌گونه اجحافی در فرآیند قراردادها رخ ندهد. شرکت کارور از محل صرفه‌جویی منتفع می‌شود، مصرف‌کننده از تجهیزات نو و هزینه کمتر بهره‌مند می‌شود و حاکمیت نیز از کاهش مصرف غیرمولد و انتقال انرژی به بخش‌های مولد صنعتی سود میبرد.
در این مدل، هر مقدار صرفه‌جویی انرژی به مسیری هدایت می‌شود که بیشترین ارزش افزوده را برای اقتصاد کشور ایجاد کند. هدف نهایی، جهت‌دهی گاز از مصارف غیرمولد خانگی به مصارف مولد صنعتی است؛ به این ترتیب کل جامعه از این چرخه منتفع می‌شود.
افزون بر شرکت‌های کارور، خود واحدهای صنعتی نیز می‌توانند در طرح‌های صرفه‌جویی ورود کنند. برای مثال اگر صنعتی که پیش‌تر یک‌هزار واحد انرژی مصرف می‌کرد، با اجرای مجموعه‌ای از اقدام‌های اصلاحی، مصرف خود را به ۸۰۰ واحد کاهش دهد، بر اساس مقدار صرفه‌جویی گواهی دریافت می‌کند. این گواهی‌ها نیز مانند سایر موارد، قابلیت عرضه و معامله در بورس انرژی را خواهند داشت. در واقع این نوع همکاری‌ها در قالب قراردادهای مدیریت مصرف یا بهینه‌سازی انرژی تعریف می‌شوند.
ابلاغیه مربوط به این طرح از سوی وزارت نفت صادر و به شرکت ملی گاز ایران ارسال شده است. هم‌اکنون نیز شرکت ملی گاز در حال آماده‌سازی فراخوان شناسایی و جذب شرکت‌های واجد شرایط است تا به‌زودی این فرآیند به‌صورت رسمی آغاز و گام نخست اجرای عملی این طرح برداشته شود.
افزون بر این اجرای طرح شرکت‌های کارور و اپراتورهای انرژی، گامی نو در مسیر اصلاح ساختار مصرف گاز کشور است. در واقع امروز بخش قابل توجهی از گاز کشور در حوزه‌هایی مصرف می‌شود که ارزش افزوده محدودی دارند. با اجرای این طرح، می‌توان بخشی از این منابع را به مسیرهای مولد اقتصادی هدایت کرد؛ مسیری که هم به نفع صنعت است، هم به سود مردم و هم به نفع حاکمیت.
شرکت کارور پلی است میان بخش دولتی و خصوصی که می‌تواند با ایجاد انگیزه اقتصادی، زمینه‌ساز بهینه‌سازی واقعی مصرف شود. تجربه جهانی نشان داده هرجا بازار صرفه‌جویی شکل گرفته، ناترازی انرژی به‌تدریج کاهش یافته است.
انتهای پیام