فضای مجازی با مدل‌های کنترلی قابل مدیریت نیست
عباس خسروانی، جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اراک، با اشاره به بررسی طرح موضوع فیلترینگ در شورای فضای مجازی گفت: بررسی موضوع طرح موضوع فیلترینگ و رفع یا تداوم آن در شورای عالی فضای مجازی و غلبه برخی نگاه‌های سیاسی بر نگاه‌های علمی و کارشناسی از ابعاد مختلف حائز اهمیت است.برای بهره‌مندی درست از فضای مجازی، لازم است رویکردی جامع، علمی و واقع‌بینانه اتخاذ کنیم که با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشورمان سازگار باشد.
وی افزود: استفاده هوشمندانه از فضای مجازی نباید تحت‌تأثیر هیاهوهای سیاسی یا نگاه‌های سطحی قرار گیرد، بلکه باید بر پایه پژوهش، آموزش و برنامه‌ریزی دقیق استوار باشد تا بتوان از فرصت‌های آن برای رشد فردی و اجتماعی، توسعه اقتصادی و ارتقای آگاهی عمومی بهره گرفت؛ در این صورت، جامعه می‌تواند با کمترین آسیب و بیشترین بهره‌وری از ظرفیت‌های فضای مجازی استفاده کند و مسیر پیشرفت و امنیت فرهنگی خود را هموار سازد.
خسروانی تصریح کرد: فضای مجازی به عرصه‌ای پیچیده و چندبعدی تبدیل شده که مدیریت آن تنها با یک مدل ثابت و یک‌سویه ممکن نیست و تجربه جهانی نشان داده که حکمرانی موفق در این فضا نیازمند ترکیبی هوشمندانه از آزادی، امنیت، نوآوری و مشارکت است به عبارتی رویکرد تلفیقی، با بهره‌گیری از نقاط قوت مدل‌های مختلف، امکان انعطاف و تطبیق با شرایط متغیر را فراهم می‌کند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: در این مدل، کشورها می‌توانند ضمن حفظ امنیت ملی و حریم فرهنگی، از مزایای جریان آزاد اطلاعات و توسعه اقتصادی دیجیتال بهره‌مند شوند. برای نمونه، اتحادیه اروپا با مقرراتی مانند مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها( GDPR ) نشان داده که می‌توان همزمان حریم خصوصی را حفظ کرد و هم بستر رشد اقتصاد دیجیتال را فراهم ساخت. این تعادل، تنها در چارچوب یک نگرش تلفیقی و چندوجهی ممکن است.
وی بیان کرد: یکی از ارکان اصلی رویکرد تلفیقی، مشارکت چندذی‌نفعی است به عبارتی در این چارچوب، دولت، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها، جامعه مدنی و کاربران در فرآیند سیاست‌گذاری نقش ایفا می‌کنند، این مشارکت نه تنها مشروعیت تصمیمات را افزایش می‌دهد، بلکه از تمرکز قدرت و خطاهای سیاستی جلوگیری می‌کند.
خسروانی ادامه داد: اتکای صرف به مدل کنترلی مانند مسدودسازی گسترده و بلند مدت نه تنها کارآمد نیست، بلکه پیامدهای معکوس اقتصادی و اجتماعی مثل انزوای دیجیتال، تضعیف نوآوری، کاهش سواد رسانه‌ای و سوق یافتن کاربران به سمت کانال‌های غیرامن به همراه دارد. بنابراین راه حل پایدار، گذار از حکمرانی مبتنی بر منع، به حکمرانی مبتنی بر توانمندسازی است یعنی سرمایه‌گذاری بر روی سواد دیجیتال، تقویت زیرساخت‌های امن و رقابتی، تدوین قوانین شفاف و ایجاد نهادهای مستقل نظارتی است.
جامعه شناس و استاد دانشگاه تصریح کرد: حکمرانی هوشمند فضای مجازی در گرو تغییر نگرش از «کنترل» به «اعتماد» و از «امنیت محض» به «تاب‌آوری» است،ما نیز می‌توانیم با به‌کارگیری رویکرد تلفیقی، فضای مجازی را به فرصتی برای توسعه ملی و تعامل سازنده تبدیل کنیم، ما باید در کنار فراهم‌کردن بستر مناسب برای بهره‌مندی سالم و سازنده از فضای مجازی، از حقوق کاربران در برابر محتواهای نامناسب،خشونت‌آمیز و گمراه‌کننده نیز حمایت کنیم.
وی حفظ امنیت روانی جامعه، صیانت از ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی، و تأمین امنیت ملی را از ارکان اصلی مدیریت هوشمندانه این فضا دانست و خاطرنشان کرد: لازم است با تدوین قوانین دقیق، ارتقای سواد رسانه‌ای و به‌کارگیری فناوری‌های نوین، تعادلی میان آزادی استفاده و مسئولیت‌پذیری ایجاد شود تا فضای مجازی به محیطی امن، مفید و در خدمت پیشرفت کشور تبدیل گردد.
انتهای پیام/711/