ارائه خدمات اجتماعی به مردم رسالت تاریخی روحانیت شیعه است

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، حجت‌الاسلام‌‌والمسلمین احمد واعظی در مراسم رونمایی از 40 جلد کتاب کارگروه «تجربه‌نگاری فرهنگی‌ـ‌تبلیغی» که در سالن همایش‌های پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد، با تبریک به مدیران و فعالانی که در تولید این مجموعه‌ نقش داشته‌اند، گفت: اقدام انجام‌شده، کاری بزرگ و ارزشمند است و باید از همه کسانی که در مدیریت و اجرای آن سهیم بودند قدردانی کرد.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه این مجموعه از دو جنبه «صورت» و «محتوا» دارای ارزش است، افزود: ارزشمندی محتوایی هر اثر، بسته به موضوع و نوع ورود، قابل ارزیابی و امتیازدهی است، اما آنچه میان همه این آثار مشترک است، قرار گرفتن آن‌ها در مسیر اصیل روحانیت شیعه و هم‌خوانی با سابقه درخشان خدمات اجتماعی حوزه‌های علمیه است.

خدمات اجتماعی، رسالت تاریخی روحانیت شیعه

وی با اشاره به نقش تاریخی روحانیت در کنار مردم اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های مهم روحانیان شیعه و حوزه‌های علمیه این بوده که در کنار علم‌آموزی و تهذیب نفس، همواره عهده‌دار ارائه خدمات اجتماعی بوده‌اند. اعتبار روحانیت در طول تاریخ، از همراهی با مردم، کاهش آلام آنان و پناه‌بودن برای جامعه در مسائل و نیازمندی‌های مختلف شکل گرفته است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیت‌ها و حوزه‌های جدیدی برای روحانیت ایجاد شد. این میدان‌های جدید، ضمن اینکه دامنه فعالیت روحانیت را گسترده‌تر کرد، گاهی موجب کاهش تماس مستقیم اجتماعی و میدانی روحانیت با مردم شد.

ضرورت جلوگیری از فاصله اجتماعی میان حوزه و جامعه

حجت‌الاسلام واعظی با تأکید بر اهمیت حفظ ارتباط نزدیک روحانیت با جامعه گفت: جلوگیری از ایجاد شکاف اجتماعی میان حوزه و اقشار مختلف مردم یک رسالت اساسی است. تقویت نقش اجتماعی روحانیت و حضور فعال در رفع نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه، ضرورتی غیرقابل چشم‌پوشی است.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به مطالعه بخشی از مجموعه چهل جلدی اظهار کرد: در فرصتی که داشتم، توانستم شش یا هفت جلد از این آثار را مرور کنم. برخی از آن‌ها به‌لحاظ محتوایی بسیار ارزشمند و برجسته بودند و برخی دیگر، مانند هر کار علمی و پژوهشی، فراز و فرودهایی دارند؛ اما همه این آثار در اصل مسیر، یعنی تقویت نقش اجتماعی و فرهنگی روحانیت، دارای ارزش برابرند.

ضرورت تقویت سازوکارهای روایت‌گری و انتشار آثار دینی و حوزوی

حجت‌الاسلام واعظی با تأکید بر لزوم توجه جدی به فرآیند انتشار و رسانش تولیدات حوزوی و فرهنگی، گفت: متأسفانه یکی از آفت‌های رایج در کشورنه فقط در حوزه‌های دینی، بلکه در بسیاری از عرصه‌ها این است که تولیدات و کارهای ارزشمند، به‌خوبی منتشر و به مخاطبان اصلی منتقل نمی‌شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: این مشکل از روایت‌گری انقلاب اسلامی و مسائل کلان جمهوری اسلامی گرفته تا تولیدات تخصصی حوزوی به چشم می‌خورد؛ جایی که یا روایت اول وجود ندارد، یا روایت به‌درستی انجام نمی‌شود، و یا دیگران روایت ما را بر عهده می‌گیرند و خودمان از بازنمایی صحیح فعالیت‌هایمان غفلت می‌کنیم.

لزوم طراحی سازوکارهای مؤثر برای انتقال محتوا به اهل فن

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به نبود سازوکار مشخص برای رساندن این‌گونه آثار به افراد متخصص و بهره‌مند، اظهار داشت: یکی از ضعف‌های جدی این است که هنوز برای انتشار و عرضه صحیح چنین کارهایی ریل‌گذاری دقیقی صورت نگرفته است. باید اندیشید که چگونه و با چه مکانیسمی می‌توان این تولیدات را به دست مخاطبان واقعی، به‌ویژه کسانی که تجربه‌ها برای آنان کارآمد و سودمند است، رساند.

