ایزدی: نباید معطل غرب ماند و انتظار پایبندی از آنها داشت

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، فواد ایزدی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، در همایش «ما و غرب؛ در آرا و اندیشه حضرت آیت‌الله‌ العظمی خامنه‌ای» در سخنانی با محوریت «چشم‌انداز رابطه ایران و آمریکا تا ده سال آینده» اظهار داشت: غربی‌ها، با وجود تعطیلی سفارت آمریکا در ایران بیش از چهار دهه پیش، حضور فکری خود را در کشور حفظ کرده‌اند. در دانشگاه تهران، جایی که من تدریس می‌کنم، بسیاری از منابع در حوزه‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی یا ترجمه آثار غربی‌اند یا به‌شدت از آن‌ها تأثیر گرفتند. این مسئله از جمله دغدغه‌های جدی حضرت آقا نیز بوده و نشان می‌دهد که بحث علوم انسانی اسلامی هنوز از کارهای زمین‌مانده کشور به‌شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه حضور فرهنگی غرب در جامعه ایران کاملاً مشهود است، افزود: تعرضات اقتصادی غرب علیه ایران بر کسی پوشیده نیست این فشارها حتی به حملات نظامی نیز منجر شده است. در خردادماه، کشور ما شاهد تعرض نظامی مشترک آمریکا، رژیم صهیونیستی و چند کشور غربی دیگر بود. برخی مقامات نظامی کشور تأکید کردند که این اقدام، در واقع یک حمله ناتویی علیه ایران بود.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه وضعیت فعلی روابط ما با غرب، به‌ویژه آمریکا در وضعیت خوبی نیست و باید ریشه‌های این مسئله را شناخت، ادامه داد: متأسفانه در داخل کشور، تحلیل‌های اشتباه درباره غرب زیاد است. برخی تصور می‌کنند که اگر با غرب مذاکره کنیم، مشکلات حل می‌شود و سرمایه‌گذاری‌های چند هزار میلیارد دلاری به کشور سرازیر خواهد شد. این نگاه، همان تفسیری است که حضرت آقا بارها آن را نادرست دانستند. برخی تصور می‌کنند که غرب مانند گاوی شیرده است و ما به‌جای استفاده از شیر آن، با شاخش درگیر شدیم درحالی‌که واقعیت این است که غرب، ذاتاً سلطه‌جوست و با استقلال و هویت فرهنگی ملت ایران سر سازگاری ندارد.

وی با بیان اینکه برای آینده روابط ایران و آمریکا باید بر مبنای شناخت واقع‌بینانه از غرب و با اتکا به تجربه تاریخی انقلاب اسلامی تصمیم گرفت، گفت: این مسیر تنها با تقویت بنیه فکری، فرهنگی و علمی کشور و اتکا به ظرفیت‌های داخلی به نتیجه می‌رسد.رهبر انقلاب در سخنرانی روز شهادت امام رضا(ع) تصریح کردند که مشکل ایران و آمریکا حل‌شدنی نیست. این نکته مهمی است، زیرا در داخل کشور جریانات فکری و برخی مقامات معتقد بودند که می‌توان با آمریکا به توافقی بُرد–بُرد دست یافت، اما در منظومه فکری حضرت آقا چنین برداشتی صحیح نیست.

ایزدی با اشاره به سخنرانی اخیر رهبر انقلاب در 12 آبان و تبیین اختلافات ایران و آمریکا یادآور شد: ایشان تأکید کردند که مشکل ایران و آمریکا «ذاتی» است، نه مقطعی یا ناشی از سوءتفاهم. البته بسیاری از شرکت‌کنندگان در این همایش از علاقه‌مندان و پیروان فکری رهبر انقلاب هستند، اما در کشور افرادی هم وجود دارند که تحلیل‌های متفاوتی ارائه می‌کنند و تبعیت فکری چندانی از دیدگاه‌های معظم‌له ندارند.

استاد دانشگاه تهران با اشاره به مقاله اخیر دو استاد آمریکایی گفت: ایالات متحده کشورهای جهان را به چهار گروه تقسیم می‌کند.گروه نخست شامل کشورهایی است که منابع طبیعی قابل‌توجه یا موقعیت ژئوپلیتیکی مهمی ندارند و آمریکا دغدغه خاصی نسبت به آنها ندارد. گروه دوم کشورهایی دارای منابع طبیعی و موقعیت ژئوپلیتیک قوی اما مجهز به سلاح هسته‌ای که گزینه نظامی علیه آنها منتفی است مانند روسیه، با وجود اختلافات عمیق واشنگتن و مسکو در دوران بایدن، هیچ سرباز آمریکایی در برابر سرباز روس قرار نگرفته است. گروه سوم کشورهایی هستند که منابع طبیعی و موقعیت ژئوپلیتیکی مهم دارند، اما سلاح هسته‌ای در اختیار ندارند. این کشورها در ادبیات آمریکایی‌ها «کشورهای همسو یا تابع» نامیده می‌شوند. 

