فعالیت حدود 1000 کانون علمی حوزوی در سطح کشور

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین فرهاد عباسی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در اجلاسیه مدیران و معاونان پژوهش مدارس علمیه قم که امروز در سالن همایش‌های مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد، با تأکید بر جایگاه راهبردی پژوهش در نظام آموزشی حوزه، اظهار داشت: تبیین نقش پژوهش در حوزه‌های علمیه، گستره وسیعی دارد، اما آنچه در این مجال مورد توجه است، ناظر به جنبه‌های عملیاتی و اجرایی پژوهش در فرآیند آموزش و پس از آن است.

وی با اشاره به ضرورت اختصاص سهم مشخصی از نظام آموزشی حوزه به پژوهش، تصریح کرد: پژوهش باید هم در مرحله آموزش و هم پس از آن مورد توجه قرار گیرد. هرچند آموزش در حوزه‌های علمیه نقطه پایان مشخصی ندارد، اما پس از طی مراحل آموزشی، پژوهش وارد عرصه‌های جدی‌تری همچون تولید علم می‌شود.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: این تولید علم در قالب‌هایی همچون تبیین معارف اسلامی، طراحی و تولید نظامات اجتماعی مبتنی بر اسلام، پاسخگویی به مسائل نوپدید و ترسیم خطوط تمدن نوین اسلامی جلوه‌گر می‌شود؛ موضوعاتی که امروز مورد تأکید اندیشمندان و بزرگان حوزه است.

نقش متناسب پژوهش در سطوح مختلف آموزشی

عباسی با بیان اینکه آموزش در حوزه‌های علمیه دارای سطوح متعددی است، خاطرنشان کرد: آموزش حوزوی از سطح اول و دروس مقدماتی آغاز می‌شود و تا مراحل عالی، از جمله درس خارج که طلاب سال‌ها متناسب با توان، استعداد و فرصت خود در آن شرکت می‌کنند، ادامه دارد. در تمامی این مراحل، آموزش از پژوهش جدا نیست، اما پژوهش در هر سطح متناسب با اقتضائات همان مرحله، نقش و کارکرد خاص خود را دارد.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در ادامه با تأکید بر اجماع مدیریتی در این زمینه اظهار داشت: اعتقاد مجموعه دست‌اندرکاران حوزه‌های علمیه، از جمله معاونان آموزش و پژوهش، بر این است که پژوهش مقوم آموزش، عمق‌بخش فرآیند یادگیری و عامل ماندگاری آموزش در ذهن و اندیشه طلاب است.

آموزش و پژوهش دو بال مکمل رز حوزه‌های علمیه

این استاد حوزه علمیه بر اهمیت هم‌افزایی آموزش و پژوهش تأکید کرد و گفت: مدعی تقویت جایگاه پژوهش بیش از آنکه معاونت پژوهش باشد، معاونت آموزش باید باشد، زیرا تحقق آنچه در آموزش اساتید، طلاب و مدیران مدارس دنبال می‌شود، نقش پژوهش را در مراحل پایانی آموزش، به ویژه در دروس خارج، پررنگ می‌کند. در حقیقت آموزش و پژوهش دو بال مکمل حوزه‌های علمیه هستند.

عباسی افزود: پژوهش در حقیقت بخشی از فرآیند آموزش است و آموزش و پژوهش اتصال قوی به یکدیگر دارند. امیدواریم بتوانیم این پیوند را حتی در حوزه قانون‌گذاری نیز نمایان کنیم.آموزش و پژوهش، دو رکن جدایی‌ناپذیر هستند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: واحدهای آموزشی حوزه‌ علمیه قم صرفاً محدود به آموزش یک یا چند دانش خاص نیستند و هر مدرسه بر اساس تعالیم دینی و علمی، شعاع تأثیرگذاری گسترده‌ای در حوزه تعلیم، پژوهش، ترویج و تبلیغ دارند. تولید و توزیع علم و ترویج آن از مهم‌ترین ابعاد فعالیت این واحدهاست و هیچ مدرسه‌ای صرفاً به القای متون محدود نمی‌پردازد.

وی در ادامه تأکید کرد: با وجود گسترش حوزه‌های علمیه در سراسر کشور و تربیت فارغ‌التحصیلان توانمند، مرکزیت علمی حوزه‌های علمیه همچنان در قم است و تولید و توزیع علم از این نقطه آغاز می‌شود.

عملکرد جزیره‌ای مانع بهره‌وری است

عباسی در تشریح وضعیت فعلی پژوهش‌های حوزه‌های علمیه، بر ضرورت ساماندهی و هدایت فعالیت‌های علمی تأکید کرد و گفت: عملکرد جزیره‌ای و پراکنده موازی ما، نه تنها کارهای ما را متلاشی و خردنمایی می‌کند، بلکه سطح فعالیت‌ها را در حد کارهای خرد و محدود نشان می‌دهد.

وی با ارائه گزارشی از وضعیت کتابخانه‌های حوزوی در سطح کشور اعلام کرد: در حال حاضر 590 کتابخانه در حوزه‌های علمیه فعال هستند و بر اساس رتبه‌بندی معاونت پژوهش، حداقل 100 کتابخانه در حد و تراز استانداردهای علمی قرار دارند. در میان این کتابخانه‌ها، دو کتابخانه قطب کشور هستند که رتبه‌های اول تا دهم را به خود اختصاص داده‌اند و حتی کتابخانه‌های ملی تهران در برخی موارد از این دو کتابخانه الگو می‌گیرند. این دو کتابخانه آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) و کتابخانه آیت‌الله‌العظمی حائری یزدی(ره) هستند.

مراکز پژوهشی و مجلات دینی؛ گستره فعالیت‌های علمی حوزه‌ها

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به فعالیت 26 مرکز پژوهشی در حوزه‌های علمیه گفت: این مراکز با بنیاد و پژوهشگران حوزوی در حال فعالیت هستند که برخی از آن‌ها با مجوز شورای عالی حوزه‌های علمیه فعالیت می‌کنند.

وی همچنین از انتشار 280 مجله دینی در کشور خبر داد که 200 مورد از آن‌ها دارای مجوز حوزوی هستند و افزود: اگر هر مجله در سال دو شماره منتشر کند و در هر شماره شش مقاله داشته باشد، حجم قابل توجهی از تولید، ترویج و توزیع علم توسط حوزویان در کشور انجام می‌شود.

عباسی به رویدادهای پژوهشی حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: جشنواره‌هایی چون علامه حلی، کتاب سال حوزه و نمایشگاه بزرگ مشکات که به صورت سالانه و دوسالانه برگزار می‌شوند، از افتخارات کانون‌های علمی حوزه‌های علمیه هستند. حدود 1000 کانون علمی در سطح کشور فعال است و فعالیت‌های متعددی در زمینه تولید علم حوزوی انجام می‌شود.

وی بر اهمیت هدایت و پشتیبانی از طلاب، اساتید و پژوهشگران تأکید کرد و گفت: این فعالیت‌های گسترده نیازمند ساماندهی و راهبری است که امیدواریم به مدد الهی و هدایت مدیر حوزه و شورای عالی حوزه تحقق یابد. طلاب و پژوهشگران سرمایه‌های اصلی ما هستند و همه در خدمت بازنمایی ظرفیت‌های این عزیزان هستیم.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در پایان ابراز امیدواری کرد و گفت: خادمان حوزه‌های علمیه، به ویژه معاونت پژوهش، قدردان تلاش‌ها و زحمات پژوهشگران هستند و هرگونه حمایت و پشتیبانی لازم را فراهم برای پژوهشگران حوزوی انجام خواهند داد.