بوشهر، فراتر از شاخصهای ملی در فرهنگ مطالعه

به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بوشهر، روز کتابدار تنها یک یادآوری تقویمی نیست، بلکه فرصتی است برای اندیشیدن به رسالت بزرگ مردان و زنانی که عمر خویش را وقف پاسداری از دانایی و فرهنگ کردهاند. کتابدار نگهبان خاموش کتابخانهها است؛ اما در حقیقت نگهبان فرهنگ یک ملت است، باغبانی که در زمین دلها بذر دانایی میکارد و بهار اندیشه را در جامعه میرویاند.
جایگاه کتابدار در پرتو قرآن و سنت
کتابدار در مسیر الهی علم و معرفت گام برمیدارد. قرآن کریم میفرماید: «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ» (مجادله/11). این آیه، نشانگر شأن والا و مقام رفیع اهل علم است؛ کسانیکه دانایی را در جامعه منتشر میسازند و چراغ فهم را روشن نگه میدارند. کتابدار نیز، با فراهم کردن دسترسی به علم، در صف اهل دانش و خدمتگزاران فرهنگ قرار میگیرد.
در آیه دیگر آمده است:
«هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ» (زمر/9). کتابدار با خدمت صادقانه به کتاب و دانش، جامعه را از تاریکی جهل به روشنایی دانایی رهنمون میسازد و وظیفهای را بر دوش دارد که از نگاه الهی، ارزش آن با عبادت برابر است.
رسول اکرم (ص) نیز فرمودهاند: طلب العلم فریضة علی کل مسلم. کتابدار با عشق به کتاب و خدمت به طالبان علم، زمینه تحقق این فریضه را فراهم میسازد؛ حلقهای اتصال میان دانش و جویندگان آن است، واسطهای میان عطش دانایی و زلال معرفت.
کتابدار عاشق فرهنگ و یاور جامعه
کتابدار تنها متولی کتابخانه نیست، بلکه طلایهدار فرهنگ است. او با صبر و فروتنی، هر روز چراغی تازه در مسیر فرهنگ میافروزد و هر مراجعهکننده را فرصتی برای گسترش نور دانایی میبیند. دارایی کتابدار نه ثروت، بلکه عشق است، عشقی بیپایان به علم، به فرهنگ و به انسان. همین عشق، ارزش کار او را از خدمت اداری به عبادت فرهنگی ارتقا میدهد.
مسئولیت اجتماعی کتابدار در عصر رسانه
در روزگاری که رسانههای نوین گاه انسان را از مطالعه فاصله میدهند، کتابدار همچون نگهبانی بیدار، حافظ ارزش کتاب و مطالعه است. او با طرحهای خلاقانه، از جمله نشستهای کتابخوان، مشاوره فرهنگی برای خانوادهها و برنامههای همیار کتاب در مدارس، فرهنگ مطالعه را در رگهای اجتماع جاری میسازد.
کتابخانه امروز تنها محل امانت کتاب نیست، بلکه پایگاه فرهنگی و اجتماعی است؛ جایی برای گفتوگوی روشنفکرانه، توانمندسازی فکری و تربیت نسلی نو از اهل قلم و اندیشه.
سپاس از فرهیختگان خاموش
روز کتابدار یادآور خدمت خالصانه کسانی است که در پشت آرامش کتابخانهها، فرهنگ را زنده نگه میدارد پاسداشت کتابدار پاسداشت علم و احترام به میراثی است که آینده روشن جامعه را تضمین میکند.
به همین مناسبت، باید به همه کتابداران پرتلاش استان دارالحماسه بوشهر درود گفت آنان که با عشق و ایمان، چراغ دانایی را در دل مردم زنده نگاه داشتهاند و بهراستی، امینان فرهنگ و قهرمانان خاموش کتاب این سرزمین هستند.
هفته کتاب و کتابخوانی فرصتی است تا استان بوشهر، با پیشینه غنی فرهنگی و اجتماعی خود، بار دیگر جایگاه پررنگش را در توسعه فرهنگی کشور به نمایش بگذارد.
بر اساس آمار رسمی، بوشهر در شاخصهای کتابخانهای از میانگین کشوری فراتر رفته است؛ بهگونهای که با 79 کتابخانه نهادی و مشارکتی فعال، معادل 1.59 کتابخانه به ازای هر 25 هزار نفر جمعیت دارد، رقمی که 52 صدم درصد بالاتر از متوسط ملی است.
این رشد چشمگیر، حاصل همافزایی میان نهادهای اجرایی، فرهنگی و مشارکت مردمی است؛ الگویی موفق از همکاری اجتماعی برای گسترش عدالت فرهنگی. مسیر توسعه کتابخانهها در سال آینده نیز با محوریت طرحهای مطالعهمحور در مدارس و جوامع محلی ادامه مییابد تا فرهنگ مطالعه از سنین پایین نهادینه شود و کتابخانهها به کانونهای فعال فرهنگی در بطن جامعه تبدیل گردند.
استان بوشهر اکنون با بیش از 1.2 میلیون نسخه منابع اطلاعاتی و 56 هزار و 876 عضو فعال، جایگاه فرهنگی مطلوبی میان استانهای جنوبی کشور دارد. طی یک سال گذشته، 465 هزار و 687 جلد کتاب از کتابخانههای عمومی استان به امانت رفته است. هرچند شاخص اعضا و میزان امانت به ترتیب 8.4 درصد و 6 درصد کاهش داشته، اما تثبیت شاخص منابع و زیربنا، با توجه به شرایط اقتصادی، بیانگر تداوم پویایی و عملکرد مقبول این شبکه فرهنگی است.
در این مسیر، اجرای طرحهای «همیار کتاب» و «مشاور کتاب»، نقش کتابداران را از مدیران امانت به مشاوران فرهنگی فعال ارتقا داده است. کتابخانههای عمومی بوشهر امروز مراکزی برای گفتوگوی فرهنگی، توانمندسازی اجتماعی و مشاوره مطالعاتی هستند.
در چارچوب عدالت فرهنگی، عضویت دائمی و رایگان برای کودکان زیر 8 سال و سالمندان بالای 65 سال نیز فراهم شده تا همه اقشار بتوانند بدون محدودیت از خدمات این سرمایه فرهنگی بهره ببرند.
در بخش تعاملات شهری، عملکرد 36 شهرداری استان در حمایت از کتابخانهها مثبت ارزیابی میشود؛ با این حال، شهرداریهای برازجان، اهرم، دلوار و عسلویه کمترین سطح همکاری را داشتهاند.
ادارهکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر با جدیت در حال پیگیری ابزارهای قانونی برای وصول حق قانونی کتابخانهها از این شهرداریها است تا حمایت پایدار از زیرساخت فرهنگی استان تضمین شود.
هفته کتاب در بوشهر یادآور این حقیقت است که فرهنگ خواندن، زیربنا توسعه واقعی جوامع انسانی است؛ و بوشهر با گامهای پیوسته و منسجم در مسیر تبدیل هر کتابخانه به مدرسهای برای زندگی فرهنگی حرکت میکند.
نویسنده: محمود خدری فعال فرهنگی و رسانهای استان بوشهر
انتهای پیام/