28 درصد جمعیت 15 تا 25 سال نه کار دارند، نه تحصیل میکنند و نه جویای کار هستند
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه عدالت آموزشی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به برکت حرکت بزرگی که حضرت امام خمینی(ره) پایهگذاری کردند و با هدایت مقام معظم رهبری ادامه یافت، عدالت آموزشی در کشور گسترش پیدا کرد و بسیاری از فرزندان مناطق روستایی و کمبرخوردار که پیش از آن امکان تحصیل نداشتند، وارد چرخه آموزش شدند. بسیاری از ما که در مناطق محروم متولد شدیم، توانستیم با همین فرصت آموزشی، از موانع رشد اجتماعی عبور کنیم و امروز در جایگاههای مختلف بخش خصوصی و عمومی ایفای نقش کنیم.
رئیس سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور با بیان اینکه فراگیری آموزش در کشور یک اتفاق بزرگ و ارزشمند بوده است، تصریح کرد: همزمان با این دستاورد مهم، نوعی بدبنیانی در سیاستگذاری آموزشی نیز شکل گرفت. در آموزشهای دانشگاهی، آمایش سرزمین و نیاز واقعی کشور بهدرستی رعایت نشد و این سؤال جدی مطرح است که چه میزان از ظرفیتهای زیستی کشور و عمر جوانان صرف آموزشهای مازاد شده است.
وی ادامه داد: آیا دانشآموزی که استعداد تبدیل شدن به یک تکنسین یا کارگر ماهر را داشت، با هدایت به مسیر دانشگاهی و دریافت مدرک، واقعاً به خودش و به کشور خدمت شده است؟ هزینههایی که در این مسیر به افراد، خانوادهها و منابع کشور تحمیل شده، نیازمند بازنگری جدی است.
محمدی با مقایسه وضعیت ایران با الگوی جهانی آموزش گفت: در دنیا حدود 80 درصد افراد وارد مسیر آموزشهای مهارتی میشوند و در نهایت بهعنوان کارگر ماهر، تکنسین یا کارشناس حرفهای وارد صنعت، خدمات و کسبوکارها میشوند. تنها 20 درصد از جامعه ظرفیت حرکت در مسیر آموزشهای دانشگاهی عمیق و فعالیت در مرزهای دانش و فناوری را دارند و این موضوع به هیچوجه به معنای برتری یک مسیر بر مسیر دیگر نیست، بلکه هرکدام نقش اجتماعی و اقتصادی خاص خود را دارند.
وی با بیان اینکه در هدایت فرزندان به سمت آموزشهای مهارتی و پاسخگویی به نیاز صنعت و کارفرمایان کوتاهی شده است، به برخی پیامدهای این وضعیت اشاره کرد و گفت: امروز از هر دو کارجو در کشور، یک نفر دچار فقدان یا کسری مهارت است. همچنین حدود 28 درصد از جمعیت 15 تا 25 سال کشور نه شاغل هستند، نه تحصیل میکنند و نه مهارتی میآموزند، در حالی که این نرخ در دنیا حدود 20 درصد است.
رئیس سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور با هشدار نسبت به بسته شدن پنجره جمعیتی کشور افزود: از سال 1410 تا 1415 پنجره جمعیتی کشور بهتدریج بسته میشود و در آینده نزدیک با کمبود نیروی کار جوان مواجه خواهیم شد، مسئلهای که میتواند صنعت و کسبوکار کشور را تحت فشار جدی قرار دهد.
وی ادامه داد: با توجه به تحولات فناوری، توسعه هوش مصنوعی و تغییرات سریع بازار کار، اگر به آموزش مهارتی توجه نکنیم، همانگونه که امروز با ناترازی انرژی، آب و برق مواجه هستیم، در آینده با ناترازی نیروی کار ماهر نیز روبهرو خواهیم شد؛ موضوعی که هماکنون نیز برخی شرکتها و کسبوکارها با آن درگیر هستند.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در عین حال فرصت مناسبی برای اصلاح این روند وجود دارد، تأکید کرد: اگر بهصورت جدی روی فرهنگ کار، تلاش و ترویج آموزشهای مهارتی سرمایهگذاری کنیم، میتوانیم این مسیر را اصلاح کنیم. بهعنوان رئیس سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور و دبیر شورای عالی مهارت، وظیفه هماهنگی زیستبوم آموزش مهارتی از مدارس و هنرستانها تا دانشگاه ملی مهارت و دانشگاه علمیکاربردی بر عهده ماست.
وی افزود: باید زنجیره ارزشی ایجاد شود که فرد با ورود به آن، به صلاحیت حرفهای برسد و در شغلی متناسب مشغول به کار شود. این امر نیازمند فرهنگسازی جدی است تا خانوادهها و جامعه بپذیرند که مشاغل مهارتی، از تاسیسات و ساختمان گرفته تا صنایع، خودرو و حتی حوزههای نوین مانند هوش مصنوعی، مسیرهای شرافتمندانه و مؤثری برای تأمین معاش و زندگی هستند و لزوماً نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند.