تشریح 4 محور حمایت صندوق نوآوری از شرکت‌های دانش‌بنیان/فعالیت 70 صندوق پژوهش و فناوری در کشور
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از اراک، محسن نوتاش، مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی در نشست تخصصی معرفی خدمات این صندوق با شرکت‌های دانش‌بنیان استان مرکزی با اشاره به قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان مصوب سال 1389، گفت: بر اساس ماده 5 این قانون، دو نهاد کلیدی شکل گرفت؛ نخست، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری که مسئول تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان است، و دوم، صندوق نوآوری و شکوفایی که وظیفه تأمین مالی و ارائه حمایت‌های مالی به این شرکت‌ها را بر عهده دارد.
وی افزود: سرمایه اولیه صندوق در زمان تأسیس سه هزار میلیارد تومان بود که طی سال‌های اخیر به 20 همت افزایش یافته است. خدمات صندوق نیز از چند مدل محدود تسهیلات در ابتدای فعالیت، اکنون به بیش از 60 نوع خدمت متنوع در حوزه‌های مالی، سرمایه‌گذاری، ضمانت‌نامه و توانمندسازی رسیده است.
نوتاش تصریح کرد: صندوق نوآوری زیر نظر هیئت امنایی فعالیت می‌کند که ریاست آن بر عهده رئیس‌جمهور است و اعضای آن شامل وزرا و معاونان رئیس‌جمهور هستند. رئیس هیئت عامل صندوق نیز با حکم رئیس‌جمهور منصوب می‌شود. به‌تازگی نورالله‌زاده به‌عنوان رئیس جدید صندوق منصوب شده‌اند و قرار است هفته آینده در استان مرکزی حضور یابند.
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی به نقش صندوق‌های پژوهش و فناوری در اکوسیستم نوآوری کشور پرداخت و اظهار کرد: این صندوق‌ها در سه دسته استانی، تخصصی و دانشگاهی فعالیت می‌کنند. استان مرکزی نیز دارای یک صندوق پژوهش و فناوری است که به‌زودی فعالیت خود را از سر خواهد گرفت و مسیرهای جدیدی برای حمایت از شرکت‌های فناور استان ایجاد خواهد کرد.
وی افزود: در حال حاضر حدود 70 صندوق پژوهش و فناوری در کشور فعال هستند که با صندوق نوآوری همکاری دارند. مهم‌ترین همکاری در قالب «خط اعتباری» است که امکان ارائه تسهیلات خرد (زیر 8 میلیارد تومان) به شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم می‌کند. این تسهیلات با توجه به شناخت محلی صندوق‌های استانی از شرکت‌ها، اثربخشی بالایی دارند.
نوتاش ادامه داد: منابع مالی صندوق‌های پژوهش شامل منابع داخلی و منابع عاملیتی از نهادهایی مانند معاونت علمی و صندوق نوآوری است. تسهیلاتی که از مسیر خط اعتباری ارائه می‌شود، مشمول ضوابط صندوق نوآوری بوده و ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان است. در مقابل، تسهیلاتی که به منابع داخلی صندوق‌های پژوهش تعلق دارد، بر اساس اساسنامه و ضوابط داخلی آن‌ها ارائه می‌شود و معمولاً محدودیت‌های ریالی دارد.
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی به موضوع مشارکت و سرمایه‌گذاری اشاره کرد و گفت: صندوق نوآوری از طریق صندوق‌های پژوهش فناوری در پروژه‌های فناورانه مشارکت می‌کند. این نوع تأمین مالی مبتنی بر سهام است و برخلاف تسهیلات، نیاز به تضامین ندارد. در این مدل، صندوق در سود و زیان پروژه شریک خواهد بود.
وی با اشاره به چهار دسته اصلی خدمات صندوق نوآوری بیان کرد: تسهیلات مالی شامل انواع وام‌های قرض‌الحسنه، تسهیلات 20 و 23 درصدی، تسهیلات بانکی، و تسهیلات از مسیر صندوق‌های پژوهش فناوری، دسته دوم ضمانت‌نامه‌ها شامل ضمانت‌نامه‌های پیمانکاری، ضمانت‌نامه‌های بانکی و ضمانت‌نامه‌های دریافت تسهیلات، دسته سوم سرمایه‌گذاری و مشارکت تأمین مالی مبتنی بر سهام، بدون نیاز به تضامین، و با مشارکت مستقیم صندوق در پروژه‌های فناورانه و دسته چهارم خدمات بلاعوض توانمندسازی شامل حمایت از شرکت‌ها در فرآیند تجاری‌سازی از طریق پرداخت هزینه‌های حضور در نمایشگاه‌ها، دریافت استاندارد، خدمات آزمایشگاهی و غیره است.
نوتاش بیان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در طول یک سال تا سقف 500 میلیون تومان از خدمات بلاعوض صندوق در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شوند. این خدمات شامل حمایت از حضور در نمایشگاه‌ها، دریافت استاندارد، خدمات آزمایشگاهی، ثبت پتنت، آموزش و مشاوره است که در راستای توانمندسازی و تجاری‌سازی محصولات شرکت‌ها ارائه می‌شود. هر یک از این خدمات در چرخه عمر شرکت‌ها و در مراحل مختلف توسعه قابل استفاده هستند.
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به عملکرد مالی صندوق در سال گذشته گفت: در سال 1404، بیش از 21 همت تسهیلات و حدود 12 تا 13 همت ضمانت‌نامه صادر شده و مجموع پرداختی‌ها به شرکت‌ها حدود 200 میلیارد تومان بوده است. این تسهیلات شامل مراحل مختلف توسعه محصول از نمونه‌سازی تا تولید صنعتی، ایجاد زیرساخت، تأمین مالی پروژه‌ها از طریق لیزینگ و فروش اقساطی، سرمایه در گردش و تأمین فضای کاری از طریق رهن یا خرید فضا هستند.
وی درباره تضامین مورد نیاز برای دریافت تسهیلات نیز بیان کرد: نوع تضامین بر اساس ارزیابی مالی و اعتباری شرکت تعیین می‌شود. این تضامین شامل چک، سفته، ضامن حقیقی یا حقوقی، وثیقه ملکی، تجهیزات طرح و در نهایت ضمانت‌نامه بانکی است. عوامل مؤثر در تعیین نوع تضامین شامل مبلغ تسهیلات، گردش مالی شرکت، وضعیت اعتباری سهامداران و هیئت‌مدیره، وضعیت چک‌ها و تعهدات بانکی و مالی شرکت است.
نوتاش عنوان کرد: صندوق نوآوری و شکوفایی با ارائه خدمات متنوع مالی، ضمانتی، سرمایه‌گذاری و توانمندسازی، تلاش دارد مسیر رشد و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان را هموار کند و نقش مؤثری در ارتقاء اقتصاد دانش‌بنیان کشور ایفا نماید. تضامین می‌توانند ترکیبی از موارد مختلف مانند وثیقه ملکی، چک، سفته یا ضامن حقیقی و حقوقی باشند. اما تعیین دقیق نوع تضامین وابسته به ارزیابی مالی و اعتباری شرکت است و نمی‌توان به‌صورت عمومی نسخه واحدی برای همه شرکت‌ها ارائه داد.
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی به تسهیلات نمونه‌سازی اشاره کرد و گفت: شرکت‌ها می‌توانند در دو مرحله از تسهیلات نمونه‌سازی صندوق استفاده کنند؛ نخست زمانی که یک نمونه اولیه از محصول دانش‌بنیان تولید شده و نیاز به تکمیل دارد، و دوم زمانی که قرار است محصول موجود حداقل 30 درصد ارتقا یابد. این تسهیلات قرض‌الحسنه با دوره بازپرداخت سه‌ساله ارائه می‌شود و پرداخت آن به‌صورت مرحله‌ای و نظارت‌شده انجام می‌گیرد.
وی در پاسخ به پرسش یکی از شرکت‌ها درباره امکان دریافت تسهیلات برای محصولاتی که هنوز در مرحله تأیید دانش‌بنیانی هستند، عنوان کرد: صندوق نوآوری تنها مجاز به حمایت از محصولات ثبت‌شده در فهرست دانش‌بنیان است. در موارد خاص، معاونت علمی گاهی مجوز موقت صادر می‌کند، اما این موضوع خارج از اختیارات صندوق است و تابع قوانین بالادستی است.
نوتاش در پاسخ به پرسش یکی از شرکت‌ها درباره امکان ارائه چند پروژه در قالب یک طرح نمونه‌سازی گفت: هر محصول دانش‌بنیان باید به‌صورت مستقل و با عنوان جداگانه برای دریافت تسهیلات نمونه‌سازی ثبت شود. اگر شرکت چند محصول دارد، باید برای هر یک به‌صورت مجزا درخواست ارسال کند. تسهیلات نمونه‌سازی صرفاً برای ساخت نمونه محصول است و شامل هزینه‌های مربوط به مواد اولیه، نیروی انسانی و برونسپاری می‌شود. حداکثر 20 درصد از مبلغ تسهیلات می‌تواند به تجهیزات اختصاص یابد.»
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی افزود: نمونه‌سازی در این مرحله بیشتر شامل فعالیت‌های تحقیق و توسعه (R&D) و تکمیل نمونه آزمایشگاهی است. زیرساخت‌های سنگین مانند احداث خط تولید یا خرید تجهیزات صنعتی در این بخش پوشش داده نمی‌شود و برای آن‌ها تسهیلات جداگانه‌ای در دسته خدمات زیرساختی صندوق تعریف شده است.
وی به سقف تسهیلات نمونه‌سازی اشاره کرد و گفت: سقف این تسهیلات 3 میلیارد تومان است. برای درخواست‌های زیر یک میلیارد تومان، مسیر صندوق‌های پژوهش و فناوری پیشنهاد می‌شود. برای مبالغ بالاتر، شرکت‌ها می‌توانند از مسیر مستقیم صندوق نوآوری استفاده کنند.
نوتاش در پاسخ به سوالی درباره حوزه تجهیزات پزشکی، تصریح کرد: در این حوزه، صرفاً تأیید پارک علم و فناوری برای دریافت تسهیلات کافی نیست. محصول باید از نظر فنی و ایمنی توسط اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت تأیید شود. این تأییدیه برای ورود به فرآیندهای حمایتی و تجاری‌سازی الزامی است.
وی افزود: در مواردی که محصول هنوز تأیید دانش‌بنیانی ندارد، امکان دریافت تسهیلات وجود ندارد، مگر آنکه محصول به‌عنوان نسخه ارتقاءیافته یک محصول دانش‌بنیان موجود تلقی شود. در این حالت، اگر فناوری اصلی حفظ شده باشد و تغییرات در عملکرد یا ابعاد محصول باشد، امکان بررسی و حمایت وجود دارد.
مدیر امور مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی به مشکلات برخی شرکت‌ها در ثبت درخواست‌ها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، صندوق پژوهش و فناوری استان مرکزی غیرفعال است و برخی درخواست‌ها مانند شرکت “سالیان درب ماندگار” به همین دلیل مسکوت مانده‌اند. این موضوع در دستور کار صندوق قرار دارد و قرار است در جلسه روز شنبه بررسی و فعال‌سازی آن پیگیری شود.
انتهای پیام/711/