بومیسازی سرامیکهای محفظه احتراق توربین گازی، صرفهجویی ۱۵ میلیون دلاری
آجرهای نسوز نیروگاهی در نیروگاههای فسیلی کشور، نقش حیاتی در حفاظت از توربینها ایفا میکنند. این آجرها که در دمای حدود ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد عمل میکنند، باید در برابر شوکهای حرارتی، تنشهای مکانیکی و تغییرات دمایی مقاوم باشند. جدا شدن حتی یک تکه کوچک از این آجرها میتواند خسارات سنگینی به تجهیزات نیروگاه وارد کند.
تا سال ۱۳۹۷، نیاز نیروگاههای گازی کشور به این آجرها از طریق واردات تامین میشد. اما با اتکا به فناوری نانو و الگوبرداری از شرکتهایی مانند زیمنس، نمونه بومی این محصول در داخل کشور تولید شد. در این راستا، بیش از ۷۵ هزار عدد از این آجرهای نسوز پیشرفته در نیروگاههای مختلف نصب شده است.
بومیسازی این محصول، علاوه بر توسعه توان داخلی، به کاهش هزینههای ارزی نیز کمک کرده است. مجموع فروش داخلی این آجرها تاکنون نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد ریال بوده و جایگزینی آنها با نمونههای خارجی موجب صرفهجویی بیش از ۱۵ میلیون دلار شده است. بخش اقتصاد وبانگاه بر اساس دادههای منتشرشده در ایسنا، این موضوع به ویژه در شرایطی که صنعت نیروگاهی نیازمند قطعات پایدار و مقاوم در برابر تنشهای عملیاتی است، اهمیت دارد.
یکی از ویژگیهای مهم این آجرها، خاصیت فداشوندگی آنها در شرایط بحرانی است. به این معنا که در صورت بروز اختلال یا فرسودگی، آجرها پیش از آسیب رساندن به پرههای توربین، دچار شکست کنترلشده میشوند. این ویژگی از بروز خسارتهای بزرگ جلوگیری کرده و هزینههای تعمیر و نگهداری را کاهش میدهد. برآوردها نشان میدهد استفاده از این آجرها طی سالهای اخیر، موجب کاهش چند هزار میلیارد تومانی هزینههای تعمیرات و پیشگیری از آسیبهای گسترده در توربینهای گازی شده است.
به گفته متخصصان، فناوریمحور بودن این محصول و بهرهگیری از نانوساختارهای سرامیکی، امکان دستیابی به مقاومت حرارتی بالا، پایداری مکانیکی و کنترل دقیق رفتار شکست را فراهم کرده است. این دستاورد، علاوه بر افزایش ایمنی و پایداری عملیاتی در نیروگاهها، موجب بهبود بازدهی و افزایش طول عمر تجهیزات حیاتی نیروگاهی شده است.
با توجه به عملکرد موفق این محصول در دوره ششساله و استقبال نیروگاههای کشور، توسعه ظرفیت تولید و بهروزرسانی فناوری ساخت این سرامیکهای پیشرفته میتواند نقش مهمی در کاهش وابستگی بلندمدت، افزایش تابآوری صنعت نیروگاهی و ارتقای امنیت انرژی کشور ایفا کند. این روند، نمونهای روشن از اثرگذاری فناوری نانو در زیرساختهای حیاتی و صنایع سنگین کشور است.