به مناسبت روز دانشجو؛گفتوگو با دانشجو مادران/فرزند مانعی برای تحصیل نیست
آن طرف دانشگاه حمید در حالی که داخل ماشین نشسته و بخاری را روشن کرده تا کودکش سرما نخورد، نگاه برساعت میاندازد تا کلاس مریم تمام شود. زهرا سادات دخترشان گرسنه شده و شیر میخواهد اما مادر در کلاس درس دانشگاه است و پدر نگران هم سعی دارد کودکش را هرطور شده آرام کند تا بی قراری نکند. هنوز تا انتهای ساعت کلاس نیم ساعت باقی مانده اما حمید به مریم پیام میدهد که زهرا سادات بی تاب است و گریه امانش را بریده است، مریم با هزار ترس و لرز دستش را بلند میکند و از استاد اجازه میخواهد تا کلاس را ترک کند.
آری اینها تنها دو روایت از زندگی مادران دانشجویی است که مادری را مانع تحصیل خود ندانستند.
نقش دانشجویان در عرصههای مختلف
مقام معظم رهبری در تأکید بر جایگاه دانشجویان، دانشگاه را کانون ایجاد «جنبش نرمافزاری» برای ساختن جامعهای آباد و عادلانه مبتنی بر ارزشهای اسلامی دانستهاند. بسیاری از مسئولان نیز بر نقش محوری این قشر در «گام دوم انقلاب» و تحقق اهداف علمی و فرهنگی کشور تأکید کردهاند. برخلاف تصور عمومی، مادران دانشجو فقط با «کمبود زمان» مشکل ندارند؛ آنها باید زمان را قطعهقطعه مدیریت کنند. برای عدهای، خواب کامل یک آرزوست. بسیاری از آنها نیمهشب که بیدار میشوند تا شیر بدهند، فرصت را غنیمت میدانند و همانوقت گزارش کارآموزی و مقاله نیمهتمام را جلو میبرند.
یکی از مادران دانشجو در گفتوگو با خبرنگار تسنیم گفت: گاهی برای خواندن یک فصل از کتاب، باید سهبار لباس بچه را عوض کنم، دو بار غذا بدم و یک بار او را بخوابانم. آخرش هم وسط درس خواندن، کنارش خوابم میبرد!
وی بیان کرد: هیچ روزی را شبیه روز قبل ندارم. برای همین نمیتوانم مثل بقیه برنامهریزی کنم. من برنامهریزی ساعتی ندارم؛ برنامهریزی لحظهای دارم. هر زمان بچه خوابید، هر زمان آرام شد، هر زمانی که توانستم بنشینم، درس میخوانم. بسیاری از مادران دانشجو قبول دارند که اگرچه این مسیر سخت است، اما همین سختی، آنها را محکمتر از قبل ساخته است. آنها یاد گرفتهاند با حداقل زمان، حداکثر بهرهبرداری را انجام دهند. یاد گرفتهاند مسئولیتهای چندگانه را با فداکاری و نظم درونی پیش ببرند. یاد گرفتهاند حتی وقتی خستهاند، بایستند و شاید همین ایستادن، مهمترین بخش داستان مادران دانشجو باشد. اما واقعیت این است که مادران دانشجو فقط با کمبود زمان روبهرو نیستند آنها با زمان نامنظم زندگی میکنند. زمانی که نه قابل برنامهریزی است، نه قابل پیشبینی. یک روز ممکن است کودک سه ساعت بخوابد و فرصتی طلایی برای مطالعه ایجاد شود و روز دیگر شاید بهخاطر تب یا بیقراری، مادر حتی نتواند پنج دقیقه پشت کتاب بنشیند.
اکرم یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه بیرجند است که در رشته علوم تربیتی درس میخواند و در گفتوگو با خبرنگار تسنیم گفت: نگرانی بسیاری از دانشجویان علاوه بر مادری، یافتن شغل مرتبط با رشته است که در این مسیر با فراز و نشیبهای فراوانی روبهرو هستند. بیشتر سر فصلهایی که در حال حاضر در دانشگاه تدریس میشود، متناسب با آن رشته نیست و در دوران مدرسه و دبیرستان سیستم موفقی برای تربیت دانشجو وجود ندارد و برخی دروس پایه که ارتباطی با استعدادهای افراد ندارد وجود دارد و استعدادیابی درستی در دبیرستان انجام نمیشود تا دانشجو به سمتی سوق داده شود که استعداد دارد.
وی ادامه داد: در حال حاضر به استعدادهای فرد در انتخاب رشته دانشگاهی توجهی نمیشود و فقط نمره و آزمون است که برای فرد تصمیم میگیرد و بعضی از دانشجویان در رشتههایی که هیچ علاقه و استعدادی در آن ندارند در حال تحصیل هستند تا فقط تحصیلات دانشگاهی داشته باشند.
