روزهای سیاه در قاره سبز

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- قاره اروپا در حال تجربه یک پارادوکس سیاسی عمیق است که ناشی از تضاد میان دیدگاه عمومی شهروندان و سیاست‌های دولت‌های ملی است. این شکاف به‌طور چشم‌گیری در نحوه نگرش به دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، نمایان می‌شود. عموم شهروندان اروپایی عموماً دیدگاه منفی نسبت به ترامپ دارند، در حالی که سیاستمداران اروپایی به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی در حال دنباله‌روی از مسیر سیاست‌های احتمالی او در آینده هستند.

این واگرایی، شکافی اساسی میان «دولت» و «ملت» ایجاد کرده و آن را به یک بحران هویت جدی در سطح اروپا تبدیل نموده است. این امر مشروعیت دولت‌ها را نزد مردم تضعیف کرده، زیرا شهروندان احساس می‌کنند نخبگان سیاسی منافع ملی آن‌ها را نادیده گرفته‌اند. داده‌های جاری در نظرسنجی “یوگاو” این مسئله را به‌خوبی تایید می‌کند به‌عنوان مثال، با وجود اینکه تنها 28 درصد مردم ایتالیا نگاه مثبتی به ترامپ دارند، نزدیکی استراتژیک دولت ملونی با او مشهود است و ایتالیا بیش‌ترین میزان نگاه مثبت را در میان کشورهای مورد بررسی دارد.

در بریتانیا این رقم 22 درصد است، در فرانسه 18 درصد و اسپانیا 16 درصد. دانمارک با 6 درصد پایین‌ترین حد را نشان می‌دهد که می‌تواند به اختلافات ژئوپلیتیکی مانند موضوع گرینلند مرتبط باشد. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، نفرت از ترامپ در سرتاسر اروپا موج می‌زند: حتی در کشورهایی که روسای دولت آن‌ها بهترین روابط ممکن را با رئیس جمهور کنونی آمریکا دارند.

این نارضایتی عمیق مردمی از دولت‌هایشان، تحلیل‌ها در مورد آینده ساختارهای کلان مانند اتحادیه اروپا و منطقه یورو را جدی‌تر کرده است. فروپاشی این ساختارها دیگر یک فرضیه دور از ذهن نیست، بلکه یک احتمال واقعی تلقی می‌شود. زمانی که اعتماد به توانایی دولت برای نمایندگی منافع ملت از بین برود، پیمان‌های فراملی که بر پایه رضایت عمومی شکل گرفته‌اند، در برابر فشارهای داخلی آسیب‌پذیر می‌شوند.

این شرایط نشان می‌دهد که اروپا در یک دوره گذار خطرناک قرار دارد که در آن، هویت ملی در برابر یکپارچگی اتحادیه‌ای که فاقد حمایت مردمی است، به چالش کشیده شده و بقای آن زیر سؤال است. بی‌دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین الملل از فروپاشی اتحادیه اروپا و حوزه اقتصادی یورو (دو نماد اروپای سیاسی و اروپای اقتصادی) در آینده‌ای نزدیک خبر می‌دهند.

بدون شک دولتمردان اروپایی در ایجاد و استمرار آنچه منجر به شکاف بین ملت-دولت در کشورهایشان شده پررنگ‌ترین نقش ممکن را ایفا کرده‌اند. به عبارت بهتر، آنچه شهروندان اروپایی را بیش از هر زمان دیگری آزار می‌دهد، مشاهده انفعال خودخواسته و مشمئزکننده سران خود در برابر آمریکا (خصوصاً دولت ترامپ) است. این مسئله خود را در جریان نسل‌کشی غزه و دوران پسا آن نیز نشان داده است.

بدون شک قاره سبز روزهای سیاهی را سپری می‌کند اما در آینده روزهای سیاه‌تری (نسبت به زمان حال) پیش رو خواهد داشت. حتی خواب خرگوشی نمایندگان پارلمان اروپا و سران قاره سبز نمی‌تواند منجر به ازبین‌رفتن نارضایتی و خشم عمومی کنونی و آتی نسبت به ماهیت و کارکرد اروپای واحد شود.