رشد قیمت دلار نگرانیها را از کاهش قدرت خرید مردم افزایش داد
به گزارش بخش اقتصاد وبانگاه بر اساس دادههای منتشرشده در ایسنا، در هفتههای اخیر، قیمت دلار در بازار آزاد ایران با روند صعودی مواجه بوده و تا ۱۲۶ هزار و ۷۵۰ تومان نیز ثبت شده است. این افزایش قیمت موجب نگرانی مردم از نوسانات بازار ارز و تاثیر آن بر افزایش قیمت کالاها شده است.
علل افزایش قیمت ارز از نگاه کارشناسان
بر اساس گزارشهای میدانی ایسنا، نرخ خرید و فروش دلار در بازار آزاد بین ۱۲۱ تا ۱۲۶ هزار و ۷۵۰ تومان در نوسان بوده و در روز چهارشنبه (۱۹ آذر ۱۴۰۴) نیز قیمت دلار در بازه ۱۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۱۲۴ هزار و ۲۵۰ تومان قرار داشته است. فاصله بین نرخ خرید و فروش در روزهای اخیر همچنان ادامه دارد که نشانهای از بیثباتی در بازار محسوب میشود.
کارشناسان بر این باورند که رشد اخیر دلار ناشی از ترکیب عوامل اقتصادی، سیاسی و روانی است. مهدی بهنامه، عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد، در این باره گفته است که مهمترین عامل، ابهامات و ناامنیهای سیاسی در سطح بینالملل است. به گفته وی، زمانی که در کشورهای مختلف، بهویژه کشورهایی که با ایران ارتباط نزدیک دارند (مانند ونزوئلا)، ناامنی ایجاد میشود، مردم به سمت دلار و طلا روی میآورند که این افزایش تقاضا، قیمت ارز را بالا میبرد. همچنین، کاهش درآمدهای نفتی باعث شده عرضه دلار کاهش یابد و ترکیب کاهش عرضه و افزایش تقاضا، نرخ دلار را افزایشی کرده است.
سید حمید حسینی، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران، با اشاره به وضعیت اقتصادی داخلی اظهار داشته که ارز تابع عرضه و تقاضاست و عوامل بنیادی و ژئوپلیتیک بر آن اثرگذارند. کاهش درآمدهای ارزی دولت باعث فشار بر بازار شده است.
بررسیها نشان میدهد که تنشهای خارجی، وضعیت «نه جنگ و نه صلح» در کشور، اخبار مرتبط با بنزین و بودجه، و کاهش اعتماد عمومی به سیاستگذار باعث شده بازارسازها از شرایط سوءاستفاده کنند و نرخ ارز در مسیر افزایشی قرار گیرد. با اینکه بانک مرکزی با سیاستهایی مانند حمایت از تولیدکنندگان ارزآور و انتشار ابزارهای تأمین مالی ارزی، به دنبال مدیریت بازار است، اختلاف بین قیمت رسمی و بازار آزاد هنوز قابل توجه است.
رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که بانک مرکزی طرحهایی برای حمایت از تولیدکنندگان ارزآور دارد تا عرضه دلار به بازار افزایش یابد. وی تأکید کرده که نرخ واقعی دلار متفاوت از قیمت بازار آزاد است و قیمتهای غیررسمی مورد پذیرش نیست. او معتقد است که التهابات موجود باعث بالا رفتن قیمت ارز شده است.
پیشبینی کارشناسان از آینده بازار ارز
آلبرت بغزیان، اقتصاددان، تاکید کرده که بازار ارز در آتش بیاعتمادی است و حتی اگر عوامل بنیادی تغییر نکنند، ترس و نااطمینانی مردم باعث رشد قیمت دلار میشود. به گفته وی، سوءمدیریت و ناهماهنگی سیاستهای اقتصادی، زمینه را برای سودجویی دلالان فراهم کرده است.
اثر روانی نوسانات بر قیمتها
برخی کارشناسان هشدار میدهند که در صورت ادامه بیاعتمادی عمومی و فشارهای اقتصادی، نوسانات بازار ارز ادامه خواهد داشت. به گفته آنها، رشد انفجاری قیمت دلار میتواند بر تورم و قدرت خرید مردم اثر مستقیم بگذارد. همچنین، رفتار جمعی سرمایهگذاران و معاملهگران، همراه با انتظار برای افزایش نرخها، خود به افزایش قیمتها دامن میزند. این پدیده روانی یکی از دلایل تداوم روند صعودی دلار عنوان شده است.
نقش سیاستهای بانک مرکزی در کاهش فشار بازار
کارشناسان پیشبینی میکنند اگر سیاستهای بانک مرکزی در حمایت از صادرکنندگان و مدیریت بازار به طور کامل اجرا شود، شاید فشار بر بازار تا حدی کاهش یابد؛ اما ادامه تحریمها و نوسانات بینالمللی میتواند باعث تداوم بیثباتی نرخ ارز در بازار آزاد و سایر بازارها شود.