حجت‌الاسلام واعظی با اشاره به اینکه برخی از این آثار ظرفیت تبدیل‌شدن به محصولات رسانه‌ای را دارند، گفت: اکتفا به نسخه‌های مکتوب کافی نیست زیرا بخشی از این تولیدات قابلیت ارائه در قالب کلیپ، برنامه‌های تصویری یا مستند را دارند. با توجه به ظرفیت‌های رسانه‌ای سازمان تبلیغات اسلامی، می‌توان برخی از این آثار را مستندسازی کرد؛ کاری که علاوه بر معرفی کتاب، می‌تواند در جامعه امروز که به سمت فرهنگ بصری رفته، اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

ارزش عمومی تجربه‌نگاری‌ها برای جامعه و کنشگران دینی

وی با اشاره به تنوع آثار تولیدی گفت: برخی آثار بیشتر جنبه پژوهشی دارند، اما بسیاری دیگر تجربه‌نگاری واقعی از فعالیت‌های میدانی هستند که می‌تواند برای جامعه و به‌ویژه کنشگران عرصه دین بسیار مفید باشد. اطلاع‌رسانی درباره این‌گونه فعالیت‌ها، علاوه بر ارزش اجتماعی، می‌تواند واقعیت‌های تلاش‌های مخلصانه و فداکارانه افراد بی‌ادعا در عرصه‌های مختلف را نشان دهد و این خود اعتبار و آورده‌ای مهم برای حوزه، روحانیت و فعالان دینی است.

حجت‌الاسلام  واعظی با تأکید بر لزوم هم‌افزایی میان نهادهای فعال در عرصه تبلیغ دینی، اظهار کرد: امروز کنشگران میدانی متعددی در حوزه فعالیت می‌کنند و در بخش‌های مختلف نهادهای حوزوی نیز گروه‌هایی مأمور این کار هستند؛ اما ارتباط دستگاه‌ها و هماهنگی میان آن‌ها همچنان ضعیف است.

تجربه‌نگاری فرهنگی باید در شبکه گسترده تبلیغی تکمیل و تقویت شود

وی با اشاره به تجربه دفتر تبلیغات اسلامی در حوزه «تجربه‌نگاری امداد فرهنگی» طی سال‌های گذشته گفت: این دفتر علاوه بر تولید آثار در این زمینه، بخش مبلغین تخصصی را نیز در اختیار دارد. اکنون بیش از دو هزار مبلغ تخصصی در عرصه‌های متنوع تبلیغ دینی فعالیت می‌کنند که برای آن‌ها یک ساختار سازماندهی‌شده شکل گرفته است.

این استاد حوزوی افزود: از سوی دیگر، سازمان تبلیغات اسلامی در سراسر کشور با مجموعه وسیعی از کنشگران میدانی در ارتباط سازمانی است و معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه نیز فعالیت‌های گسترده‌ای دارد. مسئله مهم این است که چگونه می‌توان تمام این ظرفیت‌ها را در یک شبکه منسجم قرار داد تا فعالیت‌ها هم منعکس شود، هم پخته‌تر گردد و هم تجربه‌های ارزشمند دیگران که تاکنون دیده نشده، در فرآیند تجربه‌نگاری وارد شود.

حجت‌الاسلام واعظی این اقدام را یک کار مدیریتی مهم دانست و تصریح کرد: این اتصال و تعامل، می‌تواند به غنای فعالیت‌های تبلیغی کمک کند. همان‌گونه که در سخنان پیشین نیز بیان شد، این تلاش‌ها گام‌های آغازین است و نباید به همین مرحله بسنده کرد؛ گرچه این آغاز، مبارک و امیدبخش است و باید استمرار یابد.

اهمیت توجه به «زمینه» در تحلیل تجربه‌های موفق تبلیغی

حجت‌الاسلام واعظی در بخش دیگری از سخنان خود به جنبه «زمینه‌گرایانه» تجربه‌ها اشاره کرد و گفت: هر تجربه موفق، در یک بستر مشخص شکل گرفته است. ممکن است یک فعالیت تبلیغی به دلیل ویژگی‌های خاص کنشگر از جمله توانمندی‌ها، جذابیت‌های فردی و مهارت‌های او و نیز شرایط روحی، روانی، عاطفی و معرفتی مخاطبان، به نتیجه مطلوب رسیده باشد. اما همین تجربه لزوماً در هر محیط و هر شرایطی قابل تکرار نیست.

حجت‌الاسلام واعظی تأکید کرد: برای آنکه تجربه‌های موفق قابلیت تعمیم پیدا کنند، باید در محیط‌های مختلف آزموده شوند تا نقش عوامل زمینه‌ای کمتر و نقش عناصر فنی، مهارتی و تکنیکی بیشتر شود. تجربه‌نگاری زمانی به نقطه مطلوب می‌رسد که با تکرار، بازخوردگیری و مطالعه مستمر، بتوان «پروتکل‌های رفتاری» قابل اتکا را استخراج کرد.

وی توضیح داد: اگر بتوانیم به هر فعال تربیتی یا مبلغ دینی مجموعه‌ای از پروتکل‌ها و شیوه‌نامه‌های رفتاری ارائه کنیم که با رعایت آن‌ها در اغلب شرایط به درصد بالایی از موفقیت دست یابد از جذب دانش‌آموزان تا جلب نوجوانان و جوانان به مسجد و سایر فعالیت‌های تبلیغی، آنگاه می‌توان گفت که تجربه‌نگاری به مرحله‌ای مؤثر و قابل تعمیم رسیده است.

انتهای پیام/