علت تفاوت قیمت سکه‌های طلا با وجود وزن و عیار یکسان چیست؟

به گزارش بخش اقتصاد وبانگاه بر اساس داده‌های منتشرشده در ایسنا، مشاهدات میدانی و گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که در حال حاضر، به ویژه در شهرستان‌ها، سکه‌های ضرب سال ۱۳۸۶ نسبت به سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ متقاضیان بیشتری دارند. سکه‌های طلای ضرب سال ۱۴۰۳ کمتر معامله شده و قیمت خرید آن‌ها نیز پایین‌تر است.

بانک مرکزی از سال گذشته اقدام به تغییر و به‌روزرسانی ضرب سکه طلا کرد. در آن زمان، حباب سکه تا مرز ۱۲ میلیون تومان نیز رسید و بانک مرکزی تصمیم گرفت سکه‌های طلا با ضرب سال جدید را منتشر و به بازار عرضه کند. به این ترتیب، مقرر شد سکه‌های تولیدشده در هر سال با ضرب همان سال به بازار عرضه شوند. با این حال، بانک مرکزی همزمان با عرضه سکه‌های طلا با ضرب سال جدید، به عرضه سکه‌های طلا با ضرب سال ۱۳۸۶ نیز ادامه داد.

اکنون، کمتر از یک سال پس از این تصمیم، سکه‌های ضرب سال‌های ۱۳۸۶، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ در بازار موجود هستند، اما تقاضا برای سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ هم در بخش خرید و هم در بخش فروش به مراتب بیشتر از سکه‌های طلا با ضرب سال جدید است. این موضوع باعث ایجاد تفاوت قیمت جزئی در معاملات این سکه‌ها شده است. به طوری که سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۳ با تقاضای کمتر و با قیمتی کمتر از سکه‌های ۱۳۸۶ در بازار معامله می‌شوند و این موضوع در برخی از شهرستان‌های کشور بیشتر رواج دارد.

به گفته فعالان این صنعت، به نظر می‌رسد که کیفیت ضرب در سکه‌های سال ۱۳۸۶ بالاتر از دیگر سکه‌ها است و به همین دلیل، سکه‌های جعلی و غیربانکی کمتری برای سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ به بازار وارد شده است. همچنین، به نظر می‌رسد که جاعلان سکه، سکه‌های غیربانکی ضرب سال ۱۴۰۳ را بهتر به بازار عرضه کرده‌اند و متأسفانه برخی از مردم در این زمینه متضرر شده‌اند.

با توجه به افزایش شدید قیمت طلا در بازارهای جهانی و داخلی در ماه‌های اخیر، هرگونه بی‌احتیاطی در این زمینه می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه مردم شود. از آنجایی که قیمت طلا روز به روز در حال افزایش است، سوداگری‌ها و بازار عرضه سکه‌های جعلی و بدلی نیز فعال‌تر شده است و لازم است مردم و کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار سکه را دارند، تمام جوانب احتیاط را مد نظر قرار دهند.

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران، در گفت‌وگو با ایسنا، در توضیح چرایی تفاوت قیمت میان سکه‌های طلا با ضرب سال‌های مختلف گفت: در مقطعی و طی چند ماه پیش، به‌ویژه در رابطه با سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۳، سکه‌های غیربانکی در بازار به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت و از سوی دیگر، برخی از سکه‌های بانکی با ضرب جدید نیز از نظر کیفیت ضرب، رنگ و استانداردهای ظاهری با سکه‌های سال ۱۳۸۶ تفاوت داشتند. این موضوع باعث بروز تردید و اختلاف‌نظر در میان اصناف طلا در بازار شد و متاسفانه در آن مقطع، به‌دلیل نبود اطلاع‌رسانی شفاف و جا نیفتادن شرایط جدید، همکاران صنفی و همچنین مردم در خرید و فروش سکه با ضرب سال ۱۴۰۳ با احتیاط و تردید عمل کردند.

وی افزود: با این حال، در حال حاضر وضعیت بازار تا حدی تغییر کرده است. به طوری که از اواخر سال گذشته سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۳ و از اوایل امسال سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۴ وارد چرخه معاملات شده‌اند. اما سکه ضرب ۱۴۰۳ از نظر برخی فعالان شرایط معاملاتی مطلوبی ندارد و با وجود اینکه در مقاطعی سکه ضرب ۱۴۰۴ نیز از نظر قیمتی به سکه ضرب ۱۳۸۶ نزدیک شد، اما طی چند ماه پیش، به‌دلیل اختلاف و ابهام در ویژگی‌های ظاهری و فنی سکه‌های ضرب ۱۴۰۳، این محصول با قیمتی کمی پایین‌تر (بین ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان) از سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ و ۱۴۰۴ معامله و خریداری می‌شد.

رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران گفت: به گفته فعالان صنعت طلا، عواملی مانند رنگ، کمی تفاوت در نوع و کیفیت ضرب و اصلاحات ظاهری، باعث شد همکاران صنفی و مردم در تشخیص و پذیرش این سکه‌ها با مشکل مواجه شوند و این سکه‌ها هنوز به‌طور کامل در بازار مورد پذیرش قرار نگرفته است و معمولا بیشتر از سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ و ۱۴۰۴ در معاملات استفاده می‌شود.

بذرافشان تشریح کرد: بانک مرکزی در سال گذشته با هدف کنترل حباب قیمتی و کاهش اختلاف قیمت میان سکه‌ها، اعلام کرد که از آن پس ضرب سکه‌ها صرفا با تاریخ همان سال انجام خواهد شد. بر همین اساس، سکه‌های سال ۱۴۰۳ ضرب و عرضه شدند. با این حال، در ادامه شاهد آن بودیم که سکه‌های ۱۴۰۴ نیز وارد فرآیند پیش‌فروش و حراج شدند و حتی در برخی مقاطع، سکه‌های سال ۱۳۸۶ نیز مجددا در حراج‌ها و ثبت‌نام‌ها عرضه شدند که متاسفانه نوعی موازی‌کاری و تصمیم‌گیری سلیقه‌ای از سوی بانک مرکزی تلقی می‌شود که موجب تشدید التهاب و بی‌ثباتی در نحوه معاملات سکه‌های طلا در بازار شد.

وی ادامه داد: چنانچه بانک مرکزی به تعهدات و سیاست‌های اعلام‌شده خود پایبند باشد و از تغییرات ناگهانی در عرضه و سیاست‌گذاری پرهیز کند، امکان مدیریت بهتر بازار داخلی، کاهش حباب قیمتی و جلوگیری از اختلاف‌نظرهای موجود فراهم است. در غیر این صورت، بخشی از مصرف‌کنندگان که سکه را با قیمت بالاتری خریداری کرده‌اند، ناچار به فروش با قیمت پایین‌تر می‌شوند. یکی از دلایل این مسئله، تفاوت‌های ظاهری و کیفی سکه‌های جدید از نظر رنگ، نوع ضرب، کنگره‌ها و استانداردهایی است که در سکه‌های سال ۱۳۸۶ وجود داشت اما گویا در برخی از سکه‌های جدید (به خصوص ضرب ۱۴۰۳) کمتر دیده می‌شود.

رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران تصریح کرد: در حال حاضر، سکه‌های سال ۱۴۰۳ با استقبال کامل بازار مواجه نشده‌اند و در بسیاری از موارد، با اختلاف قیمتی بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان کمتر از سکه‌های قدیمی‌تر معامله می‌شوند. در کنار این موضوع، متاسفانه سکه‌های غیربانکی و جعلی نیز در بازار مشاهده می‌شود که توسط افراد سودجو ضرب و توزیع شده‌اند. اگرچه بخشی از این شبکه‌ها با همکاری اتحادیه و نهادهای نظارتی و انتظامی شناسایی و با آن‌ها برخورد شده است، اما همچنان لازم است مردم هوشیاری بیشتری داشته باشند.

بذرافشان اظهار کرد: توصیه اکید به شهروندان این است که با توجه به ارزش بالای فلز طلا و سکه، از خرید در فضاهای غیررسمی و به‌ویژه فضای مجازی تا حد امکان خودداری کنند. خرید طلا و سکه باید صرفا به‌صورت حضوری و فیزیکی و از واحدهای صنفی معتبر انجام شود. خریداران حتما پیش از انجام معامله، از هویت واحد صنفی، داشتن جواز کسب معتبر از اتحادیه و اصالت فروشنده اطمینان حاصل کنند.

وی افزود: بر اساس قانون نظام صنفی، تمامی واحدهای صنفی موظف‌اند برای هر خرید، فاکتور رسمی با سربرگ همان واحد صنفی، مهر و امضا شده ارائه دهند. همچنین کارت، هولوگرام و مشخصات ارائه‌شده باید متعلق به همان واحد صنفی باشد و در صورتی که فروشنده از ارائه فاکتور رسمی خودداری کند، مردم می‌توانند از خرید منصرف شوند یا موضوع را از طریق اتحادیه پیگیری کنند.

رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران در پایان گفت: در دو هفته گذشته، افزایش قیمت‌ها در بازار جهانی و داخلی و نبود ثبات قیمتی، باعث تشدید بیش از حد رکود در بازار طلا و سکه شده و نوسانات شدید قیمت به‌گونه‌ای بوده که کالایی که شب فروخته شده، صبح روز بعد با افزایش چندصد هزار تا یک میلیون تومان مواجه شده است و این شرایط موجب شده برخی فروشندگان از فروش خودداری کنند و بازار با کاهش تقاضا و رکود نسبی روبه‌رو شود و در حال حاضر، این کاهش تقاضا و رکود به‌طور محسوسی در بازار مشاهده می‌شود و فشار مضاعفی بر فعالان این صنف وارد کرده است.