نقش مخرب آمریکا و اسرائیل در سودان واضح است؛ سکوت مرگبار جامعه جهانی
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: بیش از دو سال است که تضاد ایدئولوژیک، سودان را ویران کرده و همچنان میان نیروهای مسلح سودان (SAF) و نیروهای شبه‌نظامی «واکنش سریع» تشدید می‌شود. آنچه در آوریل ۲۰۲۳ به‌عنوان نزاع قدرت میان جناح‌های نظامی آغاز شد، اکنون به یک جنگ داخلی تمام‌عیار تبدیل شده و میلیون‌ها نفر را آواره کرده و بیش از ۱۵۰ هزار کشته برجای گذاشته است. سازمان ملل هم وضعیت سودان را به‌عنوان بزرگ‌ترین بحران انسانی جهان توصیف کرده است. با این حال، در زمانی که توجه جهانی معطوف به فلسطین شده، مردم سودان در سکوت رها شده‌اند و اکنون ساکنان «فاشر» بهای این بی‌توجهی بین‌المللی را می‌پردازند.
روزنامه «تهران تایمز» درباره تحولات سودان گفتگویی را با «محمد سعد کامل» روزنامه‌نگار سودانی و سردبیر خبرگزاری «براون لَند نیوز» انجام داده است که مشروح آن در ادامه می‌آید.
به عنوان روزنامه‌نگار سودانی که رویدادهای دارفور را از نزدیک دنبال کرده‌اید، آنچه اکنون در آنجا رخ می‌دهد را چگونه توصیف می‌کنید؟ آیا این اتفاقات ادامه تراژدی سال ۲۰۰۳ است یا درگیری‌ها شکل تازه‌ای به خود گرفته‌اند؟
آنچه در دارفور رخ می‌دهد، یک نسل‌کشی است و این نسل‌کشی نخستین مرحله از طرح شبه‌نظامیان «جنجوید» است. جنجوید متشکل از قبایل عربی است که ریشه در آفریقای مرکزی و غربی دارند و با هدف ایجاد یک دولت در منطقه دارفور از طریق نابودی جمعیت سیاه‌پوست، متحد شده‌اند. متأسفانه این قبایل از کشورهایی مانند چاد که سیاست‌های امارات متحده عربی را اجرا می‌کند حمایت دریافت کرده‌اند.
اهداف درگیری در غرب سودان تغییر کرده است. پیش‌تر، در دوران عمرالبشیر، هدف «سرکوب شورش» از طریق تشکیل شبه نظامیان جنجوید بود. آن زمان دولت تا حدی کنترل این نیروها را در دست داشت و با وجود وقوع تخلفات جدی، وضعیت تا حدودی مهار شده بود. اما امروز شرایط کاملاً متفاوت است. اکنون حمایت خارجی از نیروهای واکنش سریع (RSF) وجود دارد، همان‌طور که پیش‌تر از شورشیان علیه دولت البشیر حمایت خارجی صورت می‌گرفت. اکنون آشکار است که این مداخلات خارجی وحدت و ثبات سودان را هدف قرار داده است. شبه‌نظامیان جنجوید زنان را مورد تجاوز قرار می‌دهند، کودکان و سالخوردگان را می‌کشند و با افتخار، این جنایات را با دوربین‌های خود ثبت می‌کنند.
از نظر شما ریشه‌های اصلی خشونت جدید در دارفور چیست؟ آیا این تنش‌ها صرفاً قومی و قبیله‌ای است یا دلایل عمیق‌تر سیاسی و اقتصادی دارد؟
دلایل خشونت و درگیری دوباره در دارفور بر اساس منافع کشورهایی تغییر می‌کند که حامی بی‌ثباتی در سودان هستند؛ مانند ایالات متحده، که پیش‌تر شورش را با پوشش «مداخله انسانی» پشتیبانی می‌کرد. آن زمان آمریکا و غرب به شورشیان سلاح می‌دادند و مدعی بودند هدفشان توقف نقض‌های حقوق بشری است.
اکنون اما همین سلاح‌ها از طریق امارات متحده عربی و با چراغ سبز اسرائیل، به دشمنان سابق شورشیان یعنی جنجوید می‌رسد. تنش‌های قومی صرفاً ابزاری برای اجرای این طرح بوده‌اند. در گذشته از «حاشیه‌نشینی گروه‌های آفریقایی» به‌عنوان بهانه‌ای برای شعله‌ور کردن درگیری استفاده می‌شد، اما امروز روشن است که این توجیهات فقط پوششی برای اجرای یک نقشه بزرگ‌تر و از پیش طراحی‌شده بوده‌اند.
