مصوبه جدید بنزین: سهمیه ۱۶۰ لیتری و اثر تورمی ۰.۲ درصدی
به گزارش بخش اقتصاد وبانگاه بر اساس دادههای منتشرشده در ایسنا، هیات وزیران در اوایل آذر ماه سال جاری، مصوبه جدیدی را در راستای سیاستهای مدیریت مصرف و اصلاح نظام توزیع حاملهای انرژی به تصویب رساند. هدف از این مصوبه، استفاده حداکثری از کارت سوخت شخصی و ساماندهی استفاده از کارت اضطراری جایگاهها است.
بر اساس این مصوبه، نرخ بنزین سهمیه اول (۶۰ لیتر – ۱۵۰۰ تومان) و دوم (۱۰۰ لیتر – ۳۰۰۰ تومان) برای خودروهای سواری شخصی ثابت میماند. نرخ سوختگیری بنزین با استفاده از کارت اضطراری جایگاهها ۵۰۰۰ تومان تعیین شده است که معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاهها (۵۰ هزار تومان) است.
مسئولان تاکید دارند که این تصمیم با هدف یکسانسازی مبانی محاسباتی، بهبود رصد مصرف و ایجاد قابلیت اعمال سیاستهای تکمیلی در حوزههای نظارتی و حمل و نقل اتخاذ شده است. حجم و نرخ سهمیه سوخت خودروهای عمومی بنزینی (تاکسیها و وانتبارها) بدون تغییر باقی میماند. سهمیه نخست خودروهای عمومی دوگانهسوز نیز تغییری نخواهد داشت، اما سهمیه دوم آنها ۵۰ درصد کاهش مییابد. همچنین، سهمیه دوم خودروهای شخصی دوگانهسوز نیز ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
طبق این مصوبه، تبدیل خودروهای تکسوز (بنزینی) به دوگانهسوز برای همه خودروها با رعایت آئیننامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک، به صورت رایگان انجام میشود. حجم و نرخ سهمیه آمبولانسها بدون تغییر باقی میماند و خودروهای دارای پلاک جانبازان و معلولین مشمول حذف سهمیه نخواهند شد.
در حال حاضر، تولید بنزین در کشور حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز و مصرف آن ۱۳۵ میلیون لیتر در روز است. بررسیها نشان میدهد که امسال به ۶ میلیارد دلار واردات بنزین نیاز است. ارزش این میزان واردات معادل موارد زیر است:
- حدود ۱.۵ برابر کل یارانه نقدی پرداخت شده در سال
- سرمایه مورد نیاز برای افزایش ظرفیت روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت
- سرمایه مورد نیاز برای احداث حدود ۳۰۰۰ کیلومتر اتوبان در سال
- سرمایه مورد نیاز برای احداث حدود ۳۰۰۰ کیلومتر راه آهن در سال
ارزش هر لیتر بنزین وارداتی ۶۶ هزار تومان ارزیابی شده است. حتی اگر ارزش نفت مصرف شده برای تولید بنزین داخلی را صفر در نظر بگیریم، هزینههای استخراج، انتقال، پالایش و انتقال بنزین، هزینه تمام شده آن را به حدود ۱۰ هزار تومان میرساند. این یعنی دولت پس از اجرای مصوبه، برای هر لیتر بنزین وارداتی که توسط کارت جایگاه مصرف شود، همچنان ۶۱ هزار تومان و برای هر لیتر بنزین داخلی ۵۰۰۰ تومان از منابع خود را صرف میکند. این منابع میتوانست برای کالابرگ، دارو، یارانه نقدی و حمایت از اقشار ضعیف جامعه صرف شود.
حتی با فرض بهرهبرداری از پالایشگاههای در دست احداث، با ادامه روند کنونی رشد مصرف، رقم واردات بنزین در سالهای آینده به ۸، ۱۰ و ۱۳ میلیارد دلار خواهد رسید که با توجه به منابع دولت، قابل تأمین نیست.
به اعتقاد کارشناسان، این مصوبه ویژگیهای متعددی دارد، از جمله:
- پایان شوک درمانی
- اطلاعرسانی پیشینی و عدم محرمانگی با انتشار مصوبه چند هفته پیش از اجرا
- امکان کسب نظرات اصلاحی و پیشنهادهای کارشناسان
- اقدامات غیرقیمتی قبل از اعمال تغییرات قیمتی
- تغییر ترجیح رفتاری در استفاده از کارت جایگاهها
- ایجاد انگیزه برای استفاده از سوخت پاک CNG
- خروج از چرخه بیتصمیمی درباره بنزین
برآوردهای کارشناسی نشان میدهد که سهمیه ۱۶۰ لیتری برای اکثر خودروها کافی است و اثر تورمی این مصوبه ۰.۲ درصد برآورد میشود. همچنین، اجرای این مصوبه با هدف جلوگیری از نیاز به واردات و بازگشت به دوره صادرات بنزین خواهد بود.
اجرای این مصوبه، انگیزه استفاده از سوخت پاک CNC را تقویت خواهد کرد که در کاهش آلایندگی مؤثر است و عوائد حاصل از اجرای این مصوبه، صرف ارائه کالابرگ به مردم خواهد شد.