با تأکید بر اندیشه رهبر انقلاب؛ دوره هم‌اندیشی حکمرانی اسلامی در قم کلید خورد

به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، نخستین نشست از سلسله جلسات دوره هم‌اندیشی «شورای اندیشه‌ورزی حکمرانی در اندیشه و سیره رهبر معظم انقلاب» سه شنبه، بیستم آبان، به همت مدرسه تربیت و حکمرانی شهید رجائی و با همکاری نهادهای علمی و پژوهشی مرکز رصد و تحلیل مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، هسته حکمرانی اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دبیرخانه حکمرانی اسلامی (وابسته به مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی)، ستاد راهبری حکمرانی دینی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، مرکز مطالعات راهبردی تسنیم و مدرسه تفکر و نوآوری نگاه برگزار شد.

در آغاز نشست حجت‌الاسلام علی محمدی، رئیس مرکز علوم نوین اسلامی(معنا) با اشاره به قسمتی از پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به مجلس خبرگان رهبری مبنی بر این که در نظام اسلامی، حکمرانی، بَشَری و هدف‌ها الهی است، گفت: این عبارت به‌خوبی بیان می‌کند که نظامات اداره اجتماع، علاوه بر شریعت بر عقلانیت هم تأکید داشته و برای ساخت کارخانه انسان سازی که وظیفه انبیاء الهی و به‌تبع جمهوری اسلامی ایران است باید در کنار اصول و اهداف و آرمان‌ها از عقلانیت و تجربه بشری نیز استفاده‌کرد.

در ادامه دکتر احسان رحیمی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و هسته حکمرانی اسلامی پژوهشگاه، با تأکید بر وجود معانی متعدد از حکمرانی به این موضوع پرداخت که باید عناصر مشترک تعاریف احصا و از آنها خروجی واحدی گرفته شود؛ مواردی همچون هدایت، کنش‌گران، مبنا و ارزش‌مداری، سیاست‌گذاری اجرا و نظارت؛ و تعاملات بین نهادی را برشمرد.

رحیمی تصریح کرد: باتوجه به منابع اسلامی از دو سازه «علل اربعه» و «حرکت و عناصر ششگانه آن» برای تعریف و برسی اندیشه رهبر انقلاب، حرکت و عناصر آن (مبداء مقصد متحرک محرک زمان مکان ) موجه‌تر و کاربردی‌تر است، به‌ویژه با نگاه بر آثاری همچون تفسیر سوره توحید ایشان که کلمات کلیدی مثل صراط را مورد توجه خاص قرار داده‌اند.

همچنین حجت‌الاسلام مهدی عبداللهی، مسئول ستاد راهبردی حکمرانی دینی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در سخنان خود، علاوه بر بیان توضیحاتی از ستاد راهبردی و برنامه‌های پیش رو، به این سؤال مهم پرداخت که اساساً حکمرانی اسلامی چه مطالب جدید و متفاوتی نسبت به نظام موجود سیاسی و اجتماعی اسلام دارد.

وی با بیان بعضی نواقص قانونی و اجرایی به نواقص موجود در نوع تفکر و نگاه به ساختار حکومت و یا تفکیک قوا پرداخت و افزود: نظام مطلوب امام و امت و یا حکمرانی مردمی در سخنان رهبری جای تفکر و بحث دارد؛ زیرا در ساختار موجود، حداقل به وضوح نقش مردم در ساختار تعریف نشده است.

حجت‌الاسلام حسین مهدی‌زاده، مدیر میز نظریه اجتماعی فرهنگستان علوم اسلامی قم نیز با اشاره به این که بعد از انقلاب اسلامی «تخیل سیاسی اجتماعی» کار بر زمین مانده است، اظهار کرد: بنابر نظر فلاسفه تخیل بین حس و عقل قرار دارد و موضوعی کاملاً حیاتی است؛ زیرا هم در مرحله توصیف و هم در مرحله اراده‌ورزی مورد نیاز و ضرورتی انکارناپذیر است. اهمیت این موضوع وقتی به‌خوبی درک می‌شود که در شرایط کنونی جنگ شناختی و رسانه‌ای همه و همه تحت سلطه غرب و غرب زدگی هجمه‌ای همه جانبه به راه انداخته و اثر آن نه در ذهن که در میدان به‌خوبی قابل مشاهده‌است. زیرا دشمن از آن استفاده کرده و در مقابل ما باید با جهاد روایتگری «عقل روایی» و «عقل قصه‌ای» را پرورش و مدیریت کنیم.

این استاد حوزه با بیان انواع حکمرانی هرمی، افقی و شبکه‌ای خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد حکمرانی شبکه‌ای نزدیک‌ترین حالت به رابطه امام و امت بوده و سخنان رهبر انقلاب در دیدار مردم تبریز سال 1396 این موضوع را می‌رساند.

در بخش دیگر این نشست هم‌اندیشی، ابوالفضل رحیمیان، مدیر دفتر مطالعات تربیت آینده، حکمرانی را به «خرد عملی اراده» تعریف کرد و ادامه داد: به نظر کلمه حکمرانی بار معنایی منفی داشته و حداقل نظام کنونی نشان‌دهنده این است که به صرف ساختار نمی‌توان مردم را تغییر داده و همان گونه که خواست توست پرورش داد؛ بلکه عقلانیت و ذات انسان را باید توجه کرده و مورد تصمیم‌گیری قرار گیرد.

در پایان حجت‌الاسلام حمید ساجدیان، دانش آموخته دکتری حکمرانی دانشگاه عالی دفاع ملی و مسئول دبیرخانه حکمرانی اسلامی، با بیان این نکته که نوع نگاه به رهبر انقلاب نباید صرفاً محدود به بیانات شود؛ بلکه باید فعالیت‌ها و کنش‌های اجتماعی را در نظر گرفت، افزود خلق واژه‌ها و استعمالات جدید ایشان ناظر به عینیت و واقعیت است. همچنین در شرایط کنونی ما نگاه پسا‌غرب داشته و هنوز به استقلال کامل نرسیده‌ایم که این موضوع علاوه بر فشار نهادهای بین المللی بر حکمرانی خوب و… از نظر علمی در دانشگاه و مجتمع علمی نیز مطرح شده و باید به آنها بپردازیم نه اینکه طرد کرده و فاصله بگیریم. حال آنکه رهبر انقلاب در دهه 50، چه در تعاملات با شریعتی و یا سخنرانی و کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، «حکمرانی» را به کار برده و تفکرات این‌چنینی داشته‌اند.

گفتنی است، نخستین دوره هم‌اندیشی «شورای اندیشه‌ورزی حکمرانی در اندیشه و سیره رهبر معظم انقلاب»، سه‌شنبه، بیستم آبان‌ در قم برگزار شد. این رویداد به صورت سلسله‌محور، با هدف بررسی ابعاد و مسائل مختلف حکمرانی در چارچوب ارزش‌های اسلامی و ایرانی و تلاش برای صورت‌بندی اندیشه و سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب، همچنین با هدف دستیابی به الگوی بومی حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی در قم کلید خورده است.

انتهای پیام/