نیروهای مسلح سودان (SAF) و نیروهای واکنش سریع (RSF) چه میزان مسئولیتی در قبال این جنایات دارند؟
همه جهان می‌دانند که نیروهای واکنش سریع (RSF) علیه دولت سودان شورش کرده‌اند و مرتکب جنایات و تخلفات در سراسر کشور شده‌اند. زنان مورد تجاوز قرار گرفتند، کودکان و سالمندان کشته شدند و جنجوید با افتخار این جنایت‌ها را ثبت کرده و به آن‌ها می‌بالد. ارتش سودان همیشه از کشور در برابر تجاوز و شورش باندها و مزدوران دفاع کرده است. همه شاهدند مناطقی که زیر کنترل ارتش قرار دارند، از امنیت و ثبات برخوردارند؛ در حالی که غیرنظامیان از مناطق تحت کنترل شبه نظامیان واکنش سریع فرار کرده و به مناطق امن تحت کنترل ارتش پناه می‌برند. بنابراین، تمام مسئولیت بر عهده شبه نظامیان واکنش سریع است. آفریقا همیشه در برابر سکوت مرگبار جهان قرار داشته و دارفور نیز بخشی از همین تراژدی آفریقایی است.
بسیاری معتقدند دارفور به میدان جنگ نیابتی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است. تا چه حد نقش امارات، مصر و آمریکا را در تشدید درگیری مؤثر می‌دانید؟
بی‌تردید دارفور به صحنه رویارویی سیاسی قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شده است. روشن است که رقابت میان روسیه و آمریکا به سودان نیز کشیده شده است: آمریکا از طریق متحدان منطقه‌ای‌اش مانند امارات و چاد از نیروهای واکنش سریع حمایت می‌کند، در حالی که روسیه در کنار دولت سودان ایستاده است.
رقابت بر سر «کنترل بنادر» تنش‌ها را تشدید کرده است. پشت شعارهایی چون «امنیت دریایی» و «ثبات منطقه‌ای»، ابوظبی شبکه‌ای اطلاعاتی پنهان کرده که آن را به تل‌آویو و واشنگتن پیوند می‌دهد؛ شبکه‌ای که نقشه کنترل مسیرهای دریایی از باب‌المندب تا کانال سوئز را بازطراحی می‌کند. بدین‌ترتیب، درگیری دارفور به‌سمت دریای سرخ گسترش یافته و به نبردی استعماری بر سر قدرت تبدیل شده است.
ارزیابی شما از واکنش جامعه جهانی و سازمان ملل نسبت به کشتارهای دارفور چیست؟ چرا پاسخ جهانی نسبت به سال ۲۰۰۳ بسیار کم‌رنگ‌تر است؟
در سال ۲۰۰۳ جامعه جهانی از شورشیان علیه دولت وقت حمایت می‌کرد. امروز همان جامعه از شورش جدید و شبه نظامیان جنجوید حمایت می‌کند؛ این بار از طریق سکوت در برابر جنایات هولناک در سودان. کاملاً روشن است که جامعه جهانی تحت نفوذ غرب، آمریکا و اسرائیل از هر اقدامی که موجب بی‌ثباتی سودان شود، حمایت می‌کند.
به‌عنوان یک فرد رسانه‌ای، سکوت رسانه‌های بزرگ غربی در قبال بحران کنونی دارفور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا جهان نسبت به رنج آفریقا بی‌تفاوت شده است؟
آفریقا همواره با سکوت مرگبار جهان روبه‌رو بوده است. سکوت جهان در برابر آنچه در دارفور و سراسر آفریقا رخ می‌دهد، سکوتی ناشی از «طمع به منابع طبیعی» است. غرب، آفریقا را به‌عنوان انبار ثروت‌های طبیعی می‌بیند و با دامن‌زدن به جنگ‌ها، تلاش می‌کند مانع بهره برداری مردم آفریقا از منابع خود شود.
روزنامه‌نگاران سودانی هنگام پوشش جنایات گروه‌های مسلح چه خطراتی را متحمل می‌شوند؟ آیا شما یا همکارانتان با تهدید یا سانسور روبه‌رو شده‌اید؟
در طول جنگ، بیش از ۴۰ روزنامه‌نگار کشته شدند و بسیاری دیگر توسط نیروهای واکنش سریع ربوده شدند؛ آخرین مورد، خبرنگار الجزیره در شهر فاشر بود. علاوه بر این، همه منابع درآمدی روزنامه‌نگاران از دست رفته است؛ زیرا تمام روزنامه‌های سودانی تعطیل شده‌اند و برخی رسانه‌ها فقط به پلتفرم‌های آنلاین کوچ کرده‌اند؛ پلتفرم‌هایی که نمی‌توانند معیشت این تعداد زیاد روزنامه‌نگار را تأمین کنند.