«مهر همراه با حکمت»؛ بازخوانی نقش مادری در پرتو الگوی حضرت زهرا(س)
الهام قاسمیان، فعال فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در تبریز، درباره نقش تمدنی مادر، اظهار کرد: نخستین مفهوم برای من مهر و تدبیر مادرانه است. در نگاه اسلامی، مادر صرفاً یک نقش عاطفی ندارد؛ بلکه پرورش‌دهنده اصلی خانه است. در متون دینی از زن به عنوان «رب‌البیت» یاد شده و رب به معنای پروردگار و تربیت‌کننده است. این نشان می‌دهد بخشی از شأن تربیتی الهی به زن سپرده شده تا هویتی در خانه شکل دهد که بعدها در جامعه و تمدن اثر بگذارد.
وی با اشاره به الگوی شخصیتی زهرا سلام‌الله‌علیها، گفت: حضرت زهرا نمونه کامل مهر همراه با مدیریت هستند. ایشان در دوران کوتاه مادری‌شان، چهره‌ای از تدبیر، تربیت عمیق و ساختن شخصیت‌های بزرگ را نشان دادند. محصول این تربیت، امام حسن، امام حسین و حضرت زینب علیهم‌السلام هستند. محور این الگو، جمع میان محبت و حکمت است.
این فعال فرهنگی درخصوص تأثیر فضای مدرنیته و شبکه‌های اجتماعی چه تأثیری بر نقش مادری، گفت: نظام رسانه‌ای مدرن تلاش کرده زن را از هویت زنانه و مادر را از مرکزیت مادری دور کند. نتیجه این شده که بسیاری از دختران تمایل کمتری به ازدواج و فرزندآوری دارند اما نکته مهم این است که وقتی زنی وارد مرحله مادری می‌شود، به طور طبیعی از خودمحوری فاصله می‌گیرد و مهر الهی در او فعال می‌شود. این تدبیر خداوند است که مادر را به‌واسطه محبت، از منیت‌ها عبور می‌دهد. هرچند رفتارهای مغایر با شأن مادری در گوشه‌وکنار دیده می‌شود، اما در نگاه کلان، غلبه مهر مادری همچنان بسیار پررنگ است.
قاسمیان در پاسخ به پررنگ بودن نقش عاطفی یا اجتماعی و تمدنی مادر بودن، گفت: مادر بودن قطعاً نقش تمدنی است. تمدن‌سازی از تربیت انسان آغاز می‌شود و مادر اصلی‌ترین هویت‌ساز انسان‌هاست. بسیاری از شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ، ثمره تربیت مادرانی بوده‌اند که نقش خود را درست شناخته‌اند.
وی درخصوص عوامل تضعیف‌کننده نقش هویتی مادران، گفت: متأسفانه به‌دلیل نفوذ تفکر لیبرال-سرمایه‌داری و رسانه‌های وابسته به آن، نقش هویتی مادر در برخی موارد کم‌رنگ شده است. شبکه‌های اجتماعی نیز همین نگاه را تقویت می‌کنند. در نتیجه تعداد مادرانی که آگاهانه بر نقش هویتی خود تمرکز دارند، در حال کاهش است و این نیازمند بازنگری جدی فرهنگی و برنامه‌ریزی بنیادین است.
این فعال فرهنگی درخصوص آسیب‌های موجود در نگاه جامعه به نقش مادر، گفت: ما با دو نوع آسیب مواجه هستیم؛ نگاه سنتی شرقی که زن را فقط خدمتکار خانه می‌داند و او را از نقش تمدنی‌اش محروم می‌کند و نگاه مدرن غربی که زن را در قالب نیروی کار یا کالای مصرفی تعریف می‌کند و هویت واقعی او را می‌گیرد.
قاسمیان گفت: آنچه ما به آن معتقدیم الگوی سوم است؛ الگویی که نه زن را خدمتکار می‌بیند و نه کالا، بلکه هویت مستقل و نقش تمدنی برای او قائل است، در عین اینکه ریشه در ارزش‌های زنانه و مادرانه دارد.
وی درخصوص راهکارهایی برای توانمندسازی مادران در ایفای نقش هویتی و تربیتی، گفت: سه محور آگاهی‌بخشی به زنان درباره حقوق و تکالیفشان، اصلاح زیرساخت‌ها و حمایت‌های نهادی و اراده فردی زنان برای کنار گذاشتن حواشی و بازگشت به متن هویتی ضروری است.
این فعال فرهنگی گفت: مهم‌ترین توصیه این است که زنان اولویت‌های زندگی را بشناسند و درگیر حاشیه‌ها نشوند. نگذارند از متن نقش مادرانه و انسان‌ساز خود دور شوند.
قاسمیان گفت: در حوزه زن و هویت‌سازی کارهای بسیاری باقی مانده است. هر قدمی در این مسیر ارزشمند است. از خداوند و اهل‌بیت، به‌ویژه حضرت زهرا و حضرت زینب سلام‌الله‌علیهما می‌خواهیم که به ما توفیق تشخیص وظیفه و عمل به‌موقع بدهند.
انتهای پیام/