خراسان جنوبی در آیینه تاریخ؛ موزه‌هایی که هویت سرزمین را روایت می‌کنند
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، تکتم بهروش، مسئول موزه‌های خراسان جنوبی، در آیین بازدید نماینده یونسکو از موزه مردم‌شناسی اظهار کرد: در حال حاضر چهار موزه فعال در سطح استان داریم که شامل موزه فرش، موزه مردم‌شناسی باغ اکبریه، موزه باستان‌شناسی و موزه مشاهیر است؛ این موزه‌ها بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی مردم خراسان جنوبی را روایت می‌کنند.
وی با بیان اینکه موزه فرش نمایشگاه هنر اصیل ایرانی است، افزود: در این موزه، نفیس‌ترین فرش‌های منطقه در معرض دید عموم قرار گرفته است. یکی از آثار شاخص، فرشی بافته‌شده در روستای خراشاد است که نقشه‌ای از کره زمین را با نگاه جغرافیایی و مرزبندی‌های جدید بر روی خود دارد و امروزه از نفیس‌ترین نمونه‌های فرش ایرانی به شمار می‌رود.
بهروش در ادامه با اشاره به نقش موزه مردم‌شناسی باغ اکبریه در معرفی سبک زندگی سنتی مردم گفت: این موزه بازتاب‌دهنده آداب، رسوم، آیین‌ها و پوشش‌های محلی مردم خراسان جنوبی است و در این مجموعه انواع لباس‌ها، پارچه‌های نخی دست‌بافت، سربندها و دستارهای سنتی به نمایش درآمده است؛ گره‌های به‌کاررفته در سربند زنان نشانگر جایگاه اجتماعی آنان در جامعه گذشته بوده است.
مسئول موزه‌های خراسان جنوبی بیان کرد: همچنین کفش‌های محلی از جمله اورسی مخصوص زنان و گالش و چپت مخصوص مردان از بخش‌های دیدنی موزه است. علاوه بر این، مطبخ‌ها و آشپزخانه‌های قدیمی نیز بازسازی شده تا بازدیدکنندگان با شیوه خانه‌داری و نان‌پزی سنتی زنان گذشته آشنا شوند.
بهروش درباره صنایع دستی منطقه گفت: هنرهای پخل‌بافی و سبدبافی از بخش‌های جذاب موزه مردم‌شناسی است که با استفاده از ساقه گندم و گیاه گز انجام می‌شده و کاربردهایی مانند سبد، آبکش و ظروف خانگی داشته است. این هنر از صنایع دستی اصیل مردم کوه‌نشین خراسان جنوبی به شمار می‌رود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به معرفی موزه باستان‌شناسی پرداخت و اظهار داشت: در ورودی این موزه، ابزارهای سنگی مربوط به دوران پارینه‌سنگی به نمایش درآمده که برخی از آنها بیش از 300 هزار سال قدمت دارند.
به گفته وی، سنگ‌های عقیق، ابزارهای تیز شکار، و سفال‌های خاکستری و نخودی‌رنگ مربوط به دوران پنج تا هفت هزار سال پیش از آثار ارزشمند این موزه است.
مسئول موزه‌های خراسان جنوبی افزود: اشیای مفرغی، دکمه‌ها، حلقه‌ها، آینه‌ها و پیکره‌های سنگی از جنس سنگ آهک نیز در این مجموعه نگهداری می‌شود که در کاوش‌های باستان‌شناسی شهرستان‌های فردوس و سلم‌آباد کشف شده‌اند. برخی از این پیکره‌ها با قدمتی حدود پنج هزار سال، در آیینهای مذهبی و نیایشی کاربرد داشته‌اند.
وی با اشاره به بخش سنگ‌نوشته‌ها گفت: در این موزه ماکت‌هایی از سنگ‌نوشته‌های باستانی با خط پهلوی وجود دارد که بازتاب‌دهنده تاریخ و تمدن کهن این خطه است.
بهروش درباره موزه مشاهیر خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: در این موزه آثار و اسناد مربوط به بزرگان و نخبگان استان شامل دست‌نوشته‌ها، کتاب‌ها و طرح‌های هنری و علمی گردآوری شده است.
وی هدف از تأسیس این بخش را پاسداشت نقش تاریخی و فرهنگی مفاخر استان در عرصه‌های مختلف علمی و فرهنگی دانست.
وی با تأکید بر اهمیت نگهداری علمی آثار تاریخی گفت: برخی از بخش‌های بنای موزه پس از بررسی کارشناسی، مرمت و بازسازی شده‌اند تا اصالت تاریخی فضا حفظ شود و محیط با همان ساختار اولیه تاریخی خود بازنمایی گردد.
مسئول موزه‌های خراسان جنوبی در پایان با اشاره به ضرورت همکاری عمومی برای حفاظت از میراث فرهنگی گفت: موزه‌ها آیینهای از تاریخ و فرهنگ این سرزمین‌اند و حفاظت از آنها نیازمند مشارکت همگانی است. مجموعه موزه‌های خراسان جنوبی، روایت‌گر زندگی، هنر و تمدن مردمان این سرزمین از هزاران سال پیش تاکنون است و امیدواریم با استقبال گردشگران، نقش خود را در انتقال فرهنگ و هویت بومی بیش از پیش ایفا کنند.
پایان پیام/258