یادداشت| روزی برای دیدن دوباره انسانیت

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرج، صدیقه صباغیان، فعال رسانه‌ای به مناسبت روز جهانی افراد دارای معلولیت در یادداشتی آورده است: «معلولیت»، واژه‌ای ساده اما سرشار از تجربه‌، احساس، تلاش و تفاوت است؛ واژه‌ای که در پشت ظاهری مختصر، جهانی وسیع از رنج و امید، ضعف و قدرت و محدودیت و شکوفایی را پنهان کرده است. معلولیت نه شکست است و نه پایان، بلکه شیوه‌ای متفاوت از زیستن، لمس کردن جهان و معنا بخشیدن به زندگی است.

بسیاری از افراد دارای معلولیت، با وجود برخی محدودیت‌های جسمی یا حسی، توانایی‌هایی در وجودشان دارند که گاهی از چشم ما پنهان می‌ماند؛ توانایی‌هایی که اگر باور شوند و فرصت بروز پیدا کنند، می‌توانند زندگی یک خانواده، جامعه و حتی ملت را دگرگون کنند. در واقع، معلولیت، محدودیت و ناتوانی نیست، بلکه نوعی دیگر از توانستن است. هر فرد دارای معلولیت، روایت منحصر‌به‌فردی از ایستادگی، امید و انسانیت را با خود حمل می‌کند.

روز جهانی افراد دارای معلولیت، روزی برای یادآوری همین حقیقت است؛ روزی برای تصحیح نگاه‌ها، شکستن دیوارهای ناخواسته و کم کردن فاصله‌هایی که با ناآگاهی یا بی‌توجهی ایجاد شده‌اند. این روز همچنین فرصتی ارزشمند است برای قدردانی از انسان‌هایی که با وجود تمام دشواری‌ها، هنوز می‌درخشند؛ برای دیدن استعدادهایشان، شنیدن صدایشان، باورکردن توانایی‌هایشان و احترام گذاشتن به سهم بزرگی که می‌توانند در ساختن آینده‌ای بهتر داشته باشند.

بنابراین روز جهانی معلولین، روز دیده شدن و روز یادآوری این پیام الهی و انسانی است که هر انسان، با هر شرایطی، شایسته رشد، احترام و فرصت برابر است و امروز فرصتی دوباره برای دیدنِ آن‌هایی است که شاید بیشتر از همه ما دیده نشده‌اند؛ انسان‌هایی که خداوند در وجودشان دنیایی از توانایی، استعداد و نور قرار داده، اما سال‌هاست نگاه جامعه و کم‌توجهی برخی مسئولان، روی این نور سایه انداخته است.

سرمایه‌های انسانی که باید دیده شوند

روز جهانی معلولین یادآوری ارزش انسان است؛ ارزش تلاش، اراده و عزتی که در وجود افراد دارای معلولیت موج می‌زند، روزی برای اینکه دوباره از خود بپرسیم ما، جامعه، شهر، مسئولان و ساختارهای اداری، چقدر سهم خود را در برابر این سرمایه‌های انسانی ادا کرده‌ایم؟ در جهان امروز، چهره‌های نامداری وجود دارند که با وجود معلولیت توانسته‌اند نامشان را در تاریخ ثبت کنند؛ افرادی مانند هلن کلر که با نابینایی و ناشنوایی، الهام‌بخش میلیون‌ها انسان است.

استفان هاوکینگ که با وجود ناتوانی شدید جسمی، یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان علم فیزیک شد. نیک وی آچیچ که بدون دست و پا، سخنران انگیزشی و اثرگذار جهانی شد. عبدالله روا، قهرمان ایرانی پارالمپیک که نشان داد محدودیت نگاه مردم است، نه توانایی انسان. این‌ها شواهدی روشن‌ بر این موضوع هستند که معلولیت نه‌تنها ناتوانی نیست بلکه نوع دیگری از توانستن است. اکنون کافی است از دنیای مثال‌های مشهور فراتر برویم و به اطرافمان نگاه کنیم.

