تب برفکی برگشت؛ این بار مستقیم به قلب اقتصاد دامداری لرستان

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی از مشاهده نشانه‌های تب برفکی در برخی مناطق لرستان منتشر شده که نگرانی‌هایی را در میان دامداران ایجاد کرده است. 

هرچند بنا بر اعلام مسئولان، شرایط هنوز از کنترل خارج نشده و تیم‌های دامپزشکی به‌صورت میدانی در منطقه مستقر شده‌اند، اما سرعت بالای سرایت این بیماری باعث شده واکسیناسیون اضطراری، پایش دقیق گله‌ها و اطلاع‌رسانی محلی در اولویت قرار گیرد.

اگرچه تب برفکی در اغلب موارد کشنده نیست، اما خسارت اقتصادی و تولیدی آن برای دامداران بسیار سنگین است؛ کاهش شدید شیر، افت وزن، سقط جنین و توقف رشد دام تنها بخشی از پیامدهایی است که معیشت روستاییان را تهدید می‌کند. 

به همین دلیل رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان تأکید دارد که مهار تب برفکی نیازمند همکاری همه‌جانبه، آموزش چهره‌به‌چهره دامداران و رعایت دقیق اصول پیشگیری است؛ امری که بی‌توجهی به آن می‌تواند چرخه تولید دامی را در منطقه با اختلال جدی روبه‌رو کند. با توجه به موارد بالا، دکتر سید مهدی حسینی، کارورز پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی لرستان، در یادداشتی بر اهمیت هوشیاری دامداران و ضرورت تقویت برنامه‌های پایش و واکسیناسیون تأکید می‌کند.

تب برفکی، یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است. این بیماری مخصوص حیوانات «جفت‌سُم» است؛ این یعنی به طور اصلی گاو، گوسفند و بز را درگیر می‌کند.

علائم اصلی آن، ایجاد تاول‌های دردناک (شبیه آفت) در دهان (روی زبان و لثه‌ها) و همچنین روی سُم‌ها است. این تاول‌ها باعث می‌شوند حیوان به شدت آب دهانش سرازیر شود، از غذا خوردن بیفتد (چون دهانش درد می‌کند) و به خاطر درد در پاها، به وضوح بلنگد.

دلیل اصلی خطرناک بودن این بیماری، قدرت سرایت فوق‌العاده بالای آن است. ویروس می‌تواند به سرعت برق‌وباد یک گله کامل و حتی دامداری‌های یک منطقه را آلوده کند. به همین دلیل، وقتی در گله‌ای شیوع پیدا می‌کند، دام‌های مبتلا معمولاً معدوم می‌شوند.

اما این اقدام (معدوم‌سازی) صرفاً برای جلوگیری از سرایت ویروس به دام‌های دیگر است، نه به دلیل خطری که متوجه انسان باشد. در واقع، مصرف گوشت پخته‌شده آن دام خطری برای سلامت انسان ندارد.

دلیل این ایمنی دو مورد است: اولاً، ویروس تب برفکی در برابر تغییرات اسیدی بسیار ضعیف است. پس از ذبح، به طور طبیعی فرایندی در عضلات حیوان رخ می‌دهد که به آن «جمود نعشی» می‌گویند. در این فرایند، گوشت به طور طبیعی اسیدی می‌شود. این اسیدیته برای ویروس تب برفکی کشنده است و آن را در خودِ بافت عضلانی، یعنی همان گوشتی که ما می‌خوریم، از بین می‌برد.

البته، این اسیدی شدن فقط در گوشت (عضله) اتفاق می‌افتد. ویروس ممکن است در قسمت‌های دیگر لاشه مانند غدد لنفاوی، مغز استخوان یا برخی احشاء که اسیدی نمی‌شوند، برای مدتی زنده بماند. اما اینجا نقش مهمِ دلیل دوم یعنی پخت‌وپز مشخص می‌شود.

دوماً، فرآیند عادی پخت‌وپز و حرارت کافی، سد نهایی و قطعی برای ایمنی کامل است. ویروس تب برفکی به حرارت نیز بسیار حساس است. مطالعات علمی متعدد تأیید کرده‌اند که پختن کامل گوشت، چه به صورت کبابی، آب‌پز یا سرخ‌شده، تا زمانی که دمای مرکز آن به حد پخت کامل (معمولاً بالای 70 درجه سانتی‌گراد) برسد، هرگونه ویروس احتمالی باقی‌مانده (حتی آنهایی که در غدد لنفاوی و مغز استخوان بودند) را به طور کامل و قطعی نابود می‌کند. بنابراین، یک وعده غذایی که با گوشت کاملاً پخته‌شده تهیه شده باشد، کاملاً ایمن است.

یک نکته بسیار مهم که سازمان‌های معتبر بهداشتی و دامپزشکی جهانی بر آن تأکید دارند، این است که تب برفکی حیوانات یک تهدید برای سلامت عمومی یا ایمنی مواد غذایی نیست. این بیماری نباید با بیماری «دست، پا و دهان» که در انسان‌ها، به‌خصوص کودکان، شایع است، اشتباه گرفته شود. این دو، بیماری‌های کاملاً متفاوتی هستند که توسط ویروس‌های مختلفی ایجاد می‌شوند و نام مشابه آن‌ها نباید باعث سردرگمی شود.

بنابراین، خطر اصلی این بیماری فقط متوجه سلامت دام‌ها و اقتصاد دامداری است، نه مصرف‌کنندگان گوشت. معدوم‌سازی حیوانات مبتلا، یک اقدام پیشگیرانه برای محافظت از سایر دام‌ها و جلوگیری از ضرر اقتصادی هنگفت به دامداران است، نه به دلیل خطری برای سفره مردم.

انتهای پیام/