وی  ژاپن و کره‌جنوبی را از این دست کشورها خواند و گفت: این کشورها در مجاورت چین و روسیه قرار دارند و به بهانه ایجاد پوشش دفاعی، حضور نظامی آمریکا را پذیرفته‌اند. البته این هم‌سویی هزینه‌بر است. دولت آمریکا دو هفته پیش کره‌جنوبی را وادار کرد تا 600 میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند و همچنین 100 میلیارد دلار گاز مایع از این کشور بخرد.

وی گفت: برخی کشورها مانند قطر نیز هم‌پیمان آمریکا محسوب می‌شوند، اما این هم‌پیمانی همواره به نفع آن‌ها نبوده است. آمریکایی‌ها طی سال‌های گذشته تنها 19 میلیارد دلار سامانه ضد موشکی به قطر فروخته‌اند، در حالی که همین کشور در بحران‌های منطقه‌ای بارها مورد بی‌اعتمادی متحدان غربی خود قرار گرفته است.

ایزدی با بیان اینکه ما در گروه چهارم این تقسیم‌بندی یعنی در گروه کشورهای دشمن، قرار داریم، گفت: دلیل این جایگاه، وقوع انقلاب اسلامی در ایران است و ربطی به تسخیر لانه جاسوسی ندارد. مشکل اصلی آمریکایی‌ها این است که ایران پس از انقلاب، از کشوری تابع و همسو (گروه سه) به کشوری مستقل و تأثیرگذار تبدیل شد و این وضعیت برای آنان غیرقابل تحمل است.

وی با اشاره به کتاب سیاستهای خارجی آمریکا از نگاه دو مولف این کشور گفت: در فصل مربوط به کشورهای دشمن آمده است که سیاست‌های خصمانه آمریکا معمولاً بدون توجه به رفتار طرف مقابل ادامه می‌یابد. به عبارت دیگر، این‌که کشوری امتیاز بدهد یا ندهد، توافق کند یا نکند، تأثیری بر سیاست واشنگتن ندارد و هیچ صلح حقیقی با دولت‌های دشمن ممکن نیست. این دقیقاً همان چیزی است که رهبر انقلاب بارها بر آن تأکید کردند. 

این استاد دانشگاه تهران در تبیین راهکارها نیز گفت: راه نخست، عبور از غرب سیاسی به‌ویژه آمریکا و کشورهایی است که تابع سیاست‌های آن هستند. عبور از غرب سیاسی به معنای قطع کامل ارتباط نیست، بلکه یعنی معطل غرب نمانیم. غربی‌ها سال‌هاست از ما عبور کردند و هرچقدر هم توافق می‌کنیم، به تعهدات خود پایبند نیستند.

وی با بیان اینکه در حوزه اقتصادی و علمی، مشکلی با غرب نداریم، گفت: در برجام قرار بود صد فروند بوئینگ و ایرباس خریداری کنیم که خودشان نفروختند. در عرصه علوم انسانی و اجتماعی نیز نیازمند توجه به “نقد غرب از درون غرب” هستیم، همان‌طور که رهبر انقلاب بر ترجمه آثار منتقدان غربی تأکید کرده‌اند.

ایزدی با اشاره به اینکه در فضای کنونی آمریکا تحولات اجتماعی مهمی رخ می‌دهد، ادامه داد: اکنون در بزرگ‌ترین شهرهای آن کشور، فردی که پرچم فلسطین را بالا ببرد می‌تواند رأی بیاورد و حتی شهردار شود. این نشانه تغییر تدریجی آمریکاست و اگر این روند ادامه یابد، ایالات متحده به کشوری معمولی تبدیل خواهد شد که در امور منطقه‌ای دخالت نمی‌کند. 

وی ضمن تاکید بر قوی شدن کشور در حوزه سخت و نرم گفت: در تاریخ آمریکا هیچ‌گاه حمله نظامی به کشوری انجام نشده مگر با رضایت افکار عمومی آن کشور. بنابراین، تأثیرگذاری بر افکار عمومی آمریکا اهمیت زیادی دارد و ما باید همان کاری را انجام دهیم که آمریکا با افکار عمومی ما می‌کند.

انتهای پیام/