قلعه رودخان تا قرآن‌های خطی؛ میراث گیلان در خدمت گردشگری

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از رشت، علی امیری، پژوهشگر اسناد ملی امروز در نشست تخصصی «میراث مکتوب و گردشگری» که به مناسبت هفته پژوهش در رشت برگزار شد با تأکید بر ظرفیت‌های پنهان نسخ خطی و اسناد تاریخی گیلان، میراث مکتوب را بستری غنی برای روایت‌پردازی، هویت‌سازی و توسعه گردشگری فرهنگی دانست و خواستار راه‌اندازی موزه‌های تخصصی برای بهره‌برداری هدفمند از این گنجینه‌ها شد.

وی با اشاره به اهمیت هم‌افزایی میان نهادهای فرهنگی برگزاری این نشست را گامی ارزشمند در مسیر توسعه گردشگری فرهنگی دانست و ابراز امیدواری کرد که گام سوم این سلسله نشست‌ها با فاصله‌ای کمتر از هفت سال برگزار شود تا خروجی‌های علمی و اجرایی آن بتواند سهمی مؤثر در پربارتر شدن مسیر فرهنگی استان گیلان ایفا کند.

امیری در ادامه با تبیین مفهوم «میراث مکتوب» گفت: هر آنچه که بر صفحه‌ای ثبت شده و تصویری از گذشته را در خود جای داده باشد از نسخ خطی و چاپ سنگی گرفته تا عکس، نقشه و حتی فایل‌های صوتی پیاده‌شده در زمره میراث مکتوب قرار می‌گیرد، این آثار، حاملان حافظه تاریخی ملت‌ها هستند.

وی با اشاره به تلاش‌های زنده‌یاد دکتر منوچهر ستوده در احیای نسخ خطی مرتبط با جغرافیای تاریخی گیلان، افزود: آثاری از حمدالله مستوفی، مرعشی، ملا عبدالفتاح فومنی و دیگر بزرگان با تصحیح و چاپ دکتر ستوده امروز به‌عنوان منابع معتبر گردشگری فرهنگی در بافت‌های تاریخی شناخته می‌شوند، این متون شناسنامه‌های تاریخی مکان‌هایی چون قلعه رودخان و گنبد پیر بهادر را در خود دارند.

این پژوهشگر اسناد ملی گیلانی با اشاره به نسخه‌های خطی ارزشمند موجود در مراکز اسنادی گیلان از جمله کتابخانه ملی رشت تصریح کرد: این منابع می‌توانند سوژه‌های ناب و جذابی برای گردشگران علاقه‌مند به فرهنگ و تاریخ ایران و گیلان باشند که نمونه بارز آن، قرآن‌های خطی نگهداری‌شده در امامزاده‌های کهن گیلان است و اکنون در موزه ملی ایران تجمیع شده و بازخورد مثبتی در میان بازدیدکنندگان داشته‌اند.

امیری در ادامه گردشگری فرهنگی مبتنی بر میراث مکتوب را به 2 دسته کلی تقسیم کرد و گفت: ایجاد ارتباط بصری با ظاهر نسخه‌های خطی از طریق زیبایی‌شناسی، مینیاتورها و گرافیک تاریخی و بهره‌گیری از محتوای علمی و تاریخی این آثار برای روایت‌پردازی و بازسازی هویت فرهنگی مقوله های مختلف در حوزه گردشگری فرهنگی مبتنی بر میراث مکتوب هستند.

وی با اشاره به گزارش‌های تاریخی دمرگان و دست‌نوشته‌های موسیو دمورگان، این آثار را منابعی ارزشمند برای احیای صنعت گردشگری فرهنگی دانست.

این پژوهشگر گیلانی با ارائه پیشنهادی عملی بر لزوم راه‌اندازی موزه‌های تخصصی مانند موزه سکه‌شناسی تأکید کرد و افزود: با بیش از 1100 سال سابقه ضرب سکه در گیلان، ایجاد چنین موزه‌ای می‌تواند گامی مؤثر در معرفی ظرفیت‌های تاریخی و اقتصادی استان و تقویت گردشگری فرهنگی باشد.