همگرایی تهران و آنکارا در سوریه؛ فیدان در جستجوی «معماری امنیتی جدید»

به گزارش بخش بین الملل وبانگاه به نقل از خبرگزاری مهر، یکشنبه گذشته تهران میزبان هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، بود. وی در این سفر با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و علی لاریجانی، رئیس شورای امنیت ملی ایران دیدار و گفتگو کرد.

در این مذاکرات، طرفین بر اهمیت همکاری‌های منطقه‌ای تاکید کردند و اسرائیل را به عنوان یک تهدید مشترک مورد توجه قرار دادند. این سفر به عنوان مهم‌ترین سفر یک هیئت ترکیه‌ای به ایران از زمان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه تلقی می‌شود.

یشیم دمیر، کارشناس روابط بین‌الملل، در گفتگویی با خبرنگار مهر، این سفر را گامی مهم در جهت کاهش تنش‌های منطقه‌ای و ایجاد توازن قدرت جدید پس از جنگ دوازده روزه ارزیابی کرد. به گفته وی، تمرکز اصلی مذاکرات بر امنیت منطقه‌ای و دیپلماسی بوده است.

ابتکاراتی مانند رفع موانع تجاری، افتتاح گذرگاه‌های مرزی جدید و تقویت ارتباطات ریلی، گام‌هایی در جهت تقویت روابط سالم بین دو کشور محسوب می‌شوند. همچنین، برنامه‌های ایران برای افتتاح کنسولگری در وان و تمدید توافق گاز طبیعی، نشان از پایداری همکاری در حوزه انرژی دارد.

تمرکز اصلی این نشست بر مسائل مهم منطقه‌ای، از جمله بحران فلسطین و غزه، ابتکارات آتش‌بس در سوریه و لبنان، سیاست‌های منطقه‌ای اسرائیل و مذاکرات هسته‌ای ایران بوده است. شناسایی سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل به عنوان یک تهدید امنیتی مشترک، نشان‌دهنده همگرایی دیدگاه‌های دو کشور در مورد تهدیدات منطقه‌ای است. تعهد ترکیه به حفظ آتش‌بس در غزه و توقف تجاوز در کرانه باختری، نشان‌دهنده تمایل این کشور برای ایفای نقش دیپلماتیک و بشردوستانه فعال است. همچنین، دیدگاه مشترک در مورد مبارزه با تروریسم و خلع سلاح پ.ک.ک، بعد امنیتی همکاری منطقه‌ای را تقویت می‌کند.

این سفر برای ایران فرصتی برای کاهش فشار اقتصادی در شرایط تحریم و افزایش تنش‌ها با اسرائیل است. همکاری در زمینه‌های انرژی و تجارت می‌تواند شرایط بهتری را برای ایران فراهم کند.

روابط پایدار با ایران برای ترکیه نیز اهمیت دارد، به ویژه در زمینه‌های امنیت انرژی، مدیریت توازن قدرت در سوریه و عراق و مبارزه با تروریسم. با توجه به نفوذ ایران بر حماس و حزب‌الله، تلاش‌های دیپلماتیک ترکیه در غزه می‌تواند از طریق این تماس‌ها تقویت شود. هماهنگی بین دو کشور در مناطق بی‌ثباتی مانند سوریه و لبنان نیز بسیار مهم است.

حضور سفیر جدید ترکیه در دمشق در هیئت همراه فیدان، نشان‌دهنده تمایل دو کشور به همکاری نزدیک‌تر در مورد مسئله سوریه است. این امر می‌تواند به همگرایی بین تلاش ایران برای حفظ جایگاه خود در سوریه و نگرانی‌های امنیتی ترکیه کمک کند.

فعالیت‌های فزاینده اسرائیل در سوریه و تماس‌هایش با نیروهای دموکراتیک سوریه، استفاده از سوریه به عنوان ابزاری برای فشار علیه ایران و حمایتش از تشکیل یک دولت خودمختار کردی، تهدیدات امنیتی را برای هر دو کشور ایجاد می‌کند. ترکیه طرفدار ایجاد یک ساختار امنیتی جایگزین در سوریه برای مقابله با حضور پ.ک.ک و سایر سازمان‌های تروریستی است. به همین دلیل، سفر فیدان را می‌توان بخشی از جستجوی یک «معماری امنیتی جدید» برای منطقه دانست.

به گفته دمیر، استفاده از ادبیات دوستانه و صمیمانه در این دیدار، نشان‌دهنده موضع سازنده دو کشور نسبت به یکدیگر است و می‌تواند آغازی برای فصل جدیدی در روابط بین ایران و ترکیه باشد.