در همین کوچه‌ها و خیابان‌ها، کارمندانی هستند که با ویلچر به محل کار می‌روند و چندین برابر افراد سالم تلاش می‌کنند. هنرمندانی که با وجود نقص عضوی از بدن، آثاری می‌آفرینند که از دل هر انسانی گذر می‌کند. دانشجویانی که با وجود مشکلات حرکتی یا بینایی، رتبه‌های برتر دانشگاه‌ها می‌شوند. مادرانی که با وجود نقص جسمی، فرزندانی نمونه تربیت می‌کنند و پدرانی که با پای مصنوعی، اما با همتی بلندتر از کوه‌ها، بار زندگی را به دوش می‌کشند.

این‌ها همه یادآور این حقیقت است که معلولیت، محدودیت جسم است، نه محدودیت اراده. گلایه‌هایی که هنوز پابرجاست؛ مسئولین چه باید بکنند؟ واقعیت این است که با همه این افتخارات، جامعه ما هنوز تا تحقق «برابری» فاصله زیادی دارد. بسیاری از خیابان‌ها و ادارات هنوز مناسب‌سازی نشده‌اند، بسیاری از فرصت‌های شغلی برای افراد دارای معلولیت فراهم نشده و بسیاری از قوانین حمایتی هنوز روی کاغذ مانده‌اند.

نگاه برابر، نه ترحم؛ پیام روز جهانی معلولین

گلایه افراد دارای معلولیت ساده و گویاست؛ «نگاه ترحم نمی‌خواهیم؛ نگاه برابر می‌خواهیم.» چراکه وقتی مناسب‌سازی انجام نمی‌شود، عبور از پیاده راه برای فرد نابینا هراس‌انگیز می‌شود، وقتی آسانسور اداره خراب است، فرد ویلچری از کار اداری‌اش بازمی‌ماند، وقتی استخدام‌ها شفاف نیست، جوان کم‌توان حرکتی با وجود مدرک عالی، سال‌ها خانه‌نشین می‌ماند و وقتی مددجویان به‌درستی حمایت نمی‌شوند، هزینه‌های درمانی و توانبخشی به باری سنگین تبدیل می‌شود.

و در این میان جامعه و مسئولان باید بدانند که معلولیت هزینه نیست، بلکه یک سرمایه اجتماعی است و وقتی خداوند اراده و استعداد را در وجودشان قرار داده، وظیفه جامعه است که راه را برایشان هموار کند، نه اینکه بر موانع بیفزاید. بنابراین اگر ظرفیت‌ها، استعدادها و توانمندی‌های آنان دیده شود، می‌توانند در عرصه‌های مختلف علمی، هنری، ورزشی، فرهنگی، مدیریتی و اجتماعی منشأ افتخار باشند.

و اما وظیفه ما در قبال این افراد چیست؟ این است که آن‌ها را غیرعادی نبینیم، برایشان دلسوزی بی‌مورد نکنیم، در شهرها و ادارات، شرایطشان را در نظر بگیریم، فرصت‌های برابر در اختیارشان قرار دهیم، صدایشان را بشنویم، قانون را به نفعشان اجرا و از همه مهم‌تر، توانایی‌هایشان را باور کنیم. فراموش نکنیم جامعه‌ای که افراد دارای معلولیت را نادیده بگیرد، بخشی از فرصت‌های توسعه خود را نادیده گرفته است.

و در پایان، روز جهانی معلولین، روز یادآوری این حقیقت است که خداوند به هر انسانی نعمتی داده است؛ نعمتی که گاهی در توان حرکتی است، گاهی در قدرت ذهن، گاهی در نور چشم و گاهی در روشنی دل. افراد دارای معلولیت، تنها یک روز در تقویم ندارند اما هر روز، روز تلاش، امید و اثبات توانایی برای آن‌هاست، پس بیایید امروز به خودمان قول بدهیم که دیگر «معلولیت» را برابر با «ناتوانی» ندانیم.

به خودمان به‌عنوان اهالی رسانه که باید مطالبه گر باشند، قول بدهیم که مسئولین را وادار کنیم تا زیرساخت‌ها را اصلاح، اشتغال ایجاد و نگاهشان را انسانی‌تر کنند. قول بدهیم که بیشتر ببینیم، بیشتر بشنویم و بیشتر همراهشان باشیم زیرا آنان که بخشی از توان جسم را ندارند، اما اراده‌ای فولادین و عزمی راسخ دارند، آن‌ها نعمت‌ هستند؛ نعمت‌هایی که باید قدرشان را دانست، احترامشان را پاس داشت و مسیرشان را روشن‌تر کرد.

انتهای پیام/