روستاهای لرستان در محاصره برف/ از سیل تا ریزش کوه/ خاطره تلخ سیل 98 دوباره زنده شد

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، سامانه بارشی از دوشنبه وارد لرستان شده و تا پنجشنبه فعال می‌ماند؛ با برآورد بارش عمومی بین 40 تا 60 میلی‌متر در و تمرکز بارش در جنوب و غرب.

داده‌های میدانی از بیشینه بارش در کوهدشت، رومشکان، پلدختر، خرم‌آباد، دوره‌چگنی، معمولان و جنوب درود حکایت دارد. در شمال لرستان اما الگوی بارش تغییر چهره می‌دهد؛ رگبار برف در نورآباد، الشتر، ازنا و الیگودرز ثبت شده و گردنه‌ها دوباره سفیدپوش شده‌اند.

گاماسیاب، کشور، گله‌بادوش و محور نورآباد ـ هرسین زیر بار برف رفته‌اند، در حالی که گزارش‌های میدانی از باز بودن محورها خبر می‌دهند اما هشدارها درباره کولاک و لغزندگی جاده‌ها همچنان پابرجاست.

در محور بروجرد ـ اراک، در حوالی هیراب بارش باران به‌شکل متناوب جریان دارد و مه خفیف، دید رانندگان را محدود کرده‌است. راهداران با 370 نیروی عملیاتی و پشتیبان و به‌کارگیری حدود 280 دستگاه ماشین‌آلات سنگین و نیمه‌سنگین در قالب 38 اکیپ، شبکه راه‌های 8 هزار و 698 کیلومتری لرستان را زیر نظر گرفته‌است.

از برف تا آب‌گرفتگی

سید رضا سلامتی، فرماندار دلفان، در تماس میدانی از گردنه گَشور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اعلام کرده که نیروهای راهداری در حال پاک‌سازی مسیر هستند و تردد در این محور برقرار است.

به‌گفته او این نخستین برف فصل است و جاده‌ها به‌دلیل ترکیب خاک، گرد و غبار و رطوبت، به‌شدت لغزنده‌اند و خطر تصادف را چند برابر کرده‌است.

ارتفاع برف در برخی نقاط شهرستان دلفان به حدود 7 تا 10 سانتی‌متر رسیده و در ارتفاعات بیش از این مقدار گزارش شده‌است. از سوی دیگر، ستاد مدیریت بحران لرستان بر آماده‌باش کامل دستگاه‌های امدادی و خدمات‌رسان تأکید کرده و شهرداری‌های 33 شهر مکلف شده‌اند پاکسازی معابر، لایروبی جوی‌ها و آب‌گذرها را با فوریت انجام دهند.

به پیمانکاران دولتی و خصوصی نیز ابلاغ شده تجهیزات و نیروهای خود را در شرایط بحرانی در اختیار ستاد مدیریت بحران قرار دهند و مراکز حیاتی به برق پشتیبان مجهز شوند تا ارتباطات در صورت بروز بحران قطع نشود.

راه 70 روستا بسته شد

اما اولین نشانه‌های بحران خود را نشان داده‌اند. در روستای رومیانی رومشکان سیلاب به معابر زده، آب به خانه‌ها رخنه کرده‌است. روستایی با شیب پایین، بی‌بهره از شبکه منسجم آب و فاضلاب. جایی که باران، در نبود مسیرهای هدایت آب، خانه را همان‌قدر قربانی می‌کند که خیابان را.

در دلفان نیز وضعیت روستاها نگران‌کننده گزارش شده‌است. راه ارتباطی 70 روستا به‌دلیل بارش برف مسدود شده و عملیات بازگشایی مسیرها با توان کامل راهداری در جریان است.

از سوی دیگر در کوهدشت آب‌گرفتگی به تصویر ثابت اران‌های سیل‌آسا تبدیل شده‌است. در پلدختر نیز بر اثر بارش ریزش کوه در محورهای پل‌دختر، خرم‌آباد و پلدختر، اندیمشک رخ داده، اما بنا بر اعلام علی‌محمد قربانی، رئیس اداره راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای پلدختر، عوامل عملیاتی بلافاصله وارد عمل شده‌اند و هر دو محور پاکسازی و بازگشایی شده‌است.

اما لرستان فقط با یک سامانه بارشی مواجه نیست؛ این دیار با خاطره سیل 98 روبه‌رو است. فاجعه‌ای که از اسفند 1397 آغاز شد و تا فروردین 1398 ادامه یافت.

در آن حادثه، بین 1100 تا 1200 روستا و بیش از ده شهر درگیر سیل و رانش شدند. صدها نفر مجروح شدند و هزاران خانواده خانه‌های خود را از دست دادند. پل‌ها فرو ریختند، جاده‌ها قطع شدند، مدارس و بیمارستان‌ها آسیب دیدند و شبکه‌های آب، برق و فاضلاب از کار افتاد.

نشانه‌های پابرجای سیل 98

آن سیل، تنها یک رویداد طبیعی نبود؛ نتیجه انباشت خطاهای انسانی بود: ساخت‌وساز در حریم رودخانه‌ها، نبود شبکه دفع رواناب، فرسودگی راه‌ها و پل‌ها و ضعف آمادگی عمومی در برابر بحران. زاگرس پرشیب، خاک‌های سست و بارش‌های ناگهانی، ترکیبی خطرناک ساختند و آب، هرجا راهی نیافت، راهش را از دل خانه‌ها باز کرد.

زاگرسِ پرشیب با زمین‌شناسی مستعد لغزش، وقتی با بارندگی‌های کوتاه اما شدید گره می‌خورد، به صحنه‌ سیلاب‌های ناگهانی بدل می‌شود. هشدارهای هواشناسی حالا رنگ نارنجی گرفته‌اند؛ از احتمال رگبارهای شدید، تگرگ، صاعقه، وزش باد تا بارش برف سنگین در ارتفاعات.

موج دوم بارش نیز از جمعه تا یکشنبه پیش‌بینی شده‌است و در برخی نقاط بارندگی از 80 میلی‌متر عبور می‌کند، اما برخی مسیرها هنوز موقتی‌اند؛ و برخی روستاها با اولین بارش برف در بن‌بست قرار می‌گیرند.