زهره دیگر دانشجویی که مادر است و در رشته نرم افزار کامپیوتر تحصیل میکند معتقد است: بسیاری از رشتههای عملی از جمله معماری، گرافیک و نقاشی درسهای تئوری دارد در حالی که عملاً کاربردی برای فرد ندارد؛ زیرا فرد باید از استعداد خود در رشتههای عملی بهره بگیرد و بهتر است سرفصلهای مباحث عملی جایگزین دروس تئوری شود تا افراد نکات کاربردی بیشتری را بیاموزند،
وی با بیان اینکه هیچگاه فرزندم را مانع تحصیل برای خود ندانستم افرود: بهتر است یک رشته نیز گرایشهای متفاوتی داشته باشد تا افراد از ابتدای دوره دانشجویی کاملاً تخصصی به تحصیل خود ادامه دهند و در پایان واقعاً متخصص آن رشته باشد نه اینکه تنها کولهباری از اندوختههای بدون کاربرد را با خود حمل کند.
این دانشجوی رشته کامپیوتر با تاکید بر اینکه داشتن شغل یکی از مهمترین دغدغههای دانشجویان است خاطرنشان میکند: برای بعضی از رشتهها بازار کار وجود ندارد و یا ظرفیتهای کاری اشباع شده است، گاهی افراد به دلیل علاقه به سمت رشتهای میروند که عملاً شغلی برای آن وجود ندارد، البته نباید تنها از نبود ظرفیت شغلی حرف زد، بلکه نیاز است تا ظرفیتهای شغلی بیشتر شود و تا افراد رشتههایی را انتخاب کنند که میتوانند در آن حرفی برای گفتن داشته باشند، نه اینکه بدون علاقه در رشتهای تحصیل کنند که در آن استعدادی ندارند.
زهره ادامه داد: گاهی شغل برای دانشجویان در حین تحصیل و بعد از اتمام درس وجود دارد اما در کمال تأسف با حقوقی ناچیز به اندازه چند نیرو از دانشجو کار میکشند و او را از کار کردن دلزده میکنند؛ گاهی هم یک نفر چند شغل دارد در حالی که میتواند در یک شغل با تمرکز بیشتر کسب تجربه و مهارت کند، جای چند نفر دیگر را نیز میگیرد.
آسیب جدی به آموزش و یادگیری صحیح دروس عملی در دانشگاه
سارا دانشجوی رشته ریاضی با اشاره به اهمیت حمایت کردن از دانشجو در گفتگو با خبرنگار تسنیم گفت: حمایت از دانشجو باید مورد توجه باشد تا بر اساس رشتهای که تحصیل کرده و دورههای کارورزی را گذارنده مشغول به کار شود. به دانشجو وام میدهند تا حمایت شود اما وامهای دانشجویی که در تمام دوران دانشجویی پرداخت میکنند بسیار کم است و حتی برای پول خوابگاه یک ترم نیز کافی نیست و لازم است مبلغ وامهای دانشجویی افزایش یابد و در پرداخت سهمیه کارآفرینی نیز باید به میزان بیشتری اختصاص یابد تا افراد واجد شرایط بیشتری بتوانند مورد حمایت قرار گیرد.
لزوم ارتباط دانشجو با صنعت
ابوالفضل فرخی، دانشجوی رشته معماری در دانشگاه آزاد با اشاره به آسیبهایی که گریبانگیر دانشجویان است، به خبرنگار تسنیم گفت: شهریه باید بر اساس رشته باشد؛ در رشتههای حسابداری و کامپیوتر که بیشتر تئوری است افزایش شهریه آنچنانی نداشتهایم اما در رشتههای عملی مانند معماری افزایش شهریه داریم، در حالی که هیچ کلاس عملی برگزار نشده است. دانشجو در کلاس عملی بهتر درس میآموزد. برای دانشجوها قابل قبول نیست که کلاسها مجازی و شهریه کنار هم در حال افزایش باشد این موضوع دانشجو را از درس خواندن دلسرد میکند.
وی تصریح کرد: مهاجرت باعث فعالیت دانشجو در دیگر کشورها میشود و صنعت داخل از ظرفیتهای علمی خالی بماند. دانشگاه میتواند پل ارتباطی علم دانشجو و صنعت باشد، به طوری که با بررسی فعالیت دانشجویان بتواند آنها را با صنعت آشنا کند. ظرفیت علمی دانشگاهها بالا است اما با درگیر کردن صنعت و دانشجو قدمهای بزرگی در این راستا برداشته میشود، دانشجویان ظرفیت علمی خوبی دارند، دانشجویان محرک اصلی یک کشور، افسران جنگ نرم و اساتید نیز فرماندهان آن هستند، پس باید توجه بیشتری به دانشجویان شود.