فرونشست زمین در یزد به مرحله بحرانی رسید

محمد راسترو در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در یزد گفت: فرونشست یکی از جدی‌ترین و غیرقابل بازگشت‌ترین مراحل بیابان‌زایی است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند بخش‌های وسیعی از استان یزد را با خطر غیرقابل سکونت شدن روبه‌رو کند.

وی گفت: فرونشست زمین نتیجه مستقیم برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و خشکسالی‌های متوالی در استان یزد است. در سال آبی 1402-1403، میزان برداشت از منابع زیرزمینی حدود 860 میلیون متر مکعب بوده که 84 درصد آن در بخش کشاورزی، 10 درصد در شرب و بهداشت و 6 درصد در صنعت و خدمات مصرف شده است.

راسترو افزود: دشت یزد–اردکان با نرخ سالانه 14 تا 15 سانتی‌متر در وضعیت بحرانی قرار دارد و دشت‌های هرات، ابرکوه، مروست، چاهک شهریاری، دهشیر، شمش–بهادران، چاهگیر و بافق نیز با خطر فرونشست روبه‌رو هستند.

معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای یزد تصریح کرد: برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی، کاهش بارندگی و افزایش دما موجب کاهش شدید تغذیه آبخوان‌ها شده است. فشردگی لایه‌های رسی سبب از بین رفتن قابلیت ذخیره‌سازی و نفوذ آب می‌شود و از این پدیده با عنوان «زلزله خاموش» یاد می‌شود.

وی در تشریح پیامدهای فرونشست گفت: تخریب زیرساخت‌های شهری و روستایی، خسارت به آثار تاریخی، کاهش توان تولید کشاورزی، افزایش مهاجرت و تهدید امنیت آبی از مهم‌ترین نتایج این پدیده است.

راسترو افزود: اجرای کامل «سند سازگاری با کم‌آبی» به‌عنوان راهبرد اصلی کنترل فرونشست در دستور کار قرار دارد. بخش نخست این سند تا سال 1405 و بخش نهایی آن تا سال 1411 اجرایی می‌شود تا مصرف با منابع موجود سازگار گردد.

وی ادامه داد: کشاورزان باید به‌تدریج روش‌های نوین آبیاری را جایگزین روش‌های غرق‌آبی کنند، الگوی کشت را تغییر دهند و به سمت گیاهان کم‌آب‌بر حرکت کنند.

معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای یزد نصب کنتورهای هوشمند روی چاه‌های کشاورزی را از اقدامات مؤثر دانست و گفت: اکنون با کنترل هوشمند، میزان برداشت هر بهره‌بردار مشخص شده و نظارت دقیق‌تری اعمال می‌شود.

وی تصریح کرد: ادعای سخت‌گیری ویژه در یزد نادرست است، زیرا تمامی استان‌ها بر اساس سند ملی سازگاری با کم‌آبی عمل می‌کنند. رقابت برای برداشت بیشتر از منابع آب زیرزمینی، اقدامی خطرناک و عامل تشدید فرونشست خواهد بود.

راسترو افزود: ایجاد تشکل‌های آب‌بران، تحویل حجمی آب، مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز، اجرای طرح بازار آب، تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها و استفاده از پساب تصفیه‌شده برای فضای سبز و صنعت از دیگر راهکارهای مهار فرونشست است.

وی در پایان بیان کرد: افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات فرونشست و صرفه‌جویی در مصرف آب، گامی اساسی در کاهش بحران به شمار می‌رود.

انتهای پیام/781