الگوی «جنگلداری اجتماعی» در زاگرس/تامین معیشت 10 میلیون نفراز جنگل
اشرفیپور، جنگلهای زاگرس را یکی از منحصر بهفردترین زیستبومهای کشور دانست و گفت: بومسازگان زاگرس بهطور مستقیم حدود 33 میلیون هکتار از پهنه کشور را تحت تأثیر قرار میدهد و وسعت خود جنگلها حدود 6 میلیون هکتار است.
وی افزود: این بومسازگان به دلیل خدمات ارزشمند اکوسیستمی، نقش محوری در تنظیم چرخه آب کشور دارد؛ بهطوری که 40 درصد چرخه آب ایران متکی به این جنگلهاست و رودخانههای مهمی همچون کارون، کرخه و زایندهرود از این منطقه سرچشمه میگیرند.
به گفته اشرفیپور، تنوع زیستی این ناحیه بینظیر است و حدود 36 میلیون واحد دامی در سطح این جنگلها چرا میکنند و دستکم 10 میلیون نفر بهصورت مستقیم معیشت خود را از آن تأمین میکنند.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اقدامات انجامشده در سالهای گذشته برای احیا، توسعه و بهرهبرداری صحیح از منابع طبیعی زاگرس، تأکید کرد: با وجود این فعالیتها، ضرورت دارد نگاه مدیریت اکوسیستمی بر کل بومسازگان حاکم شود.
وی یادآور شد: از سال 1403 و براساس سیاستگذاریهای دولت چهاردهم، تدوین «سند مدیریت پایدار و جامع جنگلهای زاگرس» در دستور کار قرار گرفته است؛ سندی که چند محور اصلی در آن مورد توجه قرار دارد.
اشرفیپور نخستین محور را انجام کامل وظایف حاکمیتی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در عرصههای جنگلی عنوان کرد و افزود: تقویت برنامههای احیا و توسعه جنگلها نیز در دستور کار است و با همکاری سازمان برنامه و بودجه، بخشی از اعتبارات دولتی در این زمینه افزایش یافته است.
وی سومین بخش را بهرهگیری از فناوریهای نو در حوزه حفاظت و صیانت از منابع طبیعی دانست و آموزشهای مردمی و فعالیت همیاران طبیعت را، بهویژه در مقابله با حوادثی مانند آتشسوزی، از الزامات این مسیر برشمرد.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور مهمترین مولفه در این سند را همکاری با جامعه محلی و تشکلهای زیستمحیطی معرفی کرد و گفت: الگوی «جنگلداری اجتماعی» در این زمینه دنبال میشود.
به گفته وی ، برای سال 1404 چهار سایت پایلوت در استانهای چهارمحالوبختیاری، کرمانشاه، فارس و کردستان در مجموع به وسعت 156 هزار هکتار انتخاب شده است.
اشرفیپور توضیح داد: در این سایتها تصمیمسازی و تصمیمگیری با مشارکت جوامع محلی و براساس نیازهای آنان انجام میشود و دو هدف اصلی یعنی کاهش و کنترل عوامل تخریب و تقویت تابآوری اکوسیستمهای طبیعی و سکونتگاههای انسانی دنبال خواهد شد. همچنین اقداماتی برای تقویت معیشت محلی نیز پیشبینی شده است.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به چالشهای موجود در زاگرس اشاره کرد و گفت: بخش قابل توجهی از تخریبهای بومسازگان زاگرس ناشی از عوامل انسانی است؛ مسألهای که از گذشته تاکنون ادامه داشته است.
وی افزود: تغییرات اقلیمی نیز در سالهای اخیر آثار محسوسی بر این منطقه گذاشته و بررسی میانگین دمای 30 ساله بومسازگان نشان میدهد که دما حدود 0.8 درجه سانتیگراد افزایش یافته است؛ امری که بیانگر آسیبپذیری زاگرس در برابر پیامدهای اقلیمی است.