نقدی بر عملکرد یک ساله استاندار خراسان شمالی؛ از نشست‌های اقتصادی تا زمین های جوانی جمعیت
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بجنورد٬ یک‌سال پس از آغاز مسئولیت بهمن نوری در استانداری خراسان شمالی، پروژه‌های بزرگ آبرسانی و بسته‌های سرمایه‌گذاری در مرکز توجه قرار گرفت؛ اما مطالبه عمومی درباره نتیجه ملموس گشایش مرز با ترکمنستان، اجرای تسهیلات مصوب سفر ریاست‌جمهوری و تخصیص زمین در طرح جوانی جمعیت همچنان پابرجاست.
استان خراسان شمالی در سال گذشته محور چند تصمیم زیرساختی و اقتصادی قرار گرفت؛ از افزایش اعتبار طرح انتقال آب سرانی تا اعلام بسته‌های حمایتی و تسهیلات بانکی در جریان سفر ریاست‌جمهوری. همزمان، درخواست‌های فعالان اقتصادی برای اتصال به بازارهای فرامرزی و تسهیل سرمایه‌گذاری تکرار شد. بررسی مستندات نشان می‌دهد بخشی از پروژه‌ها وارد فاز اجرایی یا تأمین مالی شده‌اند و بخشی دیگر، در سطح وعده و پیگیری اداری باقی مانده‌اند. در این گزارش، ابتدا نقاط قوت و سپس نقاط ضعف، هرکدام در پنج بند مبسوط با ذکر منابع، مرور می‌شود.
انتقال آب سرانی، نقطه طلایی کارنامه عمرانی استان
یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای دوره یک‌ساله مدیریت بهمن نوری، پیگیری جدی طرح بزرگ انتقال آب سرانی به بجنورد و شهرهای همجوار است. هر چن این طرح از یادگارهای دولت شهید رییسی است اما پیگیری انجام آن در این دولت جای تقدیر دارد. این پروژه که سال‌ها در انتظار تأمین مالی مانده بود، در سال گذشته با افزایش اعتبار از حدود 1200 به 2000 میلیارد تومان وارد فاز اجرایی جدی شد و اکنون به‌عنوان محور اصلی توسعه زیرساخت‌های آبی شمال‌شرق کشور شناخته می‌شود.
به گفته مسئولان آبرسانی استان، این طرح قرار است منبع پایدار آب شرب بجنورد، شیروان، فاروج و اسفراین باشد و نقش مهمی در کاهش تنش‌های آبی و بحران‌های فصلی ایفا کند. کارشناسان معتقدند پیشرفت قابل قبول این پروژه در سال نخست مدیریت نوری، نتیجه تمرکز استانداری بر موضوعات راهبردی زیربنایی است و از مهم‌ترین نقاط قوت عملکرد او در سال گذشته محسوب می‌شود.
در کنار این پروژه، سه طرح آبرسانی دیگر نیز همزمان با سفر رئیس‌جمهور به استان آغاز شد که نشان از هم‌افزایی میان مدیریت استانی و مصوبات ملی دارد. بهبود دسترسی به منابع پایدار آب از دیدگاه عمومی، شاخصی مهم برای سنجش کارآمدی دولت در سطح استان است.
سرمایه‌گذاری و سیاست‌های توسعه بخش خصوصی
همزمان با فعالیت‌های عمرانی، استانداری خراسان شمالی در یک سال گذشته نشست‌های متعدد با فعالان اقتصادی برگزار کرد تا مسیر جذب سرمایه و توسعه صنایع کوچک و متوسط هموارتر شود. سیاست اعلامی دولت در این استان «تسهیل‌گری و حمایت از بخش خصوصی» بوده و به نظر می‌رسد این رویکرد توانسته است سرمایه‌گذارانی را در حوزه‌های انرژی، صنایع تبدیلی و کشاورزی جذب کند.
با وجود این، هنوز گزارش جامع و کمّی از همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان منتشر نشده است. این خلأ اطلاعاتی باعث شده خروجی اقتصادی این تلاش‌ها برای افکار عمومی چندان روشن نباشد. کارشناسان اقتصادی استان پیشنهاد کرده‌اند استانداری سامانه‌ای برای معرفی پروژه‌های آماده سرمایه‌گذاری راه‌اندازی کند تا روند صدور مجوزها و وضعیت طرح‌ها به‌صورت شفاف مشخص باشد.
از سوی دیگر، بحث «مجوزهای بی‌نام» که در برخی استانها به‌عنوان ابزار جدید تسهیل سرمایه‌گذاری اجرا می‌شود، هنوز در خراسان شمالی با عدد و آمار مشخص اعلام نشده است. نگاه مدیریتی در این زمینه مثبت ارزیابی می‌شود اما برای تبدیل آن به شاخص عملکردی، نیاز به اعلام منظم آمار و گزارش‌های رسمی وجود دارد.
