یادداشت| زنگ خطر گرانی غذا در خراسان شمالی/ سفرههای مردم کوچکتر شد

به گزارش خبرنگار تسنیم در بجنورد، طی ماههای اخیر، شهروندان در شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین و سایر مناطق شهری خراسان شمالی، طعم تلخ گرانی را بیش از گذشته در سبد خرید خود احساس میکنند.
افزایش قیمت محصولاتی که تا همین چند سال پیش جزو تولیدات بومی و ارزانقیمت استان محسوب میشد، حالا به یکی از دغدغههای اصلی خانوارها تبدیل شده است. در این میان، قیمت لبنیات سنتی مانند شیر، ماست، پنیر محلی و کره، در کنار گوشت قرمز، رشدی جهشی داشته که با قدرت خرید بخش بزرگی از جامعه همخوانی ندارد.
تحلیلها نشان میدهد که این گرانی، بیش از آنکه ناشی از تورم عمومی اقتصاد کشور باشد، ریشه در یک بحران ساختاری در بخش تولید استان دارد: مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها. روستاهای خراسان شمالی که روزگاری قلب تپنده تولید محصولات کشاورزی و دامی بودند، امروز با پدیده سالمندی جمعیت، کاهش نیروی کار جوان و از رونق افتادن فعالیتهای اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند.
خشکسالیهای پیاپی، نبود صرفه اقتصادی برای کشاورزی و دامداری خرد، کمبود امکانات رفاهی و خدماتی و جاذبههای کاذب زندگی شهری، جوانان روستایی را به حاشیه شهرها کشانده و چراغ تولید را در بسیاری از آبادیها کمنور کرده است.
این پدیده بیشترین تأثیر خود را بر صنعت دامداری سنتی گذاشته است. دامداری، فعالیتی طاقتفرسا و نیازمند حضور دائمی است و وقتی یک دامدار روستایی به دلیل بالا بودن هزینه نهادهها (علوفه و خوراک دام) و پایین بودن قیمت خرید محصولاتش، صرفه اقتصادی فعالیت خود را از دست میدهد، سادهترین راه را در فروش دامهای مولد خود میبیند.
فروش هر دام مولد، به معنای حذف یک واحد تولیدی کوچک اما مؤثر از چرخه اقتصاد استان است. با کاهش تعداد دامهای سبک و سنگین در روستاها، تولید شیر، ماست و گوشت محلی نیز به شدت کاهش یافته است. این کاهش عرضه در مقابل تقاضای ثابت بازار شهری، به طور طبیعی منجر به افزایش قیمت میشود.
از سوی دیگر، با خالی شدن روستاها از نیروی کار فعال، زنجیره تأمین محصولات از روستا به شهر نیز دچار اختلال شده است. در گذشته، تولیدکننده روستایی محصول خود را با کمترین واسطه به دست مصرفکننده میرساند.
اما امروز، کاهش تولید و پیچیدهتر شدن فرآیند توزیع، فضا را برای جولان دلالان و واسطهها باز کرده است. این واسطهها با خرید ارزان محصولات از دامداران و کشاورزان باقیمانده و فروش آن با قیمتهای گزاف در بازار شهری، سود اصلی را به جیب میزنند و فشار گرانی را بر دوش مصرفکننده نهایی میگذارند.
به باور کارشناسان اقتصادی، راهحل این معضل، نه در اقدامات کوتاهمدت و تزریق موقتی کالا به بازار، بلکه در یک برنامه جامع برای احیای اقتصاد روستا نهفته است. حمایت از دامداران و کشاورزان از طریق تأمین نهادههای ارزانقیمت، اجرای طرحهای خرید تضمینی محصولات با قیمت منصفانه، توسعه صنایع تبدیلی کوچک در روستاها برای ایجاد ارزش افزوده، و بهبود زیرساختهای رفاهی و خدماتی در مناطق روستایی میتواند انگیزه لازم برای ماندگاری و حتی مهاجert معکوس را فراهم کند.
این معادله ساده است: تا زمانی که تولید در روستاها اقتصادی و زندگی در آنجا با کیفیت نباشد، امنیت غذایی شهرها نیز شکننده خواهد بود. کوچ هر روستایی، نه فقط یک مهاجرت جمعیتی، بلکه ضربهای به استقلال اقتصادی و امنیت غذایی استان است و اگر این روند ادامه یابد، دیری نخواهد پایید که خراسان شمالی از یک استان تولیدکننده به واردکننده صرف مواد غذایی تبدیل شود و گرانیهای فعلی، تنها آغاز یک بحران بزرگتر باشد.
انتهای پیام/311/.