چالشهای امنیتی اروپا در برابر روسیه؛ نیاز به استراتژی مستقل دفاعی
تحولات امنیتی اروپا در سالهای اخیر وارد مرحله حساسی شده است. جنگ روسیه در اوکراین، تهدیدات هستهای مسکو و بحران انرژی ناشی از تنشها، نگرانیهای جدی را در سطح قاره ایجاد کرده است. تصور وقوع جنگ در خاک اروپا دیگر دور از ذهن نیست و بسیاری از کشورها، بهویژه در شرق و مرکز آن، تهدیدات امنیتی از سوی روسیه را جدیتر میدانند.
نگرش عمومی نسبت به امنیت و دفاع تغییر کرده است. در گذشته، بسیاری از کشورهای اروپایی کمتر نگران تهدیدات نظامی بودند، اما نظرسنجیها نشان میدهند که شهروندان اروپایی، بهویژه در کشورهای شرقی، احتمال وقوع درگیری مسلحانه و تهدیدات نظامی از سوی روسیه را بیشتر میبینند. این تغییر نگرش، سیاستمداران را وادار به بازنگری در استراتژیهای امنیتی و دفاعی کرده است.
در واکنش به این تهدیدات، درخواستها برای تقویت دفاع مشترک اروپا و ایجاد سازوکارهای امنیتی مستقل از ناتو و ایالات متحده شدت یافته است. امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، همواره بر لزوم «استقلال راهبردی» اروپا تأکید کرده و خواسته است که این قاره به یک قدرت دفاعی مستقل تبدیل شود. هدف این استراتژی، کاهش وابستگی به ناتو و ایالات متحده و تقویت ظرفیتهای دفاعی مشترک اروپا در برابر تهدیدات بیرونی است.
با این حال، این خواستهها با چالشهایی روبرو است. کشورهای غربی اتحادیه اروپا، بهویژه فرانسه و آلمان، خواهان تقویت استقلال دفاعی اتحادیه هستند، در حالی که کشورهای شرقی این قاره، که بیشترین تهدیدات امنیتی را از روسیه احساس میکنند، همچنان بر تقویت حضور ناتو و ایالات متحده در منطقه تأکید دارند.
تضاد دیدگاهها میان کشورهای مختلف اتحادیه اروپا، مانع از پیشرفتهای سریع در زمینه ایجاد یک سیستم دفاعی مستقل شده است. در شرایط کنونی، تقویت دفاع مشترک به یک اولویت برای کشورهای اروپایی تبدیل شده است. در کنار تقویت دفاع مشترک، مسئله انرژی نیز یکی از دغدغههای اصلی اروپا است.
کاهش وابستگی به منابع انرژی روسیه، بهویژه گاز طبیعی، به یک محور اصلی در سیاستهای اروپا تبدیل شده است. اتحادیه اروپا در تلاش است تا از یک سو به منابع انرژی جایگزین دست یابد و از سوی دیگر، ظرفیتهای انرژی داخلی خود را تقویت کند. اگرچه روابط اقتصادی ایران با اروپا تحت تأثیر تحریمها و بحرانهای سیاسی قرار دارد، اما تقویت امنیت انرژی اروپا ممکن است موجب توجه بیشتر به منابع انرژی ایران شود.
بحران اوکراین و تشدید تنشها با روسیه، میتواند تغییرات جدی در روابط اروپا با دیگر قدرتهای جهانی ایجاد کند. در حالی که ایالات متحده همچنان بر همکاریهای دفاعی با اتحادیه اروپا تأکید دارد، برخی از کشورهای اروپایی بهویژه فرانسه و آلمان، خواستار کاهش وابستگی به ایالات متحده در مسائل امنیتی هستند. این تغییر رویکرد اروپا میتواند به تقویت نقش این قاره بهعنوان یک قدرت مستقل در عرصه جهانی منجر شود. به گزارش بخش بین الملل وبانگاه با استناد به خبر شماره 6684409 خبرگزاری مهر
تهدیدات امنیتی و ژئوپولیتیکی، اروپا را در وضعیت بیسابقهای قرار داده و نیاز به بازنگری جدی در استراتژیهای دفاعی، اقتصادی و سیاسی این قاره را ایجاب کرده است. نگرانیها از تهدیدات روسیه و تغییرات در سیاستهای جهانی، موجب شده که امنیت اروپا بیش از پیش در کانون توجه قرار گیرد. کشورهای اتحادیه اروپا، از طریق تقویت دفاع مشترک و کاهش وابستگی به نیروهای خارجی، بهدنبال تضمین امنیت خود در دنیای پیچیده و پرتنش کنونی هستند.