زیتون؛ منبعی طبیعی از ترکیبات آنتی‌اکسیدان در داروسازی سنتی
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، علی زرشناس، متخصص داروسازی سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در یادداشتی که یک نسخه آن را در اختیار این خبرگزاری قرار داد به نقش آنتی‌اکسیدانی زیتون از دیدگاه داروسازی سنتی و نوین، اشاره کرد.
وی نوشت: از دیدگاه طب ایرانی، زیتون با تعدیل حرارت و رطوبت بدن (مطابق با آنچه در منابع طب ایرانی آمده است)، نقش مهمی در حفظ تعادل مزاج و پیشگیری از بروز بیماری‌های صفراوی دارد؛ این اثر در داروسازی نوین می‌تواند تا حدودی و در بخشی از جهاتِ اثربخشی، مرتبط با توان آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی ترکیبات فعال زیتون باشد.
از ترکیبات اصلی مؤثر و مهم در برگ و میوه زیتون می‌توان به «پلی‌فنول‌ها»، «فلاونوئیدها»، «توکوفرول» و ترکیب منحصر به‌فردی به نام «اولئوکانتال» (Oleocanthal) اشاره کرد؛ این ترکیبات با مهار مسیر‌های التهابی از جمله سیکلواکسیژناز (COX) و کاهش تولید رادیکال‌های آزاد، از بروز آسیب اکسیداتیو در سلول‌ها جلوگیری می‌کنند.
در فرآورده‌های دارویی بر پایه زیتون، از عصاره برگ یا میوه زیتون استفاده می‌شود. از اولئوروپئین (Oleuropein) که در بافت‌های مختلف زیتون یافت می‌شود، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قابل قبولی در مطالعات گزارش شده است؛ این ترکیب از طریق بهبود عملکرد آنزیم‌های دفاعی مانند سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPx)، به کاهش استرس اکسیداتیو سلولی کمک می‌کند؛ از سوی دیگر، هیدروکسی‌تروزول (Hydroxytyrosol) به عنوان یک ترکیب فنیل اتانوییدی از جمله قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی قوی و مهمی است که در روغن زیتون بکر یافت می‌شود و نقش حفاظتی آن بر بافت‌های قلبی و عصبی بررسی و گزارش شده است.
در طب ایرانی، دارو‌هایی با خاصیت مقوی دماغ و کبد یا تقویت کننده سیستم عصبی مرکزی و کبد، اغلب دارای اثرات محافظتی است؛ زیتون نیز به همین دلیل برای پیشگیری از زوال عقل، ضعف حافظه، اختلالات صفراوی و التهاب مزمن کبدی توسط حکمای طب ایرانی توصیه شده است؛ امروزه این اثرات را می‌توان تا حدی به خاصیت آنتی‌اکسیدانی و تنظیم‌کننده مسیر‌های التهابی زیتون مرتبط دانست.
فرآورده‌های استاندارد عصاره برگ زیتون در داروسازی مدرن در حال تولید هستند و کاربرد‌هایی در کنترل فشار خون، حمایت از عملکرد کبد و کاهش التهاب دارند، با این حال، مصرف خودسرانه این فرآورده‌ها ممکن است با دارو‌های کاهنده فشار خون یا فراورده‌های قلبی و عروقی تداخل داشته باشد؛ بنابراین مشورت با داروساز پیش از مصرف ضروری است.
انتهای پیام/424