بیاعتنایی به پژوهش، بحرانهایی مثل زباله و آب را ماندگار کرده است
وی با اشاره به اینکه دانشگاه استنفورد توسط یک زوج داغدیده که فرزند 15 ساله خود را از دست داده بودند بنا شد، گفت: این خانواده پس از آن که دانشگاهی در آمریکا حاضر به دیدار با آنها نشد، تصمیم به ایجاد یک دانشگاه مستقل گرفتند، سال 1891 دانشگاه استنفورد تأسیس و تنها یک سال بعد، بنیانگذار آن درگذشت، این خانواده 800 هکتار زمین شخصی خود را وقف دانشگاه کردند؛ زمینی که طبق وصیت بنیانگذاران تا امروز غیرقابل فروش بوده و همچنان پابرجاست.
حق شناس با بیان اینکه امروز بخش قابل توجهی از دستاوردهای علمی آمریکا و صدها جایزه معتبر جهانی حاصل سرمایهگذاری همین بنیانگذاران در علم است، افزود: در جهان علم، مرز جغرافیایی معنا ندارد و هرجا که به علم توجه شود نتیجه خواهد داد؛ همانگونه که ایران در تاریخ علم جهان پیشگام بوده و از زکریای رازی و ابنسینا گرفته تا فردوسی، حافظ و سعدی ستونهای استوار میراث علمی و فرهنگی کشور را بنا کردهاند.
استاندار گیلان با اشاره به افتخارات علمی گیلان، تصریح کرد: دکتر ابراهیمزاده از لنگرود یکی از چهرههای برجسته علمی کشور است که پس از بازگشت از فرانسه، تجهیزات آزمایشگاهی را با هزینه شخصی به ایران آورد و سالها کتاب او بهعنوان کتاب سال معرفی شد، همچنین دکتر آذر اندامی، پژوهشگر گیلانی، نقش مهمی در مهار بیماریهای واگیر داشت و بخشی از سطح سیاره ناهید با نام او ثبت شد. اینها نشان میدهد گیلان سابقهای درخشان در پرورش دانشمندان دارد.
وی با اشاره به تاریخچه آموزش نوین در رشت بیان کرد: در حالی که رشدیه در سال 1270 در تبریز، قم و تهران مدرسه تأسیس کرد و هر سه محل تخریب شد، بانوان نیکوکار رشتی 10 سال بعد نخستین مدرسه نوین رشت را به نام «فروغ» بنا کردند که بعدها به مدرسه 17 شهریور بدل شد و دکتر آذر اندامی نیز از همانجا برخاست.
به گفته حقشناس، دانشگاه آزاد رشت امروز بهتنهایی ظرفیتی معادل دانشگاههای علوم پزشکی، گیلان، فرهنگیان و ملی مهارت دارد و بخش زیادی از دانشجویان استان را در حوزههای مختلف تربیت میکند، این نشان میدهد هرجا بخش خصوصی میدان داشته، دستاوردهای ارزشمندی رقم خورده است.
استاندار گیلان با اشاره به اینکه ایران در شاخصهای علمی جهانی از جمله تعداد دانشمندان یک درصد برتر و حجم مقالات رشد قابلتوجهی دارد، تأکید کرد: با وجود این موفقیتها، در حوزه پژوهشهای کاربردی موفق نبودیم؛ زیرا دستگاههای اجرایی مسیر خود را میروند و دانشگاه مسیر خود را. نتیجه این عدم ارتباط آن است که خروجی پژوهشها وارد صنعت نمیشود.
وی با بیان اینکه در هیچ حوزه علمی بدون آزمایش و بررسی تصمیمگیری نمیشود، اما در مدیریت اجرایی کشور بسیاری از تصمیمات بدون مطالعه و بدون استفاده از نتایج پژوهش اتخاذ میشود، افزود: این روند در انتخابهای فردی نیز دیده میشود؛ از انتخاب محل زندگی گرفته تا دانشگاه، شغل و حتی انتشار اخبار بدون بررسی صحت آنها.
حقشناس با بیان اینکه امروز سواد تنها خواندن و نوشتن یا دانستن زبان خارجی نیست. یونسکو 19 شاخص برای سواد معرفی کرده که شامل سواد رسانه، سواد مالیاتی و سواد خبر نیز میشود، گفت: بسیاری بدون ارزیابی خبر، هر مطلبی را منتشر میکنند و همین به گسترش اخبار جعلی دامن میزند.
وی با بیان اینکه ریشه حل مسائل، تبدیل نیاز به مطالبه عمومی است، تصریح کرد: تا زمانی که جامعه، خانوادهها، استادان و دانشجویان یک صدا نسبت به نتایج پژوهشها حساس نشوند، استفاده از آن در مدیریت اجرایی رخ نمیدهد، همین بیتوجهی باعث شده دهها پژوهش درباره زباله رشت انجام شود اما هنوز بحران پابرجاست.
استاندار گیلان همچنین به ضعف بهرهبرداری علمی در بخشهای کشاورزی اشاره کرد و افزود: میانگین برداشت برنج در دنیا 8 تن در هکتار است اما در گیلان سهونیم تن برداشت میشود، این وضعیت در مرکبات، کرم ابریشم، توتون و حوزههای مختلف تکرار شده است زیرا احساس نیاز به استفاده از یافتههای پژوهشی هنوز به مطالبه عمومی تبدیل نشده است.
وی مسئله آب را مهمترین چالش آینده دانست و بیان کرد: دهها سال است پژوهشگران نسبت به وقوع «جنگ آب» هشدار میدهند، اما تا زمانی که دستگاههای اجرایی به نتایج علمی توجه نکنند این هشدارها اثرگذار نخواهد بود.
حقشناس با قدردانی از استادان و دانشجویان، گفت: باید تلاش کنیم علم و پژوهش در تصمیمات مدیریتی جایگاه واقعی خود را پیدا کند و اگر این نگاه در جامعه نهادینه شود، کشور در مسیر توسعه علمی و صنعتی گامهای بلندی برخواهد داشت.