چشم‌انداز مبهم در تجارت مرزی با ترکمنستان
گشایش مرز با ترکمنستان و راه‌اندازی بازارچه مرزی، مطالبه محوری فعالان اقتصادی خراسان شمالی در سال‌های گذشته بوده که هنوز به نتیجه مشخص نرسیده است. این بازارچه یکی از امیدهای بزرگ تولیدکنندگان محلی برای ورود به بازارهای آسیای میانه محسوب می‌شود، اما تاکنون هیچ گزارش رسمی درباره آغاز فعالیت یا توافق نهایی با طرف ترکمنی منتشر نشده است.
فعالان اقتصادی از طولانی شدن روند مذاکرات گلایه دارند و معتقدند تأخیر در راه‌اندازی بازارچه مرزی سبب از دست‌رفتن فرصت‌های صادراتی و افزایش هزینه حمل‌ونقل کالاهای تولید داخل شده است. به‌گفته صاحبان صنایع، نبود جدول زمانی شفاف از سوی وزارت خارجه و نهادهای ملی مانع اصلی فعال شدن این دروازه تجاری تلقی می‌شود.
تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد تحقق عملی این وعده نیازمند هم‌افزایی میان وزارت کشور، گمرک، مرزبانی و وزارت صمت است. انتشار برنامه زمان‌بندی اجرای پروژه بازارچه مرزی می‌تواند نشانه‌ای از اراده دولت برای گسترش تجارت خارجی استان باشد.
کندی در اجرای تسهیلات مصوب سفر ریاست‌جمهوری
در جریان سفر ریاست‌جمهوری به خراسان شمالی، وعده پرداخت حدود 20 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی برای توسعه پروژه‌های تولیدی و صنعتی استان مطرح شد؛ اما گزارش‌های پیگیری نشان می‌دهد روند پرداخت این تسهیلات با کندی ادامه دارد و بسیاری از واحدهای تولیدی هنوز از منابع وعده‌داده‌شده بهره‌مند نشده‌اند.
گلایه‌های فعالان اقتصادی از نحوه اجرای مصوبات بانکی، در نشست‌های اخیر با مسئولان استانی مطرح شده است. آنان معتقدند تضامین سنگین بانکی و بروکراسی طولانی مانع اصلی دسترسی به تسهیلات است و خواستار انتشار جدول پرداخت‌ها به تفکیک بانک و بخش اقتصادی شده‌اند.
استانداری نیز از بانک‌ها خواسته با تسریع در اجرای مصوبات سفر، روند پرداخت‌ها را روان‌تر کنند تا اهداف اشتغال و تولید تحقق یابد. کارشناسان اقتصادی انتشار گزارش‌های ماهانه درباره عملکرد بانک‌ها را راه‌حل فوری برای ترمیم اعتماد اقتصادی و جلوگیری از توقف طرح‌ها می‌دانند.
ضعف در اجرای طرح جوانی جمعیت
استان خراسان شمالی دومین استان کشور در کاهش نرخ زاد و ولد است. طرح ملی حمایت از خانواده و جوانی جمعیت یکی از برنامه‌های کلان دولت سیزدهم بود که همه استانها از جمله خراسان شمالی موظف به تخصیص زمین و تسهیلات مسکن برای خانواده‌های واجد شرایط شدند. با این حال، تا امروز آمار شفاف و کاملی درباره میزان زمین واگذارشده در منطقه منتشر نشده است.
کارشناسان اجتماعی معتقدند نبود داده دقیق از مالکان و متقاضیان، اجرای این طرح را از مسیر اصلی خارج کرده و اعتماد عمومی را نسبت به سیاست‌های جمعیتی کاهش داده است. در برخی شهرستان‌ها نیز مشکل کمبود اراضی مناسب و طولانی بودن فرآیندهای اداری از موانع اصلی اجرای طرح عنوان می‌شود.
به باور تحلیلگران، انتشار گزارش فصلی واگذاری زمین بر اساس شهرستان و تعداد پرونده‌ها می‌تواند نظارت مردمی و رسانه‌ای بر این پیمایش ملی را افزایش دهد و استانداری را در مسیر اجرای قانون حمایت از خانواده قرار دهد.
جمع‌بندی یک‌ساله مدیریت نوری
ارزیابی کلی نشان می‌دهد عملکرد یک‌ساله بهمن نوری در استانداری خراسان شمالی، ترکیبی از موفقیت‌های زیرساختی و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی است. پروژه انتقال آب سرانی به‌عنوان مهم‌ترین طرح عمرانی استان در حال پیشرفت است و از آن به‌عنوان دستاورد قابل اتکا یاد می‌شود. اما در مقابل، کندی در تسهیلات سفر، بلاتکلیفی مرز ترکمنستان و ضعف اطلاع‌رسانی در طرح جوانی جمعیت، سه محور اصلی مطالبه‌گری از دولت در سال دوم مدیریت نوری تلقی می‌شوند.
به اعتقاد ناظران منطقه، موفقیت در سال پیش‌رو وابسته به شفافیت عملکرد دستگاه‌ها، انتشار منظم گزارش پروژه‌ها و تحقق وعده‌های اقتصادی است؛ و در نهایت، آنچه می‌تواند کارنامه استاندار را در سال دوم تثبیت کند، گذر از مرحله شعار به مرحله اجراست.
انتهای پیام/311