قانون جامع مدیریت شهری ضرورتی فوری برای نجات شهرهای کشور است

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از مشهد، سلامت هدایت، در دهمین اجلاس کشوری شهرسازی و معماری ، با تشریح ضرورت‌های برگزاری این نشست، اظهارکرد: این اجلاس در پاسخ به یک نیاز اساسی برای شهرهای کشور برگزار شده است؛ نیازی که ریشه آن به دوران مشروطه و سال 1286 برمی‌گردد، زمانی که نخستین قانون برای اداره امور شهرها و مشارکت مردم در سرنوشت خود تدوین شد اما هرگز به شکل کامل و قانونی به اجرا نرسید.

وی افزود: قانونی که در دوران مشروطه پایه‌گذاری شد، طی سال‌ها تا قبل از انقلاب اسلامی دچار تغییرات متعدد و تضعیف شد و همین مسئله باعث شد شهرهای ما رشد ناموزون پیدا کنند، چون مردم در تصمیم‌گیری‌های شهری و طرح‌های اداره شهر حضور مؤثر نداشتند.

هدایت با اشاره به ظرفیت‌های دیده‌شده در قانون اساسی برای مشارکت مردم اظهار کرد: قانون شوراها که در سال 1361 تصویب شد، قانونی مترقی بود، اما تا زمان اجرا حدود پنج بار دچار اصلاحات شد و این اصلاحات بیشتر در جهت تضعیف کارکرد شوراها بود تا جایی که این نهاد به ساختاری تشریفاتی تبدیل شد.

وی با اشاره به تدوین طرح قانون جامع مدیریت شهری در مجلس شورای اسلامی گفت: با وجود همه نواقص، این قانون پاسخی به نیاز واقعی شهرهای ماست. جمعیت شهری در یک قرن اخیر حدود 60 برابر شده؛ از یک میلیون نفر به 60 میلیون نفر رسیده، در حالی که سرانه‌های خدماتی و رفاهی هماهنگ با این رشد توسعه نیافته است.

دبیر مجمع رؤسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها افزود:گاهی تصور می‌شود تهران برخوردارترین شهر کشور است، اما همین شهر امروز حدود 5000 هکتار کمبود سرانه خدماتی دارد. این نشان می‌دهد که وضعیت سایر شهرهای خودرو و فاقد زیرساخت‌های خدماتی چگونه است.

هدایت با اشاره به اهمیت این اجلاس در پاسخ‌گویی به چالش‌ها گفت: این اجلاس می‌تواند بخشی از مسائل را روشن کند، اما قانون جامع مدیریت شهری راه‌حل اصلی برای سامان دادن این وضعیت نابسامان و بحران‌آلود است.

وی آب را یکی از جدی‌ترین چالش‌های پیش روی شهرها دانست و اظهار کرد: تأمین آب برای جمعیتی که امروز در شهرهای ما ساکن هستند، یک مسئله اساسی و حیاتی است. اگر دولت، مجلس و نهادهای مردمی در کنار هم قرار نگیرند و برای حل این مشکل اقدام نکنند، آینده شهرهایمان عاقبت‌ به‌ خیر نخواهد بود.

شهرداری‌ها به عنوان «شریک راهبردی» دولت شناخته شوند

محمدرضا قلندر شریف، شهردار مشهد نیز با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد این شهر گفت: مشهد شهری است که بر «تراز خورشید امامت و ولایت» شکل گرفته و فلسفه وجودی‌اش با دیگر شهرهای جهان متفاوت است. این شهر، به برکت حضور حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع)، نه تنها میزبان میلیون‌ها زائر از سراسر کشور و جهان است، بلکه مرکز نشر فرهنگ خدمت و مهربانی محسوب می‌شود.

وی ضمن خیرمقدم به میهمانان و خادمان زائران امام رضا (ع)، افزود: افتخار داریم که به نیابت از امام مهربانی‌ها میزبان شما باشیم؛ شهری که مأموریت مدیریت آن دیگر ساده نیست و از دوران سنتی خارج شده است. امروز اداره شهرها به دوران پیچیده و چند‌لایه رسیده و دیگر نمی‌توان آنها را با مدیریت «بالا به پایین» یا روش‌های بروکراتیک گذشته کنترل کرد.

شهردار مشهد با اشاره به تجربه شش دوره شوراهای اسلامی شهر و تحول در ساختار مدیریت شهری کشور گفت: هر شهری دارای فلسفه و فرهنگ اداره خاص خود است و نمی‌توان با نسخه واحد همه آنها را پیش برد. مدیریت شهری باید متناسب با فرهنگ، ساختار و نظام حاکمیتی هر شهر طراحی شود. همین درک متفاوت، پایه شکل‌گیری نگاه جدید به حکمرانی شهری است.

قلندر شریف در ادامه به اقدام مهم معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع انسانی شهرداری مشهد اشاره کرد و اظهار کرد: همکاران ما با بررسی دقیق وظایف شهرداری، کتابی قطور شامل حدود 500 وظیفه تدوین کرده‌اند که بسیاری از آنها خارج از وظایف قانونی شهرداری است و در واقع از وظایف سایر دستگاه‌های دولتی محسوب می‌شود. این کتاب به زودی رونمایی و به مدیران شهری کشور تقدیم خواهد شد.

وی افزود: وجود بیش از 500 وظیفه برای شهرداری‌ها، به‌ویژه در کلان‌شهرها، نشان می‌دهد که مدیریت شهری از مرزهای سنتی فراتر رفته و بار بسیاری از مسئولیت‌های دستگاه‌های اجرایی را بر دوش گرفته است. برخی از این وظایف، ساختارهای پیچیده‌ای در دولت دارند، اما در عمل توسط شهرداری‌ها اجرا می‌شوند. به همین دلیل، اگر روزی مدیریت شهری از ساختار حکمرانی حذف شود، آثار منفی آن از نخستین ساعات روز در زندگی مردم دیده خواهد شد.

قلندر شریف با تأکید بر ضرورت «مدیریت واحد شهری» خاطرنشان کرد: سال‌هاست که از مدیریت واحد سخن گفته‌ایم، اما هنوز به آن دست نیافته‌ایم. در حالی‌که اکنون از «حکمرانی خوب شهری» و حتی «حکمرانی محلی» صحبت می‌کنیم. اگر این حرکت به شکل واقعی انجام نشود، آینده اداره شهرها با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

شهردار مشهد افزود: دولت باید شهرداری‌ها را به‌عنوان شریک راهبردی در حکمرانی شهری بپذیرد، نه صرفاً مجری جایگزین. در غیر این صورت، کشور در مسیر اداره کارآمد شهرها دچار چالش‌های جدی خواهد شد. نتیجه این نشست‌ها نیز باید تصمیم‌سازی مؤثر و ارائه راهکارهای اجرایی برای اصلاح ساختار حاکمیتی در حوزه شهرها باشد.

وی با اشاره به برگزاری اجلاس بین‌المللی مدیریت شهری و برنامه‌ریزی شهری در مشهد گفت: در این کنفرانس، جمعی از مدیران شهری، کارشناسان، معاونان وزرا و مسئولان مؤثر کشور حضور یافتند تا درباره سازوکارهای حکمرانی خوب شهری تبادل نظر کنند. هدف این اجلاس، حرکت از گفت‌وگو به سمت تصمیم‌سازی بود تا نتیجه ملموسی در دولت و مجلس حاصل شود.

قلندر شریف درباره جایگاه ویژه مشهد در میان کلان‌شهرهای کشور اظهار کرد: مشهد سالانه میزبان حدود 30 میلیون زائر است و در ایام خاص مانند دهه آخر ماه صفر، جمعیت آن تا سه برابر افزایش می‌یابد. این شرایط فشار زیادی بر زیرساخت‌ها و خدمات شهری وارد می‌کند و بدون هم‌افزایی میان مجموعه مدیریت شهری و دستگاه‌های اجرایی، اداره شهر عملاً ممکن نخواهد بود.

وی با تأکید بر نقش امام رضا(ع) در فلسفه مدیریت شهری مشهد افزود: در هنگامه‌هایی که جمعیت زائران چندین برابر می‌شود، نقش خادمان امام هشتم و مأموریت فرهنگی، اجتماعی و خدماتی شهر نمود بیشتری پیدا می‌کند. اگر هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف وجود نداشته باشد، ساختار شهر در مواجهه با این حجم از مسئولیت‌ها با چالش جدی روبه‌رو می‌شود.

شهردار مشهد در بخش دیگری از سخنانش «حکمرانی خوب شهری» را لازمه توسعه پایدار کلان‌شهرها دانست و تصریح کرد: برای تحقق آن باید همه گروه‌های ذی‌نفع، از شهروندان عادی گرفته تا نخبگان، دانشگاهیان، مراکز علمی، بنگاه‌های اقتصادی خرد و کلان، و سازمان‌های مردم‌نهاد در تصمیم‌سازی‌ها مشارکت فعال داشته باشند.

انتهای پیام/282