وضعیت نگرانکننده تالاب بندعلیخان؛ 2 مصوبه رسمی دولت و استان هنوز وارد مرحله اجرا نشده است
تالاب بندعلیخان علاوه بر تأمین زیستگاه گونههای مختلف جانوری و پرندگان مهاجر، در کنترل سطح آبهای زیرزمینی و جلوگیری از فرونشست دشت ورامین نقش مهمی دارد. کارشناسان محیطزیست تأکید دارند که هرگونه کوتاهی در مدیریت و احیای این تالاب میتواند پیامدهای بلندمدت زیستمحیطی و اقتصادی برای منطقه به همراه داشته باشد.
در مهرماه سال 1404، دولت تصویب کرد که 20 میلیون مترمکعب آب از رودخانه شور برای احیای تالاب اختصاص یابد تا بخشی از اکوسیستم طبیعی آن بازگردد و فشار ناشی از خشکسالی کاهش یابد. طبق برنامهریزیها، کارشناسان محیطزیست و منابع آب ظرف یک ماه باید نظرات خود را درباره اجرای این طرح اعلام میکردند.
تنها چند روز بعد، در 6 مهرماه 1404، استان تهران نیز مصوبهای برای اختصاص 5 میلیارد تومان به منظور بازسازی انهار تالاب بندعلیخان تصویب کرد. این اعتبار قرار بود زیرساختهای هدایت آب به تالاب را تقویت و وضعیت زیستگاه را بهبود بخشد.
با وجود این مصوبات و برنامهریزیها، تاکنون هیچ اقدام عملی در زمینه تأمین آب یا بازسازی انهار تالاب انجام نشده است و وضعیت تالاب همچنان بحرانی است. مسئولان محیطزیست ورامین بارها نسبت به پیامدهای عدم اجرا هشدار دادهاند.
محمد فریدی، رئیس اداره حفاظت محیطزیست ورامین، در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، اظهار کرد: با گذشت بیش از سه ماه از تصویب مصوبات مربوط به احیای تالاب بندعلیخان، هنوز هیچ اقدامی اجرایی آغاز نشده و تالاب در معرض تهدیدات جدی زیستمحیطی قرار دارد.
وی افزود: تالاب بندعلیخان نقش حیاتی در تعادل اکوسیستم منطقه دارد و تأمین آب و بازسازی انهار آن نه تنها برای محیطزیست بلکه برای کشاورزی، کنترل فرونشست زمین و رفاه مردم ضروری است. کوتاهی در این زمینه میتواند پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
فریدی تصریح کرد: بر اساس مصوبات، قرار بود بخشی از آب رودخانه شور برای تغذیه تالاب هدایت شود و منابع مالی مشخص شده برای بازسازی انهار اختصاص یابد، اما متأسفانه هنوز هیچ یک از این اقدامات عملیاتی نشده است.
رئیس اداره محیطزیست ورامین عنوان کرد: بخشهایی از تالاب که باید با آب تازه تغذیه شود، همچنان خشک باقی مانده و اکوسیستم آن در حال تخریب است. اگر این روند ادامه یابد، نه تنها تالاب از بین میرود بلکه پیامدهای زیستمحیطی و اقتصادی گستردهای برای شهرستان ورامین و مناطق همجوار ایجاد خواهد شد.
وی ادامه داد: تأخیر در اجرای مصوبات باعث تشدید مشکلات فرونشست، شور شدن خاک و کاهش تولید محصولات کشاورزی شده و امنیت غذایی و معیشت مردم منطقه را تهدید میکند.
اختصاص 5 میلیارد تومان برای بازسازی انهار تالاب بندعلیخان
فریدی در پایان خاطرنشان کرد: احیای تالاب بندعلیخان نیازمند اقدامات سریع، مستمر و عملیاتی است. تصویب مصوبات بدون اجرا هیچ کمکی به حفظ محیطزیست و ارتقای کیفیت زندگی مردم نمیکند و باید هر چه سریعتر وارد مرحله عملیاتی شود.