هوش مصنوعی در خدمت تحول حوزههای حقوقی
به گزارش بخش اقتصاد وبانگاه به نقل از ایسنا، سیدستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در هفتاد و چهارمین جلسه شورای هماهنگی امور حقوقی دستگاههای اجرایی با حضور معاون حقوقی رئیسجمهور، با اشاره به نقش هوش مصنوعی در حوزههای مختلف، بر ضرورت تنظیمگری مناسب در این حوزه تأکید کرد.
هاشمی با بیان اینکه هوش مصنوعی دیگر موضوعی صرفاً نظری نیست و در دانشگاهها، مراکز آموزشی و پژوهشی و بخشهای مختلف زندگی بشر نقشآفرینی میکند، اظهار داشت: «نبود تنظیمگری مناسب در این حوزه میتواند پیامدهای غیرقابل پیشبینی ایجاد کند.»
وزیر ارتباطات در توضیح اثرگذاری هوش مصنوعی در پزشکی بیان کرد: «انتظار میرود پاسخ پزشکان مرجع باشد اما هوش مصنوعی نشان داده در برخی موارد به دلیل دسترسی به حجم وسیعی از اسناد و دانش، پاسخهای دقیقتری ارائه میدهد.» وی همچنین به تحولات حوزه آموزش اشاره کرد و افزود: «هوش مصنوعی امکان شخصیسازی آموزش را بر اساس توانمندیها و علایق فراهم کرده و این امر ضرورت انطباق روش تدریس با فناوریهای جدید را به معلمان یادآور میشود.»
تولید محتوای جعلی، از جمله تصاویر و ویدئوهای ساختگی، یکی دیگر از حوزههای نیازمند توجه عنوان شد. وزیر ارتباطات در تشریح نقش هوش مصنوعی در حوزه اسناد و حقوق گفت: «این فناوری میتواند در دیجیتالسازی اسناد تاریخی و تبدیل آنها به متن قابل پردازش نقشآفرینی کند. همچنین با توجه به تورم قوانین و اختلافات تفسیری، هوش مصنوعی قادر است تحلیل و تنقیح قوانین را با دقت و سرعت بیشتری انجام دهد؛ هرچند همراهی متخصصان حقوقی در این روند ضروری است.»
هاشمی مسئولیت حقوقی را از دیگر مباحث مهم مرتبط با هوش مصنوعی دانست و با اشاره به نمونه خودروهای هوشمند توضیح داد: «فناوری نگاه انفعالی را نمیپذیرد و مسیر خود را پیدا میکند. از منظر حقوقی، تعیین مسئولیت در حوادث ناخواسته مانند تصادفات این خودروها پیچیده است و بخشهای مختلفی را درگیر میکند. حتی تحول در نظام بیمهای نیز در این زمینه اجتنابناپذیر است.»
وی با بیان اینکه این چالشها مختص ایران نیست، ادامه داد: «مباحث حقوقی و تنظیمگری در سراسر جهان مطرح است و سرعت بالای تحول فناورانه موجب میشود مقررات از آن عقب بماند. تجربه کشورهایی مانند آمریکا نشان میدهد که برای جلوگیری از توقف رشد فناوری، کنسرسیومهایی از شرکتهای بزرگ ایجاد شده و این شرکتها همزمان با توسعه فناوری در تدوین قواعد مشارکت میکنند.»
هاشمی اشتغال را یکی از چالشهای مهم هوش مصنوعی دانست و افزود: «آثار زیستمحیطی و پیامدهای اجتماعی این فناوری نیز از دغدغههای جدی است؛ با این حال، برخی ارزیابیهای جهانی تراز کلی هوش مصنوعی را در آینده مثبت و پایدار میدانند.»
وزیر ارتباطات بر آمادگی این وزارتخانه برای همکاری با متخصصان و پژوهشگران و استقبال از طرحهای پیشنهادی بهویژه در حوزه خدمات عمومی، که موجب رشد و توسعه کشور شود، تأکید کرد.
در پایان این جلسه، پیشنهاد تشکیل کارگروهی متشکل از معاونت حقوقی و معاونت علمی ریاستجمهوری با همکاری وزارت ارتباطات و چند دستگاه اجرایی، برای پیگیری تدوین سند اصول بهرهگیری از هوش مصنوعی در دستگاههای اجرایی مطرح شد.
همچنین، مجید انصاری، معاون حقوقی رئیسجمهور، با اشاره به مصوبه منشور حقوق شهروندی در دولت قبل، بر ضرورت تدوین سند استفاده از هوش مصنوعی در سازمان حقوقی دولت تأکید کرد و رعایت حریم خصوصی افراد را بهعنوان یکی از اصول اصلی در بهرهگیری از هوش مصنوعی در معاونتهای حقوقی دستگاهها مدنظر